Operacja dziecka – jak się do niej przygotować?

Rodzice chorego dziecka przeżywają ogromny stres, niezależnie od tego, czy jest to schorzenie przewlekłe, czy sytuacja wymagająca nagłej interwencji medycznej. Niepokoją się o los swojej pociechy, martwią się, czy nie będzie cierpieć, czy choroba nie pozostawi trwałych śladów, czy uda się ją wyleczyć. Trudno im zaakceptować cierpienie dziecka i sytuację, w której się znaleźli. Oswojenie się z nią zwykle nie następuje szybko – wiele zależy tu od osobowości mamy i taty, a także od podejścia personelu medycznego. Najlepiej, jeśli lekarz prowadzący dziecko jest nie tylko świetnym specjalistą, ale także ma umiejętność przekazania prawdy o chorobie, nawet tej trudnej. 

Lepiej radzą sobie rodzice, którzy do problemu podchodzą zadaniowo: starają się jak najwięcej dowiedzieć o chorobie i rokowaniach, sprawnie załatwiają wszelkie formalności, szykują szpitalny ekwipunek dziecka, a gdy już trafi ono do szpitala, starają się być przy nim tak długo i często, jak pozwalają na to przepisy obowiązujące w danej placówce. Zamiast rozpaczać, starają się pogodzić z rzeczywistością i ją zaakceptować.

Zanim umieścimy dziecko w szpitalu, warto jak najwięcej dowiedzieć się zarówno o planowanym leczeniu (m.in. długość pobytu, zakres operacji, rodzaj znieczulenia i podawanych później leków), jak i o tym, jakie warunki panują w danej placówce: jak duże są sale, na jakie posiłki można liczyć, czy jest miejsce do zabawy. Dziecko – w zależności od stopnia swojej dojrzałości – powinno jak najwięcej wiedzieć o tym, co je czeka, nawet wtedy, gdy samo o to nie pyta. 

Błędem jest zbywanie pytań o samą chorobę lub okłamywanie dziecka – przekonywanie, że w zasadzie nic mu nie jest. Mały człowiek bardzo wiele rozumie z przekazów niewerbalnych, wyczuwa napiętą atmosferę. Mówienie mu prawdy – na tyle, na ile może ją zrozumieć – skutkuje większym zaufaniem do rodziców. 

Bardzo ważną kwestią jest pobyt w szpitalu razem z dzieckiem. Dowiedzmy się, czy jest on możliwy (powinien być, ale niektóre szpitale z powodów pandemicznych ograniczają obecność rodziców) i na jakich warunkach – czy ewentualny pobyt będzie bezpłatny, czy rodzic może liczyć na miejsce do spania i pościel, gdzie może się stołować. 

Musimy też się dowiedzieć, jakie dokumenty trzeba zgromadzić i jakie rzeczy dla dziecka powinniśmy zabrać do szpitala.

Jakie dokumenty wziąć do szpitala przed operacją dziecka

Najważniejsze to książeczka zdrowia dziecka z jego numerem PESEL oraz skierowanie do szpitala – planowe lub przyspieszone (tzw. CITO), w zależności od sytuacji – jest ono potrzebne, żeby wyznaczyć termin operacji; musimy też mieć je przy sobie w momencie przyjęcia dziecka do szpitala. Operacje nagłe, np. po wypadku, nie wymagają skierowania.

Skierowanie może wystawić zarówno lekarz przyjmujący w poradni NFZ, jak i prowadzący praktykę prywatną. Zwykle jest to chirurg specjalizujący się w operacyjnym leczeniu danej choroby. Skierowanie jest honorowane na terenie całej Polski – we wszystkich placówkach, które mają podpisaną odpowiednią umowę z NFZ. 

Poza skierowaniem do szpitala rodzice powinni zabrać ze sobą całą zgromadzoną dokumentację medyczną oraz wyniki badań, jeśli zaleci je lekarz kierujący na operację. Mogą to być np. analizy krwi lub badania obrazowe (USG, tomografia, rezonans magnetyczny). Mimo dostarczenia przez rodziców wyników badań szpitale przeprowadzają często własne, już po przyjęciu pacjenta na oddział. 

Jeśli dziecko jest alergikiem, rodzice powinni poinformować o tym personel szpitala. Szczególnie ważne jest to w przypadku uczulenia na leki. 

Co zabrać dziecku do szpitala

Rzeczy, które dziecko i ewentualnie któreś z rodziców zabierze do szpitala, powinno się przygotować wcześniej. Jeśli zrobimy to w ostatniej chwili, możemy o czymś ważnym zapomnieć. Do szpitala należy koniecznie zabrać:

• piżamę,
• szlafrok,
• bieliznę osobistą (co najmniej dwa komplety),
• kapcie,
• skarpetki,
• przybory toaletowe (szczoteczkę do zębów, ręcznik, grzebień lub szczotkę),
• kosmetyki (mydło lub żel pod prysznic, szampon, pastę do zębów),
• ładowarkę do telefonu (dla rodzica, ewentualnie dla dziecka).

A oto rzeczy, które mogą się przydać: 

• wygodny dres,
• ulubiony kubeczek dziecka lub bidon,
• sztućce,
• ulubione poduszka i kocyk. 

Szpital na ogół nie ma nic przeciwko temu, by dziecko zabrało ze sobą ukochaną przytulankę czy samochodzik. Zabawki wydające głośne dźwięki zostawmy raczej w domu. W zależności od tego, jak wyposażony jest oddział szpitalny, warto pomyśleć o przyborach do rysowania i książeczkach.

Jeśli hospitalizowane będzie małe dziecko, które jeszcze nie załatwia samo swoich potrzeb fizjologicznych, konieczne będzie zabranie zapasu pieluch i wilgotnych chusteczek higienicznych. 

Gdy rodzic zostaje z dzieckiem, a szpital zapewnia mu jedynie miejsce do spania, musi on zabrać ze sobą śpiwór i poduszkę. Jeśli będzie zmuszony spać na podłodze – karimatę. Cały ekwipunek dobrze jest spakować do torby (lub dwóch – dla dziecka i dla siebie). Bardzo wygodna jest malutka walizeczka, w której łatwiej utrzymać porządek.

Jak już wspominaliśmy, mały pacjent powinien jak najwięcej wiedzieć o tym, co go czeka. Jak przygotować dziecko do zabiegu? Starajmy się mówić o nim szczerze i bez lęku. Jeśli mamy do czynienia z przedszkolakiem, najlepiej przedstawić nową sytuację w formie zabawy. Badamy misia czy lalkę, używając zestawu typu „mały doktor”, stawiamy diagnozę: operacja, kładziemy lalkę do łóżka, mierzymy jej temperaturę, dajemy zastrzyk itp. 

Nawet jeśli z rozmaitych względów nie możemy zostać z dzieckiem na noc, zapewnijmy je, że sercem będziemy cały czas przy nim i jak najczęściej będziemy je odwiedzać. Jeśli to tylko możliwe, asystujmy przy różnych zabiegach i badaniach. 

W żadnym wypadku nie krytykujmy przy dziecku personelu medycznego. Mały pacjent lepiej zniesie kurację i jej nieprzyjemne, czasem bolesne aspekty, gdy będzie miał zaufane do lekarzy i pielęgniarek.