Co to jest rozstęp mięśni prostych?

Jak rozpoznać rozstęp mięśni prostych? To pytanie zadaje sobie z pewnością niejedna ciężarna. Rozpoznanie rozstępu mięśni prostych brzucha jest możliwe gołym okiem. Wiele zależy jednak od tego, jakiej jest wielkości. Niekiedy będzie to ledwo widoczne uwypuklenie zlokalizowane w pośrodkowej linii brzucha, które widoczne staje się jedynie przy napięciu mięśni brzucha. Są jednak sytuacje, w których rozstęp jest tak duży, że może przypominać kształtem brzuch w ciąży. W takich sytuacjach warto skonsultować się z lekarzem, który podejmie decyzję, czy w danym przypadku wystarczą jedynie zabiegi rehabilitacyjne, czy też konieczna będzie interwencja chirurgiczna. 

Badanie wielkości rozstępu mięśnia prostego brzucha można dokonać w domu. W tym celu powinnaś położyć się na podłodze, zgiąć nogi w kolanach i biodrach, a jedną ręką podeprzeć głowę. Następnie dwoma palcami, wskazującym oraz środkowym, powinnaś przejechać od dolnego brzegu mostka aż do spojenia łonowego. W miejscu, gdzie czujesz, że palce się zapadają się, można stwierdzić rozstęp. Najczęściej dochodzi do niego w okolicach pępka. Specjaliści oceniają, że przy niewielkim rozejściu się mięśni prostych brzucha palce zapadają się w odległości 3 cm od pępka. W bardziej nasilonych przypadkach rozstępów można swobodnie włożyć nawet trzy palce między dwa mięśnie proste brzucha.

Trudno jednoznacznie wskazać objawy rozstępu mięśni prostych brzucha. Przede wszystkim jest to problem natury estetycznej. Dodatkowo, mogą wystąpić również bóle pleców podczas wykonywania codziennych prac, a także utrudnione prostowanie zgiętego tułowia. Sam rozstęp mięśni prostych nie stanowi jednak zagrożenia dla kobiety. Sytuacja ta może ulec zmianie w momencie, kiedy rozciągniecie połączenia między mięśniami prostymi brzucha spowoduje powstanie przepukliny pępkowej. 

Przepuklina pępkowa sama w sobie również nie stanowi zagrożenia, jednak w niektórych przypadkach może dojść do tzw. uwięźnięcia przepukliny. Jest to sytuacja, w której fragment przewodu pokarmowego, np. jelita, dostanie się do worka przepukliny, co spowoduje niedokrwienie tego narządu, a co za tym idzie – powstania niedrożności. Jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia, który wymaga pilnej interwencji chirurgicznej. Z tego powodu tak ważne jest leczenie ewentualnej przepukliny pępkowej w momencie, kiedy jest ona bezobjawowa.

Skąd się bierze rozstęp mięśni prostych brzucha?

Mięsień prosty brzucha jest mięśniem parzystym. Oznacza to, że w naszym organizmie istnieją dwa tego typu mięśnie występujące symetryczne względem linii pośrodkowej biegnącej przez pępek. Mięsień ten biegnie od łuków żebrowych, a kończy się w okolicy spojenia łonowego. Zarówno jeden jak i drugi mięsień połączone są ze sobą w linii pośrodkowej za pomocą łącznotkankowej struktury określanej jako kresa biała. Połączenie tych mięśni jest bardzo silne, co umożliwia utrzymywanie narządów wewnątrz jamy brzusznej nawet podczas intensywnego wysiłku, w który zaangażowane są mięśnie brzucha. 

W trakcie trwania ciąży dochodzi jednak do znacznego rozciągnięcia kresy białej. Kluczową rolę odgrywa tutaj powiększająca się macica, ale wpływ mają także hormony, które rozluźniają połączenie łącznotkankowe kresy białej. W takiej sytuacji może dojść do rozstępu mięśni prostych brzucha. W większości przypadków po ciąży kresa biała w pewnym stopniu odzyskuje swój pierwotny kształt oraz strukturę. Zdarza się jednak czasem, że pozostaje nadmiernie rozciągnięta. Do czynników sprzyjających powstaniu rozstępu mięśni płaskich brzucha należą:

• wiek kobiety >35 lat,
• ciąża mnoga,
• wielorództwo,
• duża masa dziecka,
• delikatna budowa ciała kobiety,
• nasilone ćwiczenia brzucha po pierwszym trymestrze ciąży.

Leczenie rozstępu mięśni prostych brzucha należy rozpocząć od zmiany codziennych nawyków. Konieczna jest zmiana nawyków siadania, wstawania czy też ogólnej postawy ciała. Ważne jest jednak, aby pracę nad rozstępem wykonywać w miarę możliwości pod okiem fizjoterapeuty. Na podstawie posiadanej wiedzy dobierze on dla ciebie odpowiedni zestaw ćwiczeń, które pozwolą ci wzmocnić mięśnie brzucha. To, jak trzeba leczyć rozstęp mięśni prostych, zależy w dużej mierze od twojej historii. Nie powinnaś więc podejmować tej pracy na własną rękę, lecz zdecydować się na współpracę z profesjonalistami, którzy przede wszystkim zadbają o twoje bezpieczeństwo.