Groźne zabawki dla niemowląt – jak je rozpoznać?

Rynek produktów i zabawek dla dzieci jest naprawdę imponujący, o czym możemy się przekonać, przeglądając oferty sklepów internetowych, bądź też odwiedzając sklepy stacjonarne. Wybierając zabawkę dla małego człowieka, najczęściej kierujemy się jej atrakcyjnością i preferencjami malucha. Oczywiście nie ma w tym nic złego, niemniej jednak podstawowym kryterium wyboru powinno być bezpieczeństwo. W wielu przypadkach bywa na odwrót.

W Polsce instytucje zajmujące się kontrolą jakości zabawek (m.in. Państwowa Inspekcja Handlowa) szacują, że aż 25 proc. dostępnych na rynku zabawek nie spełnia podstawowych norm bezpieczeństwa. 

Warto pamiętać, że niekiedy nawet te zabawki, które spełniają wszystkie normy bezpieczeństwa, mogą być groźne dla naszego malucha. Związane jest to z ich niedostosowaniem do wieku dziecka i jego aktualnego etapu rozwojowego. Dlatego też tak bardzo ważne jest uwzględnianie kryterium wiekowego przy wyborze zabawki np. na prezent.

Niemowlętom nie należy dawać zabawek, które nie spełniają kryterium wiekowego, a więc nie są dostosowane do ich zdolności oraz umiejętności poznawczych. W takim przypadku na opakowaniu danej zabawki będzie zamieszony symbol z przekreślonymi liczbami„0-3” lub adnotacja słowna: „Nieodpowiednie dla dzieci w wieku poniżej 36. miesięcy”. Niekiedy też producenci decydują się na wyjaśnienie, dlaczego dana rzecz nie jest odpowiednia dla małych dzieci, np. ze względu na to, że zawiera małe elementy (ryzyko zadławienia) czy też długą linkę (ryzyko uduszenia). 

To jednak nie wszystko, bowiem może się zdarzyć tak, że zabawka będzie przeznaczona dla dzieci w wieku 0-3 lata, a mimo wszystko nadal nie będzie ona bezpieczna. Jak to możliwe? Niektóre zabawki na rynku wykonane są ze słabej jakości materiałów i mogą uszkodzić się podczas ich użytkowania, np. rozłączając się na mniejsze elementy. Dlatego też nie należy kupować zabawek na bazarach czy odpustach, a jedynie w zaufanych i renomowanych sklepach.

Niektóre zabawki dla dzieci są niebezpieczne nie tylko ze względu na ich nieodpowiednie dopasowanie do stadium rozwojowego malucha, ale również z uwagi na swoją konstrukcję czy też materiał, z którego zostały wykonane. Nasz szczególny niepokój powinny wzbudzić zabawki od nieznanych producentów, kupowane w niesprawdzonych miejscach (np. na bazarkach) czy też z drugiej ręki (nigdy nie mamy pewności, że dana zabawka nie jest uszkodzona). 

Małe elementy w zabawce niemowlęcia

Małe dzieci poznają świat za pośrednictwem zmysłów, w tym m.in. zmysłu smaku. Dlatego też przez pierwsze 3 lata życia niemal wszystko, co znajdzie się w ich rękach, wędruje do buzi. Toteż nie ma w tym nic zaskakującego, że największe zagrożenie dla małych dzieci stwarzają małe zabawki lub takie, które zawierają małe elementy. W takim przypadku istnieje duże ryzyko zadławienia, co z kolei stanowi zagrożenie nie tylko dla zdrowia, ale również dla życia dziecka.

Drewniane zabawki dla niemowląt – nie zawsze dobre

Wielu rodziców uważa, że drewniane zabawki są znacznie lepsze niż plastikowe. Nie jest to do końca prawda, gdyż jak wykazały badania prowadzone przez jedną z niemieckich fundacji, mogą one stwarzać duże zagrożenie dla zdrowia dziecka. Mowa tu, co prawda, nie o samym drewnie, ale o farbach i lakierach, którymi zostało ono pokryte. Przeprowadzone badania wykazały, że w substancjach tych mogą znajdować się rakotwórcze związki oraz bardzo silne alergeny. 

Toksyczne zabawki dla niemowląt

Jednym z groźnych typów zabawek dla maluchów są te, które zawierają ftalany – najtańszy plastyfikator, który sprawia, że produkty z PCV (np. lalki, klocki, figurki itp.) są miękkie. Jego mankamentem jest to, że stosunkowo szybko ulegają rozkładowi i wypłukują się z zabawek. Jest to tym bardziej niebezpieczne, gdyż znajdują się one nawet w niektórych gryzakach!  Wobec tego mogą w bardzo łatwy sposób przedostać się do organizmu dziecka. Ma to negatywny wpływ na zdrowie malucha – wedle różnych doniesień ftalany mogą być odpowiedzialne za nadpobudliwość, reakcje alergiczne czy astmę. 

Zabawki na baterie

Groźne, chociaż z nieco innego powodu niż pozostałe, mogą być również zabawki na baterie. Niekiedy dostęp do baterii jest stosunkowo łatwy, co może stwarzać ryzyko zadławienia lub przedostania się toksycznych substancji do organizmu dziecka (np. w wyniku rozlania baterii w buzi malucha). Nie wspominając już o niebezpieczeństwie wynikającym z przebodźcowania pociechy – zabawki na baterie zwykle są głośne bądź ruchliwe, a przez to nie zawsze odpowiednie dla niemowląt.

Jeśli chcemy uniknąć zakupu groźnej zabawki dla niemowląt, powinniśmy postawić na sklep, który cieszy się renomą i zaufaniem konsumentów. Dobrą praktyką jest również zwracanie uwagi na atesty i oznaczenia. Tak naprawdę im więcej dana zabawka ich ma, tym większe prawdopodobieństwo, że będzie ona bezpieczna dla niemowlęcia:

• CE (Conformité Européenne) – to oznaczenie powinna posiadać każda zabawka dla dzieci do 14. roku życia, która trafia na rynek UE (nawet jeśli nie została wyprodukowana na jej terenie); 
• Certyfikat Instytutu Matki i Dziecka – przyznawany jest zabawkom spełniającym polskie normy bezpieczeństwa;
• Certyfikat Państwowego Zakładu Higieny – przyznawany jest zabawkom spełniającym polskie normy bezpieczeństwa;
• FSC – to oznaczenie widniejące wyłącznie na zabawkach drewnianych. Oznacza ono, że zostały one wyprodukowane z poszanowaniem środowiska naturalnego;
• PEFC – to oznaczenie jest poświadczeniem tego, że zabawka jest bezpieczna i została wyprodukowana przy zachowaniu norm ekologicznych, ekonomicznych i społecznych. 

Warto pamiętać, że nawet jeśli dana zabawka spełnia wszystkie kryteria bezpieczeństwa i bez obaw możemy kupić ją małemu dziecku, to jednak musimy mieć się stale na baczności i nie spuszczać go z oka. W takim przypadku jednym gwarantem bezpieczeństwa dla niemowlęcia jest nasza obecność, uwaga i reakcja w przypadku ryzyka zagrożenia dla jego zdrowia.