Jak przebiega rozwój czterolatka?

Każde dziecko jest inne i z tego powodu dzieci czteroletnie mogą znajdować się na różnym etapie rozwoju. W większości przypadków nie ma powodów do obaw, jedyne, czego dziecko potrzebuje, to danie mu czasu na osiągnięcia i wsparcie ze strony rodziców. Czteroletnie dziecko wykorzystuje nabyte wcześniej umiejętności oraz wykształca nowe, które pozwalają mu na coraz lepsze funkcjonowanie społeczne.

Dzieci w podejmowanych przez siebie decyzjach kierują się przede wszystkim emocjami. Choć w wieku czterech lat nie są one już tak wyraziste jak w przypadku młodszych dzieci, bo czterolatek coraz lepiej nad nimi panuje, jednak nadal odgrywają istotną rolę i sprawiają, że zachowanie i nastrój dziecka potrafią się zmienić stosunkowo szybko. Czwarty rok życia może być czasem buntu. Ponieważ dziecko coraz bardziej przekonane jest o swojej niezależności, więc próbuje, na co może sobie pozwolić w relacji ze starszymi. Oczywiście naśladuje zachowania i ton rodziców. To może być uciążliwe dla domowników, jednak jest naturalnym i koniecznym etapem prawidłowego rozwoju dziecka, które wykształca własne „ja”. Dziecko nie jest już tak mocno związane z rodzicami i z reguły nie ma problemu, gdy ma zostać na dłużej samo. Jest coraz bardziej zaciekawione zabawą z rówieśnikami, co bardzo często kończy się spięciem. Czterolatki są na ogół pogodne i mają coraz więcej pomysłów na zabawy.

Czterolatek jest coraz bardziej ruchliwy, a jego koordynacja ruchowa poprawia się z każdym miesiącem. Jego gry i zabawy są bardziej zaawansowane ruchowo. Ma potrzebę biegania, skakania, ćwiczenia równowagi. Jest zdolny do gry w piłkę bez upadania podczas kopania piłki z rozbiegu. Na placu zabaw można zauważyć, że staje się coraz bardziej samodzielny, a pomoc rodziców przy pokonywaniu przeszkód jest zbędna. Dzieci potrafią w tym wieku stosunkowo sprawnie posługiwać się sztućcami oraz pić z kubka, nie rozlewając przy tym zawartości. Coraz lepiej radzą sobie także z samodzielnym rozbieraniem, ubieraniem się i myciem zębów.

Czterolatek potrafi analizować i wyciągać wnioski na podstawie swoich doświadczeń. Używa wyobraźni, by przewidzieć skutki swoich czynów. Ujawnia myślenie przyczynowo-skutkowe, np. dokończy zdanie „trzeba założyć kalosze, bo…”. Potrafi również ułożyć kilkuobrazkową historyjkę, a także opowiedzieć ją. Dysponuje ponad 200 słowami, a także jest w stanie tworzyć zdania składające się z więcej niż czterech wyrazów. Coraz dokładniej wskazuje na różnice między poszczególnymi przedmiotami czy zwierzętami. Nie ogranicza się jedynie do porównania wielkości czy koloru, ale także funkcji czy cech szczególnych. Zadaje bardzo dużo pytań i jest ciekawy świata.

Szczególnie niepokojąca w rozwoju dziecka jest utrata umiejętności wcześniej już nabytych. Jeżeli dziecko w kontaktach z rówieśnikami ma problemy, których wcześniej nie miało, coraz gorzej radzi sobie z prostą matematyką czy też ma coraz większe kłopoty z koordynacją ruchową lub bieganiem podczas zabawy, należy skonsultować się z lekarzem pediatrą. Tym, co powinno zwrócić uwagę, są także zmiany w dotychczasowym zachowaniu dziecka. 

Każde dziecko ma prawo mieć gorszy nastrój i samopoczucie. Jeżeli jednak dziecko zaczyna być coraz bardziej agresywne, unika kontaktu z rówieśnikami oraz bliskimi albo coraz częściej sypia w ciągu dnia, może okazać się, że problem jest znacznie poważniejszy i wymaga konsultacji lekarskiej. 

Czterolatek powinien umieć zakomunikować konieczność pójścia do toalety, jednak aż do 5. roku życia dalej może moczyć się w nocy. Jest to całkowicie fizjologiczne zjawisko, które nie jest powodem do niepokoju.