Dzieci w przedszkolu siedzą przy stoliku wizualizacja stworzona za pomocą AI

Podstawa programowa – Przedszkole 2023. Czego nauczy się twój maluch?

Podstawa programowa jest strategicznym dokumentem określającym cele i zakres nauczania. Wyznacza ona ramy procesu edukacyjnego, wspierając rozwój umiejętności i kompetencji właściwych dla wieku. Podstawa programowa w przedszkolu stanowi fundament, na którym budowana jest edukacja najmłodszych. Jest to spersonalizowany plan, który uwzględnia specyfikę dzieci w wieku przedszkolnym, zachęcając do twórczego eksplorowania świata oraz rozwijania zdolności społecznych, emocjonalnych, fizycznych i poznawczych.

Spis treści:

Co to jest podstawa programowa i jakie są jej cele w przedszkolu?

Podstawa programowa to termin używany w systemie edukacyjnym do opisania zestawu oficjalnych wytycznych i standardów określających, czego uczniowie powinni się nauczyć na poszczególnych etapach edukacyjnych. Dotyczy ona różnych poziomów edukacji, w tym również edukacji przedszkolnej.  

Podstawa programowa stanowi strukturalne ramy, które mają na celu wszechstronne wsparcie rozwoju dziecka – zarówno pod względem fizycznym, poznawczym, jak i społeczno-emocjonalnym. Zawiera wytyczne dotyczące rozwijania kluczowych kompetencji, takich jak podstawowe umiejętności językowe, matematyczne czy społeczne.  

W ramach podstawy programowej podkreśla się także znaczenie wdrażania dzieci w wartości społeczne oraz normy obowiązujące w społeczeństwie, tak aby od najmłodszych lat potrafiły nawiązywać relacje z otoczeniem. Jej ważnym elementem jest również stymulowanie naturalnej ciekawości dziecka oraz kształtowanie postawy pozytywnego stosunku do procesu uczenia się, co ma fundamentalne znaczenie w późniejszych latach edukacji.  

Podstawa programowa zakłada też rozwijanie zdolności twórczych w różnych obszarach, takich jak sztuka, muzyka czy ruch, co przyczynia się do wszechstronnego rozwoju i rozbudowywania zainteresowań dziecka. Co ważne, w dokumencie można przeczytać również o konieczności indywidualnego podejścia do każdego dziecka – z uwzględnieniem jego specyficznych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych. 

Obszary rozwoju dziecka według podstawy programowej 2023

Podstawa programowa edukacji przedszkolnej z 2023 roku stanowi kluczowy dokument dla wychowawców i nauczycieli, definiujący obszary, które powinny być adresowane w procesie nauczania i wychowania. Dążenie do wszechstronnego rozwoju dziecka stanowi jej główny cel. Wśród głównych elementów akcentowanych w aktualnej podstawie programowej można wymienić:  

  • rozwój emocjonalny – w ramach tego obszaru kładzie się nacisk na zdolność dziecka do rozumienia i wyrażania własnych emocji oraz radzenia sobie z nimi. Dziecko uczy się również rozpoznawania emocji innych ludzi, co przyczynia się do wykształcenia w nim postawy empatycznej; 
  • rozwój społeczny – skupia się na umiejętnościach nawiązywania i podtrzymywania relacji z rówieśnikami, nauczycielami oraz innymi dorosłymi. Dzieci uczą się współpracy, komunikacji oraz budowania interakcji społecznych; 
  • rozwój fizyczny – w tym obszarze główny nacisk kładziony jest na rozwijanie zdolności motorycznych, zarówno tych dużych (np. bieganie, skakanie), jak i małych (np. pisanie, rysowanie). Promuje się także zdrowy styl życia, dbałość o higienę i rozwijanie samodzielności; 
  • rozwój poznawczy – ten obszar dotyczy zdolności dziecka do myślenia, rozumienia, uczenia się i rozwiązywania problemów. Wprowadza się dzieci w świat wiedzy matematycznej, językowej, przyrodniczej i innych obszarów, które stymulują ich ciekawość i chęć poznawania; 
  • rozwój językowy – koncentruje się na zdolnościach komunikacyjnych dziecka, obejmując zarówno rozwój mowy, jak i zdolności czytania oraz pisania. Akcentowane jest także wielojęzyczne wychowanie, które otwiera dzieci na różnorodność kulturową; 
  • rozwój artystyczny i kreatywny – w tym obszarze dzieci są zachęcane do wyrażania siebie poprzez różne formy sztuki, takie jak muzyka, rysunek, taniec czy teatr. Stymuluje to ich wyobraźnię oraz pozwala na rozwijanie zdolności twórczych; 
  • rozwój moralny i wartościowy – akcentuje znaczenie rozwijania u dzieci poczucia sprawiedliwości, uczciwości i odpowiedzialności. Dzieci uczą się różnorodnych wartości oraz norm społecznych, które pomagają im funkcjonować w społeczeństwie. 

Aktualna podstawa programowa podkreśla holistyczne podejście do rozwoju dziecka, dążąc do wsparcia w każdym z tych kluczowych obszarów, aby zapewnić mu jak najlepsze możliwości rozwoju w przyszłości. 

Przedszkole Montessori - co to takiego?

Polecamy

Przedszkole Montessori - co to takiego?

Czytaj

Czego nauczy się twój maluch? Kluczowe umiejętności i kompetencje

Obecna podstawa programowa stawia na wszechstronny rozwój dziecka, podkreślając nie tylko tradycyjne umiejętności, ale także te, które są niezbędne do funkcjonowania w dzisiejszym, dynamicznym świecie. Zastanawiasz się, co konkretnie przyswoi twój maluch w ramach tej edukacji? Oto kluczowe kompetencje i umiejętności, które zostaną mu przekazane: 

  • kompetencje językowe – maluch będzie nie tylko rozwijał swoje zdolności komunikacyjne w języku ojczystym, ale również miał możliwość zapoznania się z podstawami języka obcego. Dzięki temu będzie mógł efektywnie wyrażać swoje myśli i uczucia, a także komunikować się z rówieśnikami i osobami dorosłymi w sposób bezproblemowy; 
  • rozwój myślowy – dziecko zostanie wprowadzone w świat logicznego myślenia, analizy i syntezowania informacji. Dzięki rozmaitym ćwiczeniom i zabawom będzie kształtowało zdolność rozwiązywania problemów oraz samodzielnego podejmowania decyzji; 
  • umiejętności matematyczne – dziecko w przedszkolu będzie miało okazję zrozumieć podstawowe pojęcia matematyczne, takie jak liczenie, rozpoznawanie kształtów czy podstawowe działania. Zdobędzie również umiejętności logicznego myślenia i rozumowania;  
  • rozwój społeczny i emocjonalny – maluch nauczy się budować pozytywne relacje z rówieśnikami, będzie zdobywać umiejętności pracy w grupie, nawiązywania przyjaźni oraz rozumienia i kontrolowania własnych emocji;  
  • zdolności motoryczne – poprzez zabawy ruchowe i ćwiczenia fizyczne przedszkolak będzie rozwijał zarówno motorykę dużą (bieganie, skakanie), jak i małą (rysowanie, modelowanie), co przyczyni się do lepszego koordynowania ruchów; 
  • kreatywność i wyobraźnia – za sprawą różnorodnych aktywności artystycznych, takich jak rysowanie, śpiew, taniec czy teatr, maluch będzie miał okazję rozwijać swoje zdolności twórcze i wyobraźnię; 
  • zrozumienie świata – poprzez obserwację, eksperymenty i zabawy poznawcze dziecko zyska podstawową wiedzę o świecie przyrody, ludziach, kulturze oraz technologii; 
  • wartości i normy – w procesie wychowania dziecko nauczy się podstawowych wartości moralnych, takich jak uczciwość, szacunek czy odpowiedzialność, co pomoże mu w pełnieniu roli aktywnego i odpowiedzialnego członka społeczności. 

Podstawa programowa zakłada kompleksowe przygotowanie dziecka do dalszego etapu edukacji, ale także dostarczenie narzędzi potrzebnych do radzenia sobie w codziennym życiu i budowania pozytywnych relacji z otoczeniem.

Jak wygląda proces nauczania w przedszkolu? Metody i formy pracy

Proces nauczania w przedszkolu obfituje w różnego rodzaju zabawy i aktywności, które są odzwierciedleniem wszechstronności rozwoju małego dziecka. Edukacja przedszkolna zakłada, że maluchy najefektywniej uczą się przez doświadczenie, zabawę i działanie.  

Jedną z najczęstszych metod pracy w przedszkolu jest tzw. zabawa kierowana. Nauczyciel kieruje zabawą w taki sposób, by była ona nie tylko rozrywką, ale również narzędziem edukacyjnym. Dzieci uczą się poprzez różne gry i zabawy tematyczne, które rozwijają określone umiejętności. 

Nie da się ukryć, że w przedszkolu dużą rolę odgrywają prace plastyczne. Malowanie, rysowanie czy lepienie z plasteliny pozwala dzieciom na wyrażenie siebie, a jednocześnie rozwija ich zdolności manualne. Dzieci uczą się również przez ćwiczenia ruchowe – poprzez taniec, zabawy czy gimnastykę rozwijają koordynację ruchową i świadomość własnego ciała. 

Eksperymenty i doświadczenia to kolejna ważna część procesu nauczania. Pozwalają one dzieciom na zrozumienie otaczającego świata poprzez obserwację i badanie. To, co w teorii może wydawać się skomplikowane, w praktyce staje się prostsze, gdy dziecko może zobaczyć i dotknąć. 

W przedszkolu dzieci rozwijają również kompetencje językowe. Robią to zwykle poprzez słuchanie i czytanie opowieści, bajek i książeczek, a także dyskutowanie na ich temat. Dzięki temu rozbudzają wyobraźnię oraz wzbogacają słownictwo. Natomiast matematyki uczą się poprzez zabawy matematyczne, takie jak liczenie czy dopasowanie kształtów. Z kolei muzyka i śpiew wpływają na rozwój zdolności muzycznych, rytmu i koordynacji. 

Nie można zapomnieć o zajęciach na świeżym powietrzu, które są nie tylko okazją do aktywnego spędzenia czasu, ale także do obserwacji przyrody i nauki o otaczającym świecie. 

Współczesne przedszkole stawia na holistyczne podejście do edukacji, łącząc różnorodne metody i formy pracy w jeden spójny proces nauczania, który jest dostosowany do indywidualnych potrzeb każdego dziecka.

Czy zerówka to przedszkole? Podpowiadamy

Polecamy

Czy zerówka to przedszkole? Podpowiadamy

Czytaj

Jak rodzice mogą wspierać rozwój dziecka zgodnie z podstawą programową?

Zaangażowanie rodziców w edukację przedszkolną jest ważne dla wsparcia rozwoju ich pociechy. Dlatego też warto zapoznać się z podstawą programową – jej podstawowymi celami i założeniami, także z metodami pracy stosowanymi w przedszkolu. Pozwoli to rodzicom na świadome i skuteczne wsparcie dziecka w najważniejszych latach jego rozwoju. 

Komunikacja z dzieckiem 

Niezwykle ważna w tym kontekście jest aktywna komunikacja z dzieckiem. Dzięki rozmowom, wspólnemu czytaniu książek oraz dyskusjom na różnorodne tematy rozwijane są umiejętności językowe, wzbogacane jest słownictwo, a także pogłębiane relacje pomiędzy dzieckiem a rodzicem. Chcąc wspierać rozwój poznawczy dziecka, warto zapewnić mu przestrzeń do eksperymentowania oraz badania świata w bezpiecznych warunkach. Proste doświadczenia, obserwacje przyrody czy badania właściwości różnych materiałów pobudzają ciekawość i chęć poznawania. 

Rozwój fizyczny 

Rozwój fizyczny można wspierać poprzez regularne spacery, wycieczki do parku oraz inne formy aktywności ruchowej. Stymulacja twórczości i wyobraźni dziecka może odbywać się poprzez zachęcanie do rysowania, malowania czy tworzenia różnorodnych prac plastycznych. W procesie wychowawczym nie można zapomnieć o kształtowaniu uczuciowości i empatii dziecka, co można osiągnąć poprzez rozmowy o uczuciach, czytanie książek na ten temat oraz zabawy w odgrywanie ról. 

Rutyna dnia dziecka 

Znaczenie ma również wprowadzenie rutyny do dnia dziecka, co wpływa na jego poczucie bezpieczeństwa i stabilności. Jednakże przewidywalność nie powinna ograniczać spontaniczności i swobody w działaniach. Współpraca z nauczycielem przedszkola oraz aktywne uczestniczenie w życiu placówki umożliwiają bieżące śledzenie postępów dziecka oraz dostosowywanie wsparcia rodzicielskiego do jego bieżących potrzeb. 

W edukacji przedszkolnej kluczowa jest jakość spędzanego z dzieckiem czasu. Skupienie na konkretnej aktywności jest ważniejsze niż jej ilość. Wszystkie działania powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb i możliwości dziecka, z uwzględnieniem jego specyfiki oraz tempa rozwoju. 

 

Bibliografia: 

  1. Podstawa programowa wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej z komentarzem: https://www.ore.edu.pl/wp-content/uploads/2017/05/wychowanie-przedszkolne-i-edukacja-wczesnoszkolna.-pp-z-komentarzem.pdf [dostęp 10.10.2023]  
  2. Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych: https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/podstawa-programowa-wychowania-przedszkolnego-dla-przedszkoli-i-oddzialow-przedszkolnych-w-szkolach-podstawowych [dostęp 10.10.2023] 
  3. Podstawa programowa dla przedszkoli: https://podstawaprogramowa.pl/Przedszkole [dostęp 10.10.2023].  

    Sprawdź powiązane tematy

    Posłuchaj podcastów stworzonych przez mamy dla mam!

    Sprawdź