Czym jest andropauza?

Andropauza jest okresem przekwitania występującym u mężczyzn, stąd też bywa określana  mianem menopauzy u mężczyzn. Obejmuje ona szereg symptomów, które dotyczą różnych stref funkcjonowania. Andropauza, w przeciwieństwie do klimakterium, nie występuje u wszystkich mężczyzn i nie pociąga za sobą utraty zdolności reprodukcyjnych. Z tego powodu bywa też często negowana, a jej obawy – deprecjonowane. 

Występowanie andropauzy jest nierozerwalnie związane z funkcjonowaniem układu hormonalnego u mężczyzn – wraz z wiekiem stopniowo zmniejsza się ilość niektórych hormonów, w tym testosteronu, dihydrotestosteronu, hormonu wzrostu i melatoniny. Ich niedobór wiąże się z występowaniem dolegliwości, które charakteryzują się różnym stopniem uciążliwości.

Andropauza, definiowana jest jako zjawisko, charakteryzujące się występowaniem objawów dotyczących zarówno strefy emocjonalnej, jak i zdrowia fizycznego. Zwykle pojawia się ona po 50. roku życia i jest ściśle powiązana z funkcjonowaniem gospodarki hormonalnej, która z kolei jest zależna od wielu czynników, w tym m.in. od uwarunkowań genetycznych, na które nie mamy wpływu, ale również od stylu życia (diety i aktywności fizycznej), używek (alkoholu, papierosów), a także przyjmowanych leków. Wobec tego w pewnym stopniu mamy wpływ na opóźnienie objawów andropauzy lub zminimalizowanie dotkliwości jej objawów. 

Wczesna andropauza

Jako że andropauza uzależniona jest m.in. od uwarunkowań genetycznych, to może się ona pojawić nawet u 30- i 40-latków. Nie oznacza to oczywiście, że mężczyzna traci wtedy zdolność do posiadania potomstwa, ponieważ andropauza u mężczyzny nie jest tym samym, co menopauza u kobiety. W sytuacji, gdy objawy andropauzy występują przedwcześnie, można jedynie mówić o złagodzeniu ich uciążliwości poprzez zdrowy styl życia, eliminację używek, a także zastosowanie terapii hormonalnej pod okiem lekarza.

Andropauzie u mężczyzn może towarzyszyć wiele symptomów, których uciążliwość uzależniona jest od wrażliwości jednostki, a także od stopnia niedoborów hormonów. Najczęściej występujące objawy andropauzy to:

• zmniejszony popęd seksualny,
• problemy z uzyskaniem erekcji,
• obniżenie samooceny,
• niemożność przeżywania radości,
• stany depresyjne,
• spadek masy i siły mięśniowej,
• obniżenie sprawności intelektualnej,
• problemy z pamięcią i koncentracją, 
• zaburzenia snu,
• zanikanie owłosienia na ciele,
• zawroty głowy,
• nadmierna męczliwość,
• bóle mięśniowe i kostno-stawowe,
• poczucie nadmiernego zmęczenia,
• bóle jąder i zmniejszenie ich objętości, 
• wahania nastrojów,
• nadmierna potliwość,
• przyrost tkanki tłuszczowej (m.in. na klatce piersiowej)
• uderzenia gorąca.

Andropauza niekiedy towarzyszy łysieniu androgenowemu, które również powiązane jest z niedoborami hormonalnymi.

Jednym z wyzwań związanych z leczeniem andropauzy jest stosunkowo niewielka świadomość występowania tego zjawiska u mężczyzn. Jak wynika z badania przeprowadzonego wśród pacjentów jednej z tarnowskich przychodni, aż 72 proc. mężczyzn po 50. roku życia nie wiedziało, czym jest andropauza, a wielu z nich po zapoznaniu się z materiałami edukacyjnymi przyznało, że ma kilka objawów, które mogłyby świadczyć o męskim przekwitaniu. 

Leczenie andropauzy koncentruje się przede wszystkim na złagodzeniu dotkliwości jej objawów. Zwykle stosuje się leki dostępne bez recepty, które bazują na naturalnych substancjach leczniczych. W składzie tego typu preparatów należy szukać: 

• oleju z siemienia lnianego, 
• ashwagandhy (indyjskiego żeń-szenia),
• kurkumy,
• witaminy E,
• manganu,
• selenu.

W niektórych przypadkach przy andropauzie stosuje się leczenie hormonalne. Niemniej jednak muszą ku temu zachodzić przesłanki – mowa tu przede wszystkim o znacznych niedoborach hormonów, gdyż wiążą się one z ryzykiem rozwoju groźnych chorób (m.in. cukrzycy, osteoporozy, miażdżycy i zespołu metabolicznego). Leczenie hormonalne wdraża się u mężczyzn, którzy mają znacząco obniżony poziom testosteronu (< 8 nmol/l). Ostateczną decyzję o podjęciu takiego leczenia wdraża lekarz endokrynolog po wykonaniu serii badań hormonalnych.