5-miesięczne dziecko – rozwój, opieka, dieta

W 5. miesiącu życia maleństwo staje się coraz bardziej kontaktowe. Już nie tylko rozpoznaje rodziców, ale zaczyna wodzić za nimi wzrokiem i najlepiej czuje się w ich obecności. Coraz częściej odpowiada na uśmiech, a nawet uśmiecha się samo. Potrafi też reagować głośnym śmiechem, jeśli coś je rozbawi.  

Wielu rodziców zastanawia się, co powinno umieć 5-miesięczne niemowlę. W tym wieku dochodzi do perfekcji w kopaniu, boksowaniu rączkami, coraz pewniej dźwiga główkę i ćwiczy chwytanie zabawek. Nie znaczy to jednak, że musi już robić to bezbłędnie. Wiele dzieci w tym wieku nie ma jeszcze takiej sprawności, są za to bardziej spostrzegawcze i dojrzalsze emocjonalnie. Po prostu każde rozwija się w swoim tempie.  

To, co przełomowe w tym czasie, to rozpoczęcie rozszerzania diety. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia po ukończeniu 17. a przed 26. tygodniem powinno się uzupełniać dietę dziecka o nowe pokarmy. To przełomowy moment – twoje dziecko zmierza w stronę samodzielności. 

Umiejętności fizyczne 

• obracanie z brzuszka na plecy, 
• podnoszenie główki z leżenia na brzuchu, 
• zginanie rączek i nóżek przy próbach siadania, 
• stabilne siedzenie z podpieraniem, 
• wyciąganie rączek po przedmioty, doskonalenie chwytania ich.  

Rozwój społeczny i emocjonalny 

• reagowanie radością na widok bliskich (do śmiechu dochodzi pisk i okrzyki radości), 
• gaworzenie i wypowiadanie pierwszych sylab, 
• reagowanie na znane melodie i uspokajanie się w ich obecności, 
• przywiązanie do ulubionej zabawki.  

5-miesięczne niemowlę jest bardzo ciekawe nowych doświadczeń. Bardzo dobrze reaguje na zachętę do zabawy i dobrze czuje się jako najważniejszy członek rodziny. Do prawidłowego rozwoju potrzebuje ciepła, spokoju i poczucia bezpieczeństwa.  

Ważne jest, by na siłę nie przyspieszać jego rozwoju, bo każdą nową czynność musi sobie wypracować w swoim tempie. Obracanie się czy siadanie wymagają od niego wielu ćwiczeń mięśni brzucha. Na pewno nie ma co słuchać o innych dzieciach, które robią coś znacznie wcześniej, niż twoje dziecko, bo każdy malec rozwija się inaczej.  

By ułatwić 5-miesięcznemu dziecku poznawanie otoczenia, możemy: 

• Zmieniać jego ułożenie tak, by mogło obserwować, co się dzieje i towarzyszyć domownikom w codziennych czynnościach. Maleństwo może towarzyszyć nam w kuchni w bujaczku, albo na kocyku. Pamiętajmy, że najlepszym miejscem do ćwiczeń jest podłoga. Jest dostatecznie twarda, by ćwiczenia dźwigania główki czy nóżek były efektywne.  
• Mówić do niego jak najwięcej. Tylko poprzez naśladownictwo ludzkiej mowy dziecko nauczy się mówić. Nawet jeśli pokazujecie mu zabawki edukacyjne, nie zastąpią one bezpośredniej interakcji z rodzicami. 
• Budować więź i poczucie bezpieczeństwa poprzez szybkie reagowanie na jego potrzeby i odczytywanie sygnałów, jakie nam daje. Jeśli 5-miesięczne niemowlę nauczy się, że gdy będzie głodne, zostanie nakarmione, a kiedy niespokojne, mama je przytuli, zbuduje to w nim poczucie bezpieczeństwa. Z każdym kolejnym tygodniem, kiedy maleństwo jeszcze bardziej będzie eksplorować świat, świadomość, że mama jest w pobliżu, będzie ułatwiać mu to zadanie.  
• Przytulać i głaskać. Okazywanie dziecku czułości jest najważniejsze w każdym wieku, a w dzieciństwie najbardziej, bo kształtują poczucie akceptacji i bezpieczeństwa na całe życie.  
• Akceptować. Twoje dziecko, jak każdy człowiek, nawet tak maleńki, ma prawo do wyrażania złości, niepokoju, marudzenia. Może mieć po prostu gorszy dzień. W 5. miesiącu życia może zdarzać się to częściej, bo wiele dzieci już ząbkuje, a to wiąże się z wieloma dolegliwościami i bólem.  

5. miesiąc życia dziecka jest odpowiednim momentem na rozpoczęcie rozszerzania jego diety. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia powinno się to robić po ukończeniu 17. a przed 26. tygodniem życia. 

Zanim jednak podejmiemy decyzję o wprowadzaniu nowych pokarmów, sprawdźmy, czy nasze maleństwo jest na to gotowe. Przede wszystkim powinno w miarę sprawnie siedzieć z podparciem i kontrolować ruchy głowy i szyi, a także połykać bardziej zwarte jedzenie. Później przyjdzie umiejętność brania pokarmów rączką do buzi i rozdrabniania jedzenia.  

Oczywiście podstawą karmienia 5-miesięcznego niemowlęcia może jeszcze przez jakiś czas pozostawać mleko, szczególnie jeśli prawidłowo przybiera na wadze, ale jego układ pokarmowy jest już na tyle dojrzały, by oswajać go z pierwszymi pokarmami stałymi.  

Co i ile może jeść 5-miesięczne niemowlę? Zgodnie z zaleceniami rozszerzamy dietę u 5-miesięcznego dziecka, zaczynając od warzyw, potem dodajemy owoce. Każdy nowy produkt wprowadzamy osobno, zaczynając od minimalnych ilości i uważnie obserwując, jak dziecko na niego reaguje i czy nie ma jakichś wysypek. Zmiana diety spowoduje zmianę wypróżniania dziecka, jego kupki zmienią konsystencję, kolor i zapach.  

Nawet tak maleńkie dziecko ma prawo mieć swoje upodobania smakowe. Szybko zauważymy, że coś wyraźnie mu nie smakuje. Nie ma co dawać mu tego na siłę, lepiej poczekać kilka tygodni i podjąć próbę podania na nowo. Pierwsze posiłki powinny być jedno-, dwuskładnikowe, a dopiero po kilku tygodniach zawierać więcej warzyw. To ważne, by nie zaczynać od wielowarzywnej zupki w słoiku, bo nie dowiemy się wtedy, który ze składników okazał się uczulający. Od 5-6 miesiąca wszystkie nowe produkty wprowadzamy pojedynczo, w późniejszych miesiącach dieta może być coraz bardziej różnorodna.  

Choć do diety 5-miesięcznego dziecka dochodzi posiłek stały, nadal podstawą jego menu jest mleko. Kontynuujemy karmienie piersią na żądanie. W przypadku karmienia butelką podajemy kolejną porcję mleka (od 110 do 150 ml na jedno karmienie) ok. 6 razy na dobę.  

W diecie 5-miesięcznego dziecka może już pojawić się gluten, choć dietetycy sugerują, by wprowadzać go nieco później, ale w pierwszym roku życia. W przypadku maluszka to np. kaszka pszenna, którą wprowadzamy do diety, zaczynając od 1/2 łyżeczki dziennie. Gdyby na policzkach pojawiła się pokrzywka, a dziecko sygnalizowałoby płaczem ból brzuszka, musimy brać pod uwagę alergię i wstrzymać próby.  

Czynności higieniczne u 5-miesięcznego dziecka mogą być już elementem zabawy i budowania bliskości z rodzicami, bo maleństwo bardzo je lubi i sprawiają mu wyraźną przyjemność.  

Dzieci bardzo dobrze reagują na dotyk, zaspokaja on poczucie bezpieczeństwa. Ich delikatna skóra źle znosi szorstkie i zimne tkaniny, dlatego otulamy je przytulnym kocem i wycieramy ogrzanym ręcznikiem. Dzieci uwielbiają masaże oliwką, przyjemność sprawia im ciepło naszych dłoni. Ważne jest jednak, by robić to w dobrze ogrzanym pomieszczeniu, by dziecko nie trzęsło się z zimna, bo będzie wówczas płakać.  

5-miesięczne dziecko nie ma jeszcze zbyt wielu włosków i nie ma potrzeby, by pielęgnować je specjalnym szamponem. Można jednak masować je specjalną szczoteczką, by oczyszczać gruczoły łojotokowe. 

5-miesięczne niemowlę z upodobaniem ładuje do wszystko do buzi – grzechotki, tasiemki, pieluszki, ubranka. To ważny moment oswajania się z bakteriami innymi niż jego własne. Warto pozwalać mu na to w ograniczonym zakresie, bo kształtuje tak swoją odporność. Oczywiście jeśli grzechotka albo smoczek spadną na ziemię, należy je bezwzględnie umyć przed ponownym podaniem dziecku, ale cmokanie i ssanie koniuszka pieluszki nie powinno mu zaszkodzić. Podobnie jest z wyparzaniem butelek i smoczków. Powoli nadchodzi czas, by tego zaniechać. Już wkrótce nasz malec ruszy na ziemię i będzie miał kontakt z wieloma innymi źródłami zanieczyszczeń. Lepiej trochę go do tego przygotować.