Dbamy o przyrodę – ekologia dla dzieci

Tempo postępowania zmian klimatycznych oraz ich zakres zależą od tego, jaką politykę podejmą kolejne państwa oraz jakie podejście do konsumowania będą mieli ludzie na całym świecie. Dlatego edukacja ekologiczna jest najbardziej potrzebną dziedziną nauki. Dzieci dość wcześnie mają okazję usłyszeć o ekologii. Pierwsze wzmianki o ochronie środowiska pojawiają się już w przedszkolu.

Co zrobić, gdy dziecko zapyta, czym jest ekologia? Najlepiej odwołać się do znaczenia samego słowa. Z greckiego to „wiedza o mieszkaniu”, czyli środowisku. Ekologia to nauka o naszym wspólnym domu, czyli przyrodzie. W ten sposób od razu zaszczepimy dziecku myśl, że Ziemia jest nie tylko miejscem, w którym żyjemy, ale również, że jesteśmy częścią otaczającego nas środowiska.

Taka definicja ekologii jest najprostsza. Jeśli dziecko będzie drążyło temat, warto wyjaśnić, czym dokładnie jest środowisko naturalne – to nie tylko lasy, jeziora i łąki, ale także powietrze w miastach, rzeki, jeziora, morza, plaże, trawniki, łąki, czyli wszystko, co nas otacza. Nawet dorośli ludzie zapominają o tym, że wodę w kranie i jedzenie w lodówce mamy dzięki środowisku naturalnemu. Ten fakt może zadziałać na wyobraźnię oraz świadomość dziecka.

Mówi się, że nawyki to druga natura człowieka. Jeśli od samego początku będziemy uczyć dziecko ekologii i podstawowych zachowań z nią związanych, w przyszłości dbanie o środowisko nie będzie dla niego wyzwaniem.

Dla dzieci to rodzice są wzorem do naśladowania. To nasze zachowania i wartości są dla nich pierwowzorem podejścia do wielu rzeczy, m.in. do ekologii. Mamy więc duże szanse na wychowanie małych ekologów, pod warunkiem, że sami będziemy dbać o środowisko.

Zdobywanie wiedzy to podstawa – czytanie, oglądanie filmów to bardzo ważna część nauki o ekologii. Jednak to teoria. W praktyce dziecko powinno widzieć, jak rodzice segregują śmieci, oszczędzają wodę czy starają się nie marnować jedzenia i kupować rzeczy z materiałów ekologicznych. Dziecko można angażować w tego typu czynności i tłumaczyć, jaki jest ich cel i sens. Z codzienności dzieci uczą się najwięcej.

Pomysłów na to jak dbać o środowisko z dzieckiem jest więcej, niż tylko wspólna edukacja i domowe obowiązki. Świetnym rytuałem jest wspólne sprzątanie świata. Aby uczyć dziecko ekologii, wystarczy wyjść na pobliską łąkę czy trawnik między blokami i wyznaczyć sobie cel – znalezienie jak największej ilości śmieci. Taka aktywność, zamiast spaceru, będzie lekcją ekologii – dzieci nie tylko zobaczą, co powinno trafić do kosza, ale też uświadomią sobie, jak wielką krzywdę robią przyrodzie śmieci porzucone wśród roślin. Odpadków niestety wszędzie jest mnóstwo, skala tego problemu robi wielkie wrażenie. Po takim doświadczeniu dzieci na pewno nie wyrzucą nic pod nogi.

Ponadto, aby dziecko w przyszłości troszczyło się o ekologię, musi naprawdę lubić i cenić przyrodę. Każdy z nas chroni to, co kocha, a kocha to, co zna. Nie ma zatem innej drogi do ukształtowania w dziecku ekologicznej postawy, niż obudzenie miłości do przyrody. Zabieranie dziecka do lasu, wspólne uprawianie ogrodu, spędzanie czasu na świeżym powietrzu, zwracanie uwagi dziecka na to, co robią mrówki, opowiadanie o zwyczajach zwierząt – wszystko to sprawi, że przyroda będzie dziecku bliska.

Nawyk, który da dziecku dobry przykład dbania o ekologię, to używanie wielorazowych opakowań, śniadaniówek, chodzenie z płócienną torbą na zakupy, a także recykling, czyli kupowanie rzeczy używanych oraz oddawanie swoich starych ubrań czy zabawek innym. 

Co więcej, małe dzieci chętnie słuchają bajek, które czytają im rodzice. Możecie wybrać takie bajki, które opowiadają o zaśmiecaniu środowiska czy marnowaniu wody. Obecnie tego typu wierszyków czy krótkich opowiadań jest bardzo wiele, chociażby w czasopismach dla dzieci.

Uczenie dziecka o ekologii będzie znacznie prostsze, jeśli użyjemy do tego celu filmów i książek. Na rynku jest bardzo wiele pozycji o ekologii dla dzieci w każdym wieku. Dla najmłodszych są książeczki z okienkami, zadaniami czy wierszykami, które przemawiają do wyobraźni i krok po kroku wprowadzają w świat ekologii.

Znane i lubiane pozycje wydawnicze o ekologii to m.in. „Palmy na biegunie północnym”, „Pod ziemią, Pod wodą”, „Ratujmy ziemię. Wielka księga zabaw”, „Akademia ekologii: Segreguję odpady”, „Dbam o środowisko: Akademia ekologii”, czy „Ekologiczne dzieciaki: 100 rzeczy, które możesz zrobić, by ocalić planetę”. Podane tytuły to przykłady. Książek o ekologii dla dzieci jest księgarni bardzo wiele – warto je przejrzeć i wybrać coś, co spodoba się dzieciom.

Wśród bajek i filmów, które uczą ekologii są m.in. klasyczna „Pocahontas”, a także nowsze filmy np. „Lorax” czy „Rio”. Historii Pocahontas współczesnym rodzicom chyba nie trzeba przedstawiać. „Lorax” to „ekranizacja jednej z bajek Dr. Seussa, twórcy wspaniałych i pouczających historii. „Dwunastoletni Ted zrobiłby wszystko, aby odnaleźć prawdziwe drzewo Truffula, czym zaimponowałby dziewczynie swoich marzeń. Młodzieniec wyrusza więc w podróż, która odkrywa przed nim niezwykłą historię Loraxa, stworzenia raczej zgryźliwego, ale jednocześnie uroczego obrońcy drzew, który przemawia w ich imieniu” – czytamy na portalu Filmweb. Z kolei „Rio” to dwie części przygód niebieskich papug, które przez wycinkę lasów deszczowych tracą naturalne środowisko życia i stają się gatunkiem zagrożonym. Każdy z tych filmów jest pouczający, ale również piękny, radosny i niezwykle ciepły. Dzieci będą zachwycone.