Prawidłowe przyrosty wagi u niemowląt

To jedna z pierwszych wiadomości, jakiej dowiadujemy się o swoim dziecku zaraz po porodzie. Ile waży noworodek to także jedno z pierwszych pytań, jakie zadają rodzicom babcie i ciocie. Średnia masa urodzeniowa dzieci urodzonych w Polsce wynosi 3250–3400 g. Nie można powiedzieć, że jest to masa idealna, bo takie pojęcie nie istnieje. Chłopcy są z reguły ciężsi od dziewczynek o około 250 g. Zdarzają się oczywiście dzieci bardzo duże i bardzo maleńkie. Gdy noworodek waży poniżej 2500 g, mówimy o małej wadze urodzeniowej. 

Od czego zależy masa ciała noworodka? Między innymi od genów, w jakie wyposażyli go rodzice i od przebiegu ciąży. Jeśli przyszła mama cierpi na uporczywe wymioty, prawdopodobnie dostarcza dziecku zbyt mało pożywienia. Z kolei mama pozostająca na wysokokalorycznej diecie może urodzić całkiem sporego potomka.  

Noworodek jest ważony po raz pierwszy od razu po porodzie. Nie ma na sobie pieluszki i ubranka. Póki oboje z mamą przebywają w szpitalu, dziecko jest ważone codziennie. Rodzice martwią się czasem, że maluszek przez pierwsze dni nie tylko nie przybiera na wadze, ale nawet ją traci. Jest to tzw. fizjologiczny spadek wagi, który pojawia się po oddaniu przez noworodka smółki i moczu, a także naturalnej utracie płynów przez płuca i skórę. Spadek wagi nie powinien być większy niż 10 proc. wagi urodzeniowej.

Prawidłowy przyrost masy noworodka wynosi 20 g na dobę, co daje średnio 600 g w pierwszym miesiącu życia. Przyrost wagi w 3. miesiącu życia wg prof. Ruth Lawrence, amerykańskiej neonatolog, wynosi 26–31 g na dobę, czyli 800–900 g miesięcznie. Przyrost wagi w 4. miesiącu życia jest już nieco niższy i wynosi 17–18 g na dobę, czyli ok. 700 g na miesiąc. Podobne przyrosty dziecko osiąga do ukończenia 6. miesiąca życia, kiedy to przeciętnie podwaja masę urodzeniową.  

Prawidłowe przyrosty wagi u niemowląt są czasem podawane w normach tygodniowych. I tak w ciągu czterech pierwszych miesięcy życia dziecko zyskuje na wadze 120–225 g tygodniowo, a w ciągu kolejnych dwóch miesięcy 90–120 g tygodniowo. – Najliczniejszą grupę maluchów osiągającą niedostateczny przyrost masy ciała stanowią noworodki obciążone czynnikami ryzyka nieefektywnego ssania. Są to wcześniaki i „późne” wcześniaki (urodzone w 34.–36. tygodniu ciąży), dzieci po przebytym urazie w czasie porodu czy z problemami w okresie adaptacyjnym (nasilona żółtaczka, zakażenie, duży ubytek masy ciała) – mówi położna Emilia Jaśniewska.

Czy regularna kontrola wagi jest konieczna w przypadku każdego dziecka? Może wystarczy je ważyć podczas kontrolnych wizyt w przychodni? Z reguły to wystarcza, ale w przypadku wcześniactwa czy dużych problemów z karmieniem (np. dziecko słabo ssie i zasypia przy piersi), lekarz może zalecić sprawdzanie wagi np. co tydzień. Przyrost wagi daje podstawową informację na temat skuteczności karmienia.  

Pomiarów wagi dziecka powinno się dokonywać zawsze o tej samej porze, bez pieluszki i ubranka. Najlepiej kupić taką wagę, która zapamiętuje wynik, dzięki czemu można go porównać go z poprzednim i sprawdzić, czy maluch przybiera na wadze.

– Prawidłowe przyrosty wagi u niemowląt cieszą rodziców, ale kiedy waga stoi w miejscu albo – co gorsza – maleje, trzeba koniecznie zasięgnąć porady lekarza pediatry. Pomimo obfitej podaży pokarmu u mamy niewystarczająco mogą przybierać na wadze dzieci chore, z wadami wrodzonymi (np. serca), zaburzeniami napięcia mięśniowego, z nieprawidłowościami w zakresie budowy jamy ustnej. Zlecenie dokarmiania mieszanką z powodu zbyt małego przyrostu masy ciała, bez analizy przebiegu karmienia piersią, jest niestety najczęściej podejmowaną przez lekarzy interwencją. Dokarmione w ten sposób dziecko na ogół szybko osiąga dobre tempo przybierania na wadze – tłumaczy położna Emilia Jaśniewska. Jak dodaje, brak stymulacji laktacji za pomocą częstego karmienia albo odciągania pokarmu prowadzi do jej pogorszenia, bo dziecko traci zainteresowanie ssaniem niewydolnej piersi na rzecz pełnej mleka butelki.