Książeczki dla niemowląt – od czego zacząć?

Książeczki kontrastowe, jak sama nazwa wskazuje, zawierają obrazki o kontrastowych barwach. Są one przeznaczone dla najmłodszych dzieci, które nie dostrzegają jeszcze wszystkich barw. Noworodek widzi jedynie przedmioty oddalone o 20–30 centymetrów od swojej twarzy, a obiekty znajdujące się dalej są dla niego zamazane. Dopiero w wieku dwóch lub trzech miesięcy rozwija się widzenie stereoskopowe, czyli tzw. widzenie obuoczne. To dobry moment, aby pokazać maluchowi książeczkę kontrastową.

Dla najmłodszych polecane są książeczki czarno-białe, w których znajdują się bardzo proste ilustracje. Warto pamiętać, że małe niemowlę zainteresuje się jedynie dużymi i wyraźnymi obrazkami. Książki z większą liczbą kolorów (w pierwszej kolejności dodatkowo z kolorem żółtym i czerwonym) i bardziej skomplikowanymi rysunkami przeznaczone są dla starszych dzieci. W księgarni znajdziemy kontrastowe książeczki dla niemowlaków przeznaczone dla m.in. półrocznych i dziewięciomiesięcznych dzieci.

Zadaniem książeczek kontrastowych jest wzbudzenie u dziecka ciekawości, zachęcanie do skupiania wzroku i wodzenia oczami. Ten rodzaj książek produkowany jest z grubego kartonu, który trudno jest zagiąć i zniszczyć. Często stronice są dodatkowo lakierowane. Nawet jeśli dziecko zacznie gryźć książkę, nie powinna ona ulec uszkodzeniu.

Książeczki dźwiękonaśladowcze to jedne z najchętniej wybieranych pozycji do czytania dla dzieci. Znajdziemy w nich ilustracje z przypisanymi wyrazami onomatopeicznymi, czyli takimi, które naśladują np. odgłosy zwierząt, przedmiotów i różnych zjawisk. Dzięki nim niemowlę:

• poznaje otaczający go świat,
• zdobywa kompetencje językowe i ćwiczy wymowę głosek i sylab,
• uczy się umiejętności porozumiewania się z otoczeniem,
• poznaje nazwy przedmiotów i zwierząt,
• ćwiczy koncentrację i uwagę.

Książeczki dźwiękowe to ciekawa alternatywa dla klasycznych wersji książek. Wykonuje się je z grubej tektury, w której umieszcza się specjalne plastikowe przyciski. Podczas lektury maluch nie tylko ogląda kolorowe ilustracje i słucha tekstu czytanego przez rodziców, ale może też usłyszeć nagrane dźwięki. Jest to wyjątkowo atrakcyjna zabawa dla dziecka, która angażuje zarówno wzrok, słuch, jak i dotyk.

Do książeczek dźwiękowych wgrywa się m.in. odgłosy zwierząt, dźwięki ruchu ulicznego, różnego rodzaju melodie oraz piosenki. Dzięki nim dziecko staje się bardziej zainteresowane prezentowaną historią, uczy się wymowy nowych sylab i słów, zaczyna też naśladować usłyszane odgłosy.

Książeczki z dziurami to propozycja dla małych dzieci, które uczą się przewracać stronice. Grubą tekturową stronę z tego typu wycięciem o wiele łatwiej jest chwycić, a maluch może aktywnie uczestniczyć w czytaniu z rodzicem. Dziury w książkach mogą pełnić także inne funkcje. Z myślą o starszych dzieciach tworzy się np. książki z dziurami pośrodku kartki, przez które można obserwować świat po drugiej stronie. Nietypowe wycięcia pozwalają na dowolne manipulowanie książką, w tym przerzucanie przedmiotów przez dziury lub przeciąganie przez nie sznurków. Taka zabawa pobudza wyobraźnię, uczy postrzegania przestrzennego i kreatywnego myślenia.

Książeczki sensoryczne, nazywane też książeczkami manipulacyjnymi lub dotykowymi, tworzone są w celu stymulowania zmysłów wzroku, słuchu i dotyku. Znajdziemy w nich różnego rodzaju zadania do wykonania, za pomocą których niemowlę uczy się rozpoznawania kolorów, kształtów i faktur; ćwiczy także zręczność i logiczne myślenie. W książeczce sensorycznej umieszczone są elementy wycięte z materiałów takich, jak: plusz, filc czy bawełna. Można ich dotykać, przesuwać je, wyciągać i składać. Dopasowuje się je i umocowuje do ilustracji za pomocą rzepów lub przypina guzikiem.

Słuch dziecka pobudzają umieszczone w książce szeleszczące materiały, dzwoneczki i inne przedmioty, które po dotknięciu wydają dźwięki. Niemowlę może także poczuć zapach tworzywa, z którego wykonany jest dany element. W kontakcie z gładkimi, śliskimi i szorstkimi materiałami rozwija się zmysł dotyku dziecka.

Książeczki sensoryczne służą integracji sensorycznej, czyli rozwojowi procesu, w którym mózg, otrzymując informacje ze wszystkich zmysłów, potrafi je rozpoznać, a następnie właściwie zinterpretować. Pozwala to na rozumienie sytuacji i podejmowanie odpowiednich do nich reakcji.

Książeczkę sensoryczną dla niemowląt można zrobić samodzielnie, jednak zadanie to wymaga poświęcenia sporo czasu. Trzeba będzie kupić różne akcesoria, z których stworzymy kolorowe kompozycje. Przydadzą się umiejętności manualne, bez których ciężko będzie coś wyciąć, przyszyć czy nakleić. W tworzeniu książeczki sensorycznej ogranicza nas jedynie wyobraźnia i finanse.

Aby zrobić ciekawą książeczkę sensoryczną, w pierwszej kolejności dobrze jest wykonać jej projekt. Potem przydadzą się szablony, z których wytniemy poszczególne kształty. Do wykonania książeczki można wykorzystać różne rzeczy, które mamy w domu, np. sznurówki, tasiemki, guziki i skrawki materiałów. Jeśli uporamy się już z przygotowaniem poszczególnych elementów, przyszywamy lub przyklejamy je do tła, dodajemy np. rzepy, zamki lub zatrzaski i książeczka jest gotowa.