Salmonella w ciąży – przyczyny, objawy i leczenie

Salmonella kojarzona jest przede wszystkim z wiekiem dziecięcym, gdyż to właśnie w tym okresie najczęściej dochodzi do zakażenia. Za wywołanie choroby odpowiedzialna jest pałeczka Salmonella entericanależąca do rodziny Enterobacteriaceae. Bakteria ta posiada na swojej powierzchni m.in. endotoksyny, wywołujące swoistą odpowiedź organizmu, która odbierana jest przez nas jako objawy towarzyszące zakażeniu, a także inwazyny, czyli białka umożliwiające jej przedostawanie się do wnętrza komórek nabłonkowych jelita. 

Skąd się bierze zatrucie salmonellą w ciąży?

Zatrucie salmonellą w ciąży następuje z reguły na skutek nieprzestrzegania zasad prawidłowego przygotowywania posiłków. W trakcie ciąży kategorycznie zabronione jest spożywanie surowych potraw i produktów takich jak:

• jaja,
• surowe ryby oraz mięso,
• niepasteryzowane mleko,
• surowe owoce i warzywa (np. kiełki),
• rozpuszczone i ponownie zamrożone lody.

Każda potrawa, jaką spożywa kobieta ciężarna, powinna podlegać termicznej obróbce, a jaja powinny być za każdym razem podawane na twardo. Warto również podkreślić, że ciąża jest stanem, w którym dochodzi naturalnie do obniżenia odporności kobiety. Z tego względu zakażenia – u kobiet niebędących w ciąży zwykle przebiegające w sposób łagodny – u kobiet ciężarnych mogą skutkować groźnymi dla życia i zdrowia powikłaniami. 

Czy salmonella w ciąży jest groźna dla dziecka?

Salmonella w trakcie trwania ciąży stanowi dla dziecka realne zagrożenie. Jest to związane z objawami, które towarzyszą zakażeniu. Gorączka oraz biegunka i wymioty prowadzić mogą w stosunkowo krótkim czasie do znacznego odwodnienia, a co za tym idzie pojawienia się wstrząsu hipowolemicznego, a nawet septycznego. Ich skutkiem może być nie tylko poród przedwczesny, ale także niedotlenienie płodu, a w niektórych przypadkach również poronienie.

Do głównych objawów salmonelli w ciąży zalicza się wysoką gorączkę, biegunkę z domieszką krwi oraz nasilone nudności i wymioty. Jest to związane z faktem, że pałeczka salmonelli namnaża się głównie w przewodzie pokarmowym i tam właśnie bytuje. 

Objawy salmonelli w ciąży mogą jednak nie przebiegać w sposób typowy dla nieżytu żołądkowo-jelitowego. W niektórych sytuacjach, zwłaszcza w przypadku obniżenia odporności, salmonella może przebiegać w postaci zakażenia uogólnionego. Dochodzi wówczas do przedostania się bakterii do krwi, czyli tak zwanej bakteriemii. Może także dojść do zajęcia ośrodkowego układu nerwowego, np. w przypadku ropnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Z tego też powodu tak ważne jest szybkie wdrożenie leczenia w przypadku poważnego przebiegu choroby.

Z uwagi na potencjalne ryzyko przetrwałego nosicielstwa pałeczki salmonelli, leczenie salmonelli w ciąży w przypadku wystąpienia niezbyt nasilonego nieżytu żołądkowo-jelitowego i stanu podgorączkowego, ograniczyć się powinno do postępowania objawowego. Kluczowe jest zatem nawadnianie organizmu z użyciem elektrolitów, a także odpoczynek. 

W przypadku pojawienia się wysokiej gorączki i nieskutecznego postępowania objawowego, lekarz może zadecydować o włączeniu antybiotykoterapii, która będzie odpowiednia dla kobiety w ciąży. Pamiętaj także, aby przed zastosowaniem jakichkolwiek leków skonsultować się z lekarzem i upewnić się, że dany produkt jest bezpieczny dla ciężarnych.

Aby unikać salmonelli w ciąży pamiętaj przede wszystkim o prawidłowym przygotowywaniu posiłków. Kategorycznie zabronione jest spożywanie surowego mięsa czy też jaj, a także surowych warzyw i owoców. W okresie ciąży należy zrezygnować z niepasteryzowanych produktów mlecznych, które także stanowią źródło patogenu. Warto podkreślić, że zakażenie salmonellą rzadko kiedy przenosi się z człowieka na człowieka, dlatego też to błędy w przyrządzaniu potraw stanowią główne źródło zakażeń salmonellą.