Jak kształtuje się płeć dziecka?

Jak zapewne pamiętasz jeszcze z lekcji biologii, zapłodnienie to połączenie gamety żeńskiej – komórki jajowej, z gametą męską, czyli plemnikiem. Płeć jest determinowana przez chromosomy płci – płeć żeńska to chromosomy XX, natomiast płeć męska to chromosomy XY. Kobieta zawsze przekazuje chromosom X, mężczyzna – X lub Y.

Przy zapłodnieniu wyznaczana jest płeć chromosomalna, następnie – w pierwszych tygodniach życia płodowego – określana jest płeć gonadalna, z którą ma związek płeć wewnętrznych narządów płciowych oraz płeć zewnętrznych narządów płciowych. O płci mówimy dziś zdecydowanie szerzej (to m.in. płeć mózgowa czy płeć psychiczna), a nie tylko zewnętrzne narządy płciowe decydują o tym, czy ktoś jest kobietą, czy mężczyzną. Zaznaczam więc, że skupiam się jedynie na zewnętrznych narządach płciowych, czyli na tym, o czym w dużej mierze myślą spodziewający się dziecka rodzice.

W związku z tym, że mężczyzna może przekazać chromosom X lub Y, to on odpowiada za płeć dziecka. Jeśli będzie to chromosom X urodzi się dziewczynka, jeśli Y – chłopiec.

Chociaż istnieje wiele teorii mówiących o tym, jak zaplanować płeć dziecka, powinniśmy traktować je z przymrużeniem oka. Starając się o dziecko, powinniśmy zakładać, że mamy 50 proc. szans na urodzenie córeczki i 50 proc. na urodzenie synka, a wszelkie metody dotyczące planowania płci dziecka uznać za ciekawostkę.

O tym, jak zaplanować płeć dziecka, mówi m.in. metoda Shettlesa. Koncepcja opracowana przez doktora Landruma B. Shettlesa zakłada, że plemniki z chromosomem Y różnią się od plemników z chromosomem X. Te pierwsze są mniejsze i szybsze, jednak mniej wytrzymałe, a te drugie – większe i wolniejsze, jednak mogą dłużej przetrwać w kwaśnym środowisku pochwy. Teoria Shettlesa zakłada, że jeśli chcemy spłodzić dziewczynkę, powinniśmy współżyć przed owulacją, jeśli chcemy spłodzić syna – w czasie owulacji. Według tej metody nie bez znaczenia są także pozycje seksualne, na jakie się decydujemy. Te umożliwiające głęboką penetrację mają być naszą szansą na spłodzenie syna, z kolei jeśli zależy nam na spłodzeniu córki, powinniśmy wybrać pozycje, w których penetracja jest płytka.

W planowaniu płci dziecka – teoretycznie – może nam pomóc także chiński kalendarz płci. Bazuje on na dwóch danych: księżycowym wieku matki oraz miesiącu poczęcia. W sieci znajdziemy zarówno tabele pokazujące, w którym miesiącu spłodzimy córkę, a w którym syna, jak i kalkulatory, które pomogą obliczyć nam, ile mamy lat według kalendarza księżycowo-słonecznego (chiński kalendarz płci opiera się na wieku ustalonym w ten sposób, a nie na tym, ile “normalnie” mamy lat). Ale… skoro to plemnik determinuje płeć dziecka, dlaczego chiński kalendarz płci nie bierze pod uwagę żadnych informacji o ojcu?

Istnieje wiele różnych przesądów ciążowych, które mają nam pomóc przewidzieć płeć dziecka, np.:

• jeśli kobieta wygląda gorzej niż zazwyczaj, pogorszył jej się stan cery, ma matowe włosy itp. – urodzi dziewczynkę, ponieważ ta zabiera mamie urodę,
• jeśli kobieta ma ochotę na słodkości to urodzi dziewczynkę, jeśli wśród zachcianek dominują słone potrawy – będzie to chłopiec,
• jeśli ciążowy brzuch jest duży i okrągły – będzie dziewczynka, mały i spiczasty wskazuje na chłopca,
• jeśli męczą cię poranne mdłości – urodzisz córeczkę.

Czy to się sprawdza? Znam wiele kobiet, które urodziły i córkę, i syna, a przebieg ciąż znacząco się nie różnił – wyglądały podobnie, miały ochotę na podobne jedzenie. Ciążowe przesądy dotyczące przewidywania płci możemy traktować jako ciekawostkę czy jedną z zabaw na baby shower, jednak nie szykowałabym wyprawki, bazując jedynie na nich.

Płeć dziecka najczęściej poznajemy – oczywiście jeśli zależy nam na takiej informacji – w czasie jednego z badań USG wykonywanych w ciąży. Płeć dziecka możemy także sprawdzić także w czasie innych – nieinwazyjnych i inwazyjnych badań prenatalnych. Nieinwazyjną metodą jest badanie wolnego płodowego DNA, wykonywane z krwi żylnej pobranej od mamy. Jest to badanie płatne (ceny zazwyczaj zaczynają się od ok. dwóch tysięcy złotych), w ofertach laboratoriów znajdziesz je pod różnymi nazwami handlowymi – ta najogólniejsza to badanie NIPT (ang. non-invasiveprenatal test). Inwazyjne badania prenatalne, które umożliwiają poznanie płci dziecka, to amniopunkcja oraz biopsja kosmówki (trofoblastu).

Badania wykonywane w czasie ciąży mają przede wszystkim sprawdzić, czy płód rozwija się prawidłowo. Podobnie jest w przypadku tych wymienionych wyżej – ich cel to wykrycie ewentualnych aberracji chromosomowych u dziecka, informacja o płci jest “dodatkiem”.

Płeć dziecka najczęściej poznajemy w trakcie tzw. USG połówkowego, wykonywanego między 18. a 22. tygodniem ciąży. Doświadczony specjalista, dysponujący dobrym sprzętem, może być w stanie wstępnie określić płeć po 12. tygodniu ciąży. Nie jest to jednak łatwe zadanie, a i gdy zewnętrzne narządy płciowe są już ukształtowane, płeć może “zmieniać się” podczas kolejnych badań USG.

Infografika: Czy wiesz, jakie są benefity dla rodziców po urodzeniu dziecka?