Jak zapobiec kolce u niemowląt?

Kolka nie jest formalnie zespołem chorobowym. Nazywa się tak powtarzające się regularnie napady  płaczu, które nie mają uzasadnienia innego niż bóle brzucha.

Ataki bolesnej kolki mogą trwać nawet przez kilka godzin. Kolka może odzywać się o każdej porze dnia, a także w nocy. Zauważono, że najwięcej przypadków niemowlęcej kolki zdarza się po południu i wieczorem.

Kolka to określenie bolesnych skurczy jelit, które mogą dokuczać noworodkom i niemowlętom już po 2. tygodniu życia. Zwykle mijają po 6. miesiącu życia. Szacuje się, że z powodu kolki cierpi ok. 20-40 proc. maluchów.

Jak poznać, że dziecko ma kolkę? Oto objawy niemowlęcej kolki:

• Bardzo głośny płacz (głośniejszy niż zwykle) trwający ponad 3 godziny.
• Ataki powtarzają się co najmniej 3 razy w tygodniu.
• Podczas kolki płacz nie mija, niezależnie od karmienia, noszenia, bujania, przytulania itd. Nie działają żadne sposoby, które zwykle pomagają utulić płacz.
• W czasie kolki dziecko odczuwa ból oraz niepokój.
• Brzuszek dziecka jest twardy, pojawia się puszczanie gazów.
• Dziecko może być wyraźnie zaczerwienione na twarzy.
• Dziecko ma napięte mięśnie: zaciska piąstki, prostuje nogi, a następnie przyciąga kolana do siebie

Dlaczego pojawia się kolka u niemowląt?

Kolka to bardzo bolesne doświadczenie dla dziecka. Jest to również bardzo trudna sytuacja dla rodzica, który zmęczony codzienną pielęgnacją dziecka, nocnymi pobudkami, nowymi wyzwaniami, dodatkowo musi znosić wiele godzin nieutulonego płaczu.

Przyczyny kolki są niejednoznaczne. Kolka może dotyczyć zarówno dzieci żywionych mlekiem matki, jak i mlekiem modyfikowanym. Podejrzewa się, że przyczynami kolki mogą być:

• Niedojrzałość układu pokarmowego dziecka
• Niska waga urodzeniowa noworodka
• Problemy żołądkowo – jelitowe
• Alergie pokarmowe
• Problemy z tolerancją laktozy
• Niedobory laktazy
• Połykanie powietrza w czasie ssania
• Refluks
• Nadmierna produkcja gazów przez organizm
• Zaburzenia w obrębie układu nerwowego
• Kolka pojawia się również u dzieci, których matki palą papierosy lub paliły w ciąży
• Kolki doświadczają również dzieci przy których narodzinach doszło do powikłań okołoporodowych

 Jak zapobiegać kolce u niemowląt?

Jeśli twoje dziecko doświadcza kolki, możesz spróbować ulżyć mu (i sobie) za pomocą pewnych zmian w swojej diecie i w sposobie karmienia.

Sposoby na zapobieganie kolce u niemowląt:

• Herbatki ziołowe, jak rumianek, melisa, koper włoski, mięta dla matki karmiącej piersią; po konsultacji z pediatrą można również przepajać dziecko między karmieniami herbatkami, które działają rozkurczowo i ułatwiają wydalanie gazów.
• Odpowiednio dobrany smoczek, jeśli dziecko jest karmione butelką (z wolniejszym przepływem)
• Częste odbijanie, nie tylko po, ale i w trakcie posiłku
• Karmienie dziecka częściej mniejszymi porcjami pokarmu
• W przypadku karmienia piersią, podawanie więcej „końcowego mleka” (opróżnianie piersi do końca lub wcześniejsze opróżnienie piersi laktatorem. Mleko wypływające na początku ma więcej cukrów, natomiast to na końcu ma więcej tłuszczów).

Sprawdzone sposoby na kolkę

Z uwagi na fakt, że kolka często wiąże się z niedojrzałością układu pokarmowego, nierzadko nie da się zaradzić kolce u niemowląt. Niezbędne jest po prostu przeczekanie trudnego okresu w życiu malucha. Podobnie, jak wiele innych dolegliwości wczesnodziecięcych, kolka z czasem po prostu mija.

Jednak szczęśliwie istnieją pomocnicze triki, które mogą choć trochę ulżyć dziecku w czasie ataku kolki. Oto kilka sprawdzonych sposobów na kolkę:

• Częste utrzymywanie dziecka w pozycji pionowej, np. w nosidle lub układanie z główką nieznacznie wyżej niż reszta ciała. Taka pozycja zapobiega również refluksowi.
• Owijanie dziecka w kocyk. Ściśle zawinięte niemowlę („tortilla”), odczuwa komfort i bezpieczeństwo.
• Masaż brzuszka malucha.

– Żeby wesprzeć perystaltykę czyli pracę jelit, zaleca się masaż półkolisty i kolisty brzuszka. Niektórzy mówią, że to „metoda słońca i księżyca”, czyli jedną ręką zakreślamy koło – słońce, a drugą półkole – księżyc. Pamiętaj, żeby masować tak, żeby pobudzić brzuszek, a nie tylko głaskać skórę  – podpowiada terapeutka manualna Maria Głuchowska.

• Rozgrzewanie brzuszka (termoforem, ogrzewaczem itp. – z zachowaniem ostrożności, żeby nie przegrzać dziecka)
• Puszczanie uspokajających dźwięków – szum morza, deszczu, dźwięk suszarki. To dobry uspokajacz i usypiacz dla większości niemowląt.

– Tradycyjną metodą terapii dotykiem jest technika masażu Shantala. Z powodzeniem można zastosować, jeśli dziecko ma kolkę, a także kiedy ząbkuje. Masaż Shantala ma wpływ na ciało oraz na emocje, na psychikę dziecka. Uspokaja i odpręża. Wykonuje się go płynnymi, długimi ruchami – tłumaczy Głuchowska.

Terapeutka dodaje:

– Im dziecko jest starsze, tym mocniejsze mogą być ruchy rąk. Można użyć naturalnych olejków np. kokosowego albo specjalnej oliwki dla niemowląt. Aby masaż był przyjemny, dłonie rodzica muszą być ciepłe i bez biżuterii. Ważne, żeby masaż był codziennym, regularnym rytuałem, wykonywanym o podobnej porze. I najważniejsze, żeby wykonywać masaż na spokojnie. Dziecko musi być wypoczęte i najedzone. W przeciwnym razie będzie się niecierpliwić, płakać, a nie o to chodzi.

Trzeba mieć świadomość, że bywają dzieci, u których wciąż występują bóle brzuszka, mimo zastosowania wszystkich możliwych sposobów, aby zapobiegać kolce.  Pocieszający jest fakt, że to, czy dziecko doświadczało kolek w niemowlęctwie, nie ma wpływu na jego późniejszy rozwój psychofizyczny.