Czy noworodek może pić wodę?

Okres noworodkowy to czas od porodu do ukończenia przez dziecko czwartego tygodnia życia. Jedynym pokarmem dziecka w tym okresie życia jest mleko matki i to ono dostarcza maluchowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Mleko kobiece zmienia swój skład w zależności od fazy karmienia i pory dnia. Początkowo pobierane mleko jest bardziej wodniste i płynne, dzięki czemu zaspokaja pragnienie dziecka. Następnie mleko staje się gęstsze, ponieważ zawiera więcej białek i tłuszczów niezbędnych dla rozwoju noworodka.

Wyłączne karmienie piersią uznaje się za korzystne zdrowotnie zarówno dla matki, jak i dziecka. Pokarm kobiecy wyrównuje straty płynów związane z poceniem się i parowaniem wody ze skóry malucha. Z tego względu w trakcie upałów może zdarzyć się, iż karmienia na żądanie będą częstsze. Czy maluch może pić wodę? Zgodnie z obowiązującymi wytycznymi noworodków karmionych piersią nie należy dopajać wodą, gdyż mleko kobiece zaspokaja wszystkie potrzeby żywieniowe dziecka.

Podawanie noworodkowi wody do picia może być wręcz niekorzystne, ponieważ dodatkowe spożycie płynów prowadzi do zmniejszenia ilości przyjmowanych przez dziecko kalorii, spadku łaknienia oraz zaburzenia procesu laktacji.

W przypadku dzieci karmionych sztucznie w normalnych okolicznościach nie zaleca się dopajania dziecka przed etapem rozszerzania diety, ponieważ mleko modyfikowane składem przypomina mleko kobiece. Wodę dodaje się oczywiście do przygotowywanej mieszanki, ale należy trzymać się ściśle określonych zaleceń. Wyjątkiem, w którym dziecku karmionemu mlekiem modyfikowanym można podawać wodę, są upały, wysoka temperatura w pomieszczeniu (w okresie zimowym podczas sezonu grzewczego) oraz gorączka, wymioty lub biegunki. Wskazaniem do podania wody są także oddawane przez dziecko twarde stolce. Może okazać się, iż nawet w tych sytuacjach dziecko niechętnie pije podaną wodę, nie powinno się jednak go do tego zmuszać.

Zgodnie z aktualnymi zaleceniami dziecku do ukończenia szóstego miesiąca życia nie należy podawać wody, soków ani pokarmów stałych. Z kolei napoi słodzonych dziecko nie powinno otrzymywać do ukończenia piątego roku życia. Częste spożywanie cukrów dodanych powoduje nadmierny przyrost masy ciała u dziecka oraz zwiększa ryzyko nadwagi i otyłości w dalszym życiu.

W pierwszym półroczu życia malucha napoje takie jak woda z glukozą, soki owocowe, herbata czy rozcieńczone mleko nie dostarczają mu odpowiednich składników odżywczych, nie mają też właściwej kaloryczności.

Co pije noworodek? Przez pierwsze sześć miesięcy życia dziecko pije wyłącznie mleko matki. Kiedy wprowadzić wodę niemowlakowi? Po ukończeniu szóstego miesiąca życia dzieciom można zacząć podawać wodę. Potrzeba picia wody przez małe dzieci jest różna. Ważne jest, aby rodzic nie zmuszał malucha do wypicia konkretnej ilości płynu, tylko pozwolił mu zdecydować, ile samo chce się napić. Rodzice powinni wybierać dla dziecka wodę niskozmineralizowaną, niskosodową i niegazowaną. Często zaleca się, aby przed podaniem wodę dodatkowo przegotować.

Oprócz wody dzieciom po ukończeniu szóstego miesiąca życia można robić herbatki owocowe, natomiast niemowlętom nie wolno podawać herbaty czarnej i zielonej ze względu na obecną w nich teinę. Zanim przyrządzimy herbatę, sprawdźmy etykietę produktu. Wiele herbatek dla dzieci jest dosładzanych – szukajmy na rynku tych bez dodanego cukru.

Informację, ile powinien pić niemowlak, a ile wody powinny spożywać starsze dzieci, przedstawia poniższa tabelka.

Najlepiej wybrać kubek otwarty, a jeśli dziecko powinno wypić więcej, można skorzystać z tzw. kubków treningowych lub butelki ze smoczkiem. Podczas początkowych prób picia z kubka, część wody może wylewać się kącikami ust dziecka, jednak jest to zjawisko naturalne. Dziecko uczy się w ten sposób, czym jest płyn i kiedy trzeba domknąć wargi. Naukę picia rozpoczyna się od podawania maluchowi łyku płynu i obserwowania, jak sobie radzi.

Wiele mam chętnie podaje dzieciom soki. Należy jednak pamiętać, iż soki nie powinny być podawane dziecku przed ukończeniem pierwszego roku życia. Dzieci, które za wcześnie piją soki, mogą przyzwyczaić się do słodkiego smaku i odmawiać próbowania innych produktów. Ponadto nadmierne spożycie soków przez dzieci może doprowadzić do problemów z uzębieniem i wzrostu częstości występowania próchnicy.

Warto wiedzieć, iż bardziej wartościowe niż soki są surowe owoce i to one powinny znaleźć się w jadłospisie dziecka jako pierwsze.

Jeśli podajemy sok dziecku, wybierajmy soki stuprocentowe. Dozwolone ilości soku to:

• 120 ml/dobę dla dzieci w wieku od pierwszego do trzeciego roku życia,
• 180 ml/dobę dla dzieci między czwartym a szóstym rokiem życia,
• 240 ml/dobę dla dzieci powyżej szóstego roku życia.

Bibliografia:

1. Halina Weker, Małgorzata Więch, “Woda w żywieniu najmłodszych dzieci – jej znaczenie i kryteria wyboru”, Probl Hig Epidemiol 2013, 94(4): 766-768.
2. Woś H. i wsp., “Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie zaleceń dotyczących spożycia wody i innych napojów przez niemowlęta, dzieci i młodzież”, Standardy Medyczne/Interna, 2010, T. 1, 7–15.
3. Jarosz M., “Normy żywienia dla populacji polskiej”, IŻŻ, Warszawa, 2017.