Zabiegi podczas porodu – co warto o nich wiedzieć?

Dla osób, które nie doświadczyły porodu, nie uczestniczyły w zajęciach szkoły rodzenia lub po prostu nie zgłębiały wiedzy na ten temat, poród fizjologiczny oznacza mniej więcej tyle samo co poród samoistny. Obecnie jednak, w szpitalach dość rzadko taki poród ma miejsce, najczęściej jego przebieg jest ściśle monitorowany i kontrolowany przez personel medyczny, aby w razie konieczności wykonać zabiegi ułatwiające poród lub ratujące życie dziecka lub matki.

Poród w szpitalu odbywa się przy udziale położnej i lekarza ginekologa. W zależności od placówki, położna z lekarzem dzielą się odpowiednio swoimi rolami. Wykonują oni również konieczne zabiegi położnicze zapewniające prawidłowy przebieg porodu. Jednym z nich jest monitorowanie dobrostanu dziecka za pomocą KTG. Ponadto, w drugim okresie porodu kobieta rodząca jest regularnie badana ginekologicznie oraz sprawdzane jest rozwarcie szyjki macicy. Czasami niezbędne jest też wykonanie amniotomii, czyli przebicie pęcherza płodowego. Podczas skurczy partych wykonywane są natomiast zabiegi umożliwiające dziecku przyjście na świat. Asekurowana jest jego główka, a po porodzie zaciskana pępowina i wydobywane łożysko.

W przypadku ciąż niepowikłanych oraz porodu o czasie personel medyczny „pozwala” rodzić kobiecie w jej własnym tempie i bez zbędnych ingerencji lekarskich. Czasami jednak konieczne okazuje się np. podanie oksytocyny czy, jeszcze przed porodem, założenie cewnika Foleya. Wszystkie te zabiegi mają na celu ułatwić poród i zapewnić jego bezpieczny przebieg.

Po porodzie, jeśli nie dojdzie do całkowitego opróżnienia jamy macicy z resztek popłodu, konieczne jest wykonanie zabiegu, jakim jest łyżeczkowanie jamy macicy. Odbywa się ono najczęściej w znieczuleniu.

Niezbędne zabiegi podczas porodu zależą od jego rodzaju. W przypadku porodu drogami natury najczęściej zakładany jest wenflon, aby móc w razie konieczności podawać kroplówki. Poza tym, jeśli dostępne jest znieczulenie, anestezjolog zakłada cewnik do przestrzeni zewnątrzoponowej. 

Więcej zabiegów ma miejsce podczas porodu drogą cięcia cesarskiego. Rodząca ma zakładany cewnik do pęcherza moczowego, wenflon do podawania leków, a także znieczulenie podpajęczynówkowe. Czasami, w przypadkach nagłych, niezbędne jest znieczulenie ogólne i zaintubowanie.

Zabiegi wykonywane przed porodem są indywidualną decyzją każdej kobiety. Niektóre przyszłe mamy czują się bardziej komfortowo po depilacji miejsc intymnych, jednak z medycznego punktu widzenia owłosienie nie wpływa w żaden sposób na przebieg porodu. W niektórych szpitalach proponowane jest kobiecie wykonanie lewatywy, które ma zapobiec ewentualnemu dyskomfortowi podczas skurczy partych. Decyzję związaną z lewatywą podejmuje jednak zawsze dobrowolnie kobieta. Warto też zawrzeć swoją opinię na ten temat w planie porodu.

Nawet w przypadku porodu fizjologicznego (drogami i siłami natury) niezbędne mogą się okazać zabiegi ułatwiające narodziny dziecka. Jednym z nich, w niektórych szpitalach nadal nadużywanym, jest nacięcie krocza, do którego wskazaniem jest np. duża masa dziecka, a także jego spadające tętno. W niektórych sytuacjach konieczne jest użycie specjalnych narzędzi ułatwiających poród, takich jak: próżnociąg czy kleszcze położnicze.

Podczas porodu rodząca i jej dziecko są monitorowani przy pomocy KTG. Umożliwia ono szybką reakcję w przypadku wystąpienia różnego rodzaju nieprawidłowości, np. deceleracji. Personel medyczny zajmujący się rodzącymi jest przeszkolony, co robić w sytuacjach zagrożenia. Wśród zabiegów ratujących życie podczas porodu jest m.in. przytrzymanie ręką wypadniętej pępowiny czy  wykonanie nagłego cięcia cesarskiego. Jeśli tętno dziecka gwałtownie spada, a kobieta nie ma już siły efektywnie przeć, lekarze wykonują tzw. chwyt Kristellera, polegający na uciśnięciu dna macicy podczas skurczy partych. Mimo że niesie on za sobą ryzyko powikłań, priorytetem personelu jest w takiej sytuacji życie kobiety i dziecka.

Kompletny przewodnik po formalnościach po urodzeniu dziecka