Skurcze Braxtona-Hicksa – od kiedy, gdzie boli, jak często się pojawiają?

Skurcze Braxtona-Hicksa, inaczej przepowiadające, to rytmiczne napinanie i rozluźnianie się mięśni macicy na długo przed planowanym porodem, które mają na celu przygotowanie organizmu do wydania dziecka na świat. Swoją nazwę zawdzięczają brytyjskiemu lekarzowi Johnowi Braxtonowi Hicksowi, który rozpoznał je i opisał po raz pierwszy w 1872 roku.  

Skurcze Braxtona-Hicksa są naturalną reakcją organizmu w czasie ciąży, są całkowicie bezpieczne i nie wywołują akcji porodowej, choć w ostatnich tygodniach przed rozwiązaniem mogą imitować skurcze porodowe.  

Ciężarna zaczyna odczuwać skurcze Braxtona-Hicksa ok. 20. tygodnia ciąży. Jak zbadano, występują one wcześniej, nawet w 16. tygodniu, są jednak tak słabe, że przyszła mama w ogóle ich nie wyczuwa. Niektóre ciężarne nie odczuwają ich w ogóle.  

Takie odczuwanie skurczów u kobiet może być różne. Część ciężarnych uważa, że skurcze przepowiadające nie są bolesne, ale wzbudzają ich niepokój. Inne porównują je do bólu menstruacyjnego. Jeszcze inne opisują je jako nagłe stwardnienie i napięcie macicy, które ustępuje samoistnie lub po zmianie pozycji po kilku-kilkunastu minutach. Niekiedy skurcze Braxtona-Hicksa mogą być tak silne, że uniemożliwiają utrzymanie wyprostowanej postawy ciała i dokończenie wykonywanej pracy.  

Wraz z zaawansowaniem ciąży skurcze Braxtona-Hicksa zmieniają nasilenie i częstotliwość. U kobiet, które po raz pierwszy są w ciąży, może to wywoływać niepokój i wzbudzać obawę przed przedwczesnym porodem. Nic dziwnego, że w końcówce ciąży skurcze przepowiadające są jednymi z głównych powodów nieplanowanych wizyt u lekarza.  

Skurcze Braxtona-Hicksa zazwyczaj odczuwane są w dolnej części brzucha i górnej części macicy. Kiedy przypominają ból miesiączkowy, mogą być odczuwane w okolicy lędźwiowej kręgosłupa.  

Skurcze Braxtona-Hicksa początkowo występują 1-2 razy na godzinę, ale wraz z rozwojem ciąży ich częstotliwość zwiększa się. Ok. 36. tygodnia mogą występować nawet co 10 minut. Nasilają się pod wpływem aktywności fizycznej, dają o sobie znać przy pełnym pęcherzu, w odwodnieniu. Ponieważ są nieregularne, nie sposób przewidzieć ich nadejścia czy długości.  

Co ważne, wraz z postępem ciąży skurcze Braxtona-Hicksa nie zwiększają swojego natężenia, co odróżnia je od prawdziwych skurczów porodowych. Obrazowo mówiąc, nie są tak mocne, by móc wywołać poród. 

Warto jednak uważnie obserwować częstotliwość i okoliczności występowania skurczów szczególnie w 37.-38. tygodniu. Niekiedy dochodzi w tym czasie do porodu i mamy już do czynienia ze skurczami porodowymi. Warto wtedy skontaktować się z lekarzem.  

Jak wspomnieliśmy, pierwsze „treningi” macicy przed porodem pojawiają się w drugim trymestrze ciąży. Kiedy ciężarna zaczyna odczuwać skurcze Braxtona Hicksa? To zależy od jej doświadczenia. Jeśli jest w pierwszej ciąży, bez wątpliwości rozpozna je w trzecim trymestrze ciąży. Kiedy ma przed sobą poród drugi czy kolejny, czuje je wcześniej, zazwyczaj ok. 20. tygodnia ciąży.  

Skurcze Braxtona Hicksa pojawiać się najczęściej: 

• w stanie zmęczenia i znużenia, 

• po ćwiczeniach fizycznych albo seksie; 

• przy odwodnieniu; 

• po południu i wieczorem.  

Mówi się, że skurczów porodowych nie da się pomylić z przepowiadającymi. Kobiety, które są w ciąży kolejny raz, z pewnością są już o tę wiedzę bogatsze. Jednak pierworódki mogą mieć obawy, czy to, co odczuwają, jest „treningiem” przed porodem, czy początkiem akcji porodowej.  

Oto najważniejsze różnice między skurczami przepowiadającymi a porodowymi.

Skurcze Braxtona Hicksa:

• są nieregularne, a ich częstotliwość nie zwiększa się z upływem czasu;
• nie nasilają się;
• odczuwalne są w okolicy brzucha;
• zazwyczaj zmniejszają się po zmianie pozycji;
• zmiana aktywności lub pozycji może spowodować zmniejszenie intensywności lub zatrzymanie skurczów Braxtona-Hicksa;
• nie prowadzą do rozwierania szyjki macicy, podczas gdy skurcze porodowe powodują skracanie i rozwieranie kanału szyjki macicy, dzięki czemu możliwy jest postęp porodu.

Skurcze porodowe:

• są regularne, o przewidywalnym czasie (na przykład co 8 minut) i z czasem stają się coraz częstsze;
• stają się coraz częstsze i silniejsze;
• każdy skurcz zaczyna się w dolnej części pleców i promieniuje do przodu, w okolice podbrzusza;
• mogą się nasilać przy jakimkolwiek ruchu;
• zmiana aktywności lub pozycji nie wpłynie na tempo ani intensywność skurczów;
• powodują skracanie i rozwieranie kanału szyjki macicy, dzięki czemu możliwy jest postęp porodu.

Badanie kardiotokogramu KTG wykonuje się, by ocenić pracę serca dziecka ale także przebieg czynności skurczowych macicy. W drugim trymestrze ciąży na zapisie znajdzie się wykres przebiegu skurczów Braxtona-Hicksa. Wykonujący badanie lekarze i położni z pewnością będą wiedzieć, czy zapis skurczy wskazuje na poród. Nie ma więc żadnego powodu do niepokoju.