Położna to kluczowa postać w procesie narodzin - na zdjęciu położna wpiera pacjentkę w trakcie porodu naturalnego HelloMama Położna pełni rolę zarówno opiekuna, jak i doradcy medycznego dla kobiet w ciąży, podczas porodu i po nim / Zdjęcie: Adobe Stock

Czym się zajmuje położna i jak pomaga przy porodzie?  

Położna to kluczowa postać w procesie narodzin. Pełni ona rolę zarówno opiekuna, jak i doradcy medycznego dla kobiet w ciąży, podczas porodu i po nim. Jej praca nie ogranicza się jedynie do aspektów medycznych, ale obejmuje także wsparcie emocjonalne, edukacyjne i psychologiczne. W dzisiejszych czasach, gdy medycyna oferuje różnorodne metody i podejścia do porodu, rola położnej staje się coraz bardziej złożona i wielowymiarowa. Jakie zadania stoją przed położną? Jakie kompetencje są niezbędne w tej profesji? Jak położna wspiera kobietę w trakcie porodu?

Spis treści:

Wprowadzenie do świata położnych

Położnictwo to zawód o głębokich korzeniach historycznych, który ewoluował wraz z rozwojem medycyny i potrzeb społeczeństwa. W dzisiejszym świecie położne są integralną częścią systemu opieki zdrowotnej, dostarczając wsparcia i opieki kobietom w ciąży, podczas porodu i po nim 

Definicja roli położnej 

Położna to wykwalifikowany profesjonalista medyczny, specjalizujący się w opiece nad kobietami w ciąży, podczas porodu i w okresie poporodowym. Jej zadania obejmują monitorowanie stanu zdrowia matki i dziecka, udzielanie wsparcia emocjonalnego i edukacyjnego, a także prowadzenie porodów naturalnych i współpracę z lekarzami w przypadku cesarskich cięć. Położna jest także odpowiedzialna za edukację pacjentek w zakresie zdrowia reprodukcyjnego, antykoncepcji i planowania rodziny. Rola położnej jest niezwykle zróżnicowana i wymaga zarówno wiedzy medycznej, jak i umiejętności interpersonalnych. 

Krótkie spojrzenie historyczne na zawód położnej 

Historia zawodu położnej sięga starożytności. Już wtedy kobiety pomagały sobie nawzajem przy porodach. W średniowieczu zawód położnej był jednym z nielicznych zawodów medycznych dostępnych dla kobiet. Wraz z rozwojem medycyny zawód położnej zyskiwał na znaczeniu i profesjonalizacji. W XIX wieku położne zaczęły zdobywać formalne wykształcenie i kwalifikacje. W dzisiejszych czasach położne są kluczowymi pracownikami ochrony zdrowia, mającymi dostęp do najnowszej wiedzy medycznej i technologii, co pozwala im zapewnić najwyższy standard opieki swoim pacjentkom. 

Poród przedwczesny – przyczyny, objawy i jak mu zapobiegać?

Polecamy

Poród przedwczesny – przyczyny, objawy i jak mu zapobiegać?

Czytaj

Położna - kwalifikacje i edukacja

Kształcenie i zdobywanie kwalifikacji to kluczowe elementy kariery położnej. Proces edukacyjny jest wieloaspektowy. Jego celem jest przygotowanie przyszłych położnych do pełnienia swojej roli w sposób kompetentny i empatyczny.

Jak zostać położną: proces edukacyjny 

Aby zostać położną, kandydatka musi ukończyć odpowiedni kierunek studiów wyższych, zazwyczaj na poziomie licencjackim, obejmujący teorię i praktykę kliniczną. Studia położnicze są interdyscyplinarne i obejmują przedmioty takie jak anatomia, fizjologia, genetyka, farmakologia, psychologia oraz etyka medyczna. Po ukończeniu studiów przyszłe położne muszą zdobyć licencję zawodową, co wymaga zdania egzaminu państwowego. Regularne szkolenia i kursy są również niezbędne w celu utrzymania wiedzy i umiejętności na temat najnowszych osiągnięć medycyny. 

Umiejętności i cechy, które powinna posiadać położna 

Położna powinna posiadać szereg umiejętności i cech osobowościowych. Empatia, cierpliwość i zdolność do słuchania są niezbędne w budowaniu relacji z pacjentkami i ich rodzinami. Umiejętność podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów w sytuacjach kryzysowych jest niezwykle ważna. Ponadto położna powinna posiadać wiedzę medyczną na wysokim poziomie, umiejętność pracy w zespole oraz zdolność do komunikacji i edukacji pacjentek w zakresie zdrowia reprodukcyjnego. Właściwa kondycja fizyczna i psychiczna są również ważne, ze względu na wymagający charakter pracy. 

Zakres obowiązków położnej 

Położna to zawód o szerokim spektrum obowiązków, które zmieniają się w zależności od etapu ciąży, porodu i okresu poporodowego. Położne są zaangażowane w każdym z tych etapów, dostarczając wsparcia medycznego, emocjonalnego i edukacyjnego. 

Opieka przedporodowa 

W okresie przedporodowym głównym zadaniem położnej jest monitorowanie zdrowia matki i płodu, co obejmuje regularne badania prenatalne, kontrolę ciśnienia krwi, badania krwi i ultrasonografię. Położna edukuje również przyszłe matki na temat zdrowego stylu życia w ciąży, żywienia, ćwiczeń oraz przygotowuje je do porodu, omawiając różne możliwości i plany porodowe. Wsparcie emocjonalne i psychologiczne są również kluczowymi elementami opieki przedporodowej, gdyż pomaga kobietom radzić sobie ze stresem i obawami związanymi z ciążą i nadchodzącym porodem. 

Opieka w trakcie porodu 

Podczas porodu położna pełni rolę głównego opiekuna medycznego w przypadku porodów naturalnych, monitorując stan matki i dziecka, zarządzając bólem i wspierając kobietę. W przypadku komplikacji lub cesarskich cięć położna współpracuje z lekarzami i innym personelem medycznym, aby zapewnić bezpieczeństwo i dobrostan matki i dziecka. Komunikacja, spokój i umiejętność podejmowania szybkich decyzji są kluczowe w tej intensywnej i dynamicznej fazie opieki. 

Opieka poporodowa 

Po porodzie położna nadal opiekuje się matką i noworodkiem, monitorując ich stan zdrowia, udzielając porad dotyczących karmienia piersią, higieny i opieki nad dzieckiem. Położna jest również dostępna dla wsparcia emocjonalnego i edukacyjnego, pomagając świeżo upieczonym matkom dostosować się do macierzyństwa. W okresie poporodowym położna może również przeprowadzać wizyty domowe, aby ocenić postępy i dobrostan matki i dziecka oraz odpowiedzieć na wszelkie pytania lub obawy. 

Kaja Krawczyk: "Podczas hipnoporodu rodzące uspokajają umysł, ciało, skupiają się na sobie"

Polecamy

Kaja Krawczyk: "Podczas hipnoporodu rodzące uspokajają umysł, ciało, skupiają się na sobie"

Czytaj

Rola położnej przy porodzie

Rola położnej w trakcie porodu jest niezwykle istotna. Położna jest nie tylko opiekunem medycznym, ale także wsparciem i przewodnikiem dla rodzącej kobiety.  

Pomoc i wsparcie w trakcie porodu 

W trakcie porodu położna jest u boku rodzącej kobiety, monitorując stan zdrowia matki i dziecka, zarządzając bólem i dostarczając niezbędnego wsparcia. Położna pomaga kobiecie w znalezieniu komfortowej pozycji do porodu, prowadzi oddech i relaksację oraz motywuje i wspiera psychicznie. Wsparcie położnej jest dostosowane do indywidualnych potrzeb i życzeń kobiety, a jej obecność może przyczynić się do pozytywnego doświadczenia porodowego. 

Techniki i interwencje stosowane przez położne 

Położne stosują różne techniki i interwencje w celu wsparcia naturalnego procesu porodowego. Mogą to być techniki relaksacyjne, masaż, hydroterapia, a także medyczne metody łagodzenia bólu, takie jak podawanie środków przeciwbólowych. Położna monitoruje także regularność skurczów i postęp porodu, a w razie potrzeby może przeprowadzić interwencje, np. nacięcie krocza. Wszystkie działania położnej mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa i komfortu matki i dziecka. 

Współpraca z innymi profesjonalistami zdrowia 

Położna często pracuje w zespole z innymi profesjonalistami zdrowia, takimi jak lekarze, anestezjolodzy i pielęgniarki. W przypadku komplikacji lub konieczności interwencji medycznych położna współpracuje z lekarzem ginekologiem i innymi specjalistami, aby zapewnić najlepszą możliwą opiekę.  

Korzyści ze wsparcia położnej 

Wsparcie położnej w trakcie ciąży, porodu i po porodzie przynosi wiele korzyści dla zdrowia i dobrostanu matki i dziecka. Położne promują naturalne metody porodu i oferują wsparcie emocjonalne, co przyczynia się do pozytywnego doświadczenia porodowego.  

Indywidualne podejście do opieki 

Indywidualne podejście do opieki, które oferuje położna, umożliwia dostosowanie planu porodu do unikalnych potrzeb, życzeń i wartości każdej kobiety. Dzięki temu kobieta czuje się słyszana i szanowana w swoich decyzjach dotyczących porodu. Indywidualne podejście położnej może obejmować dostosowanie metod łagodzenia bólu, pozycji porodowych i planu porodu, co przyczynia się do większego komfortu i satysfakcji z opieki. 

Promocja naturalnego porodu 

Położne zwykle są zwolenniczkami naturalnego porodu i stawiają na minimalizację interwencji medycznych, o ile jest to bezpieczne i możliwe. Promowanie naturalnego porodu pomaga w redukcji stresu i lęku związanego z porodem, a także może przyczynić się do szybszego powrotu do zdrowia po porodzie. Naturalny poród może również zwiększyć poczucie sprawczości i satysfakcji matki z doświadczenia porodowego. 

Wsparcie emocjonalne i psychologiczne 

Wsparcie emocjonalne i psychologiczne oferowane przez położne jest kluczowe dla dobrostanu psychicznego kobiety w ciąży, podczas porodu i po nim. Położna jest dostępna, aby wysłuchać obaw, odpowiedzieć na pytania i dostarczyć potrzebnych informacji, co może pomóc w redukcji stresu i lęku. Wsparcie to jest również ważne w okresie poporodowym, kiedy wiele kobiet doświadcza zmian emocjonalnych i może potrzebować dodatkowego wsparcia i zrozumienia. 

Pytania do Położnej: co powinno się wiedzieć 

Wybór położnej to ważna decyzja, która może mieć wpływ na przebieg ciąży i doświadczenie porodowe. Zadawanie pytań położnej przed porodem może pomóc w znalezieniu osoby, która najlepiej odpowiada oczekiwaniom i potrzebom.  

Wybór położnej powinien opierać się na indywidualnych preferencjach, wartościach i oczekiwaniach. Warto zadać pytania dotyczące doświadczenia, specjalizacji i podejścia do opieki położnej. Można również zapytać o dostępność położnej, możliwość kontaktu w razie pytań lub obaw oraz o jej doświadczenie w zakresie specyficznych potrzeb medycznych. Rekomendacje od znajomych, rodziny lub lekarza mogą być również niezwykle pomocne w procesie wyboru.  

Inne pytania, które warto zadać położnej przed porodem to:  

  • Jakie są twoje doświadczenia i kwalifikacje? 
  • Jakie są twoje poglądy na temat interwencji medycznych i naturalnego porodu? 
  • Jakie wsparcie oferujesz przed, w trakcie i po porodzie? 
  • Czy współpracujesz z innymi profesjonalistami zdrowia? 
  • Jaka jest twoja dostępność jak mogę się z tobą skontaktować w razie potrzeby? 
  • Czy oferujesz porady i wsparcie dotyczące karmienia piersią i opieki nad noworodkiem? 

Źródła:

  1. Smerdka A., Samodzielność i kompetencje zawodu położnej w systemie podstawowej opieki zdrowotnej w Polsce „Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu” 2015:1(14); 45-50. 
  2. Jakie wymagania musi spełnić położna pracująca w POZ? https://www.izbapiel.katowice.pl/home/dzial-prawny/prawny-najczesciej-zadawane-pytania/3043-jakie-wymagania-musi-spelnic-polozna-pracujaca-w-poz [dostęp 20.09.2023]  
  3. Kawałek K., Zadania położnej w promocji zdrowia: https://apcz.umk.pl/JEHS/article/download/4995/pdf [dostęp 20.09.2023]  
  4. Iwanowicz G., Golonka E., Bień A., et.al. Przygotowanie położnych do udzielania porad w dolegliwościach okresu ciąży w opinii społeczeństwa polskiego „Via Medica” 2012:20(2); 152-162.  

    Sprawdź powiązane tematy

    Posłuchaj podcastów stworzonych przez mamy dla mam!

    Sprawdź