Skąd się bierze i jak zwalczyć ból krzyża w ciąży?

Podczas ciąży w organizmie kobiety zachodzą liczne zmiany dotyczące układu kostno-stawowego. Pod wpływem progesteronu oraz relaksyny dochodzi m.in. do rozluźnienia więzadeł. W trakcie ciąży zmienia się środek ciężkości ciała, a także krzywizny kręgosłupa. Wraz z kolejnymi tygodniami nasila się lordoza lędźwiowa i – co za tym idzie– pojawiają się coraz bardziej dokuczliwe bóle pleców. 

Powiększająca się jama macicy może uciskać na sploty nerwowe, wywołując dolegliwości bólowe okolicy lędźwiowo-krzyżowej. Wiele kobiet zastanawia się również, czy ból krzyża może być jednym z pierwszych objawów ciąży. Od bólu krzyża w wielu przypadkach rozpoczyna się także akcja porodowa. 

Ból krzyża w ciąży może być różny. Może być to ból obręczy miedniczej, związany ze stawami krzyżowo-biodrowymi, lub ból typowo lędźwiowy. Co ciekawe, pierwszy z nich pojawia się nawet cztery razy częściej i w trakcie ciąży jest najbardziej intensywny. 

W niektórych przypadkach bóle pleców w ciąży związane są z uciskiem na struktury nerwowe rdzenia kręgowego. Dotykają one około jednego procenta przyszłych mam i wymagają konsultacji z neurologiem.

Ból krzyża w ciąży najczęściej pojawia się w drugim trymestrze ciąży i utrzymuje aż do porodu. Poza bólem pleców ciężarne skarżą się wtedy także na bóle bioder i pachwin. Jest to również związane z rozluźnieniem więzadeł oraz fizjologiczną zmianą środka ciężkości ciała.

Jeśli bólom krzyża towarzyszą dolegliwości pojawiające się przy oddawaniu moczu, np. ból czy pieczenie, może być to symptomem zakażenia dróg moczowych, które wymaga wdrożenia odpowiedniego leczenia przeciwbakteryjnego. 

Bóle krzyża mogą pojawić się również w przebiegu rwy kulszowej lub udowej. Dochodzi wówczas do ucisku na korzeń nerwowy, któremu towarzyszą objawy neurologiczne w postaci zaburzeń czuciowych, niedowładów czy nawet zaniku mięśni. Ból w takiej sytuacji promieniuje do pośladków oraz całych kończyn dolnych do stopy, uniemożliwiając tym samym codzienne funkcjonowanie. Dochodzi również do osłabienia siły mięśniowej.

W wielu przypadkach nie da się uniknąć bólu pleców. Ulgę może przynieść regularna aktywność fizyczna i dbanie o prawidłową postawę ciała jeszcze przed zajściem w ciążę. Należy mieć jednak na uwadze, że powiększający się brzuszek zmienia środek ciężkości w ciele i uniknięcie bólu pleców może być bardzo trudne. 

Przyszła mama powinna również dbać o prawidłową pozycję podczas podnoszenia przedmiotów oraz unikać długotrwałego siedzenia czy stania w jednej pozycji. Zaleca się też, aby na czas ciąży zrezygnować z butów na obcasie.

Na zmiany fizjologiczne zachodzące w trakcie ciąży niestety nie mamy wpływu. Przyszła mama może jednak zadbać o siebie i skorzystać z pomocy fizjoterapeuty. Wyszkoleni rehabilitanci pokazują ćwiczenia znoszące dolegliwości bólowe, a także pomagają przygotować się do porodu. Coraz większą popularność zyskują również zajęcia jogi i pilatesu dla kobiet w ciąży. Domowym sposobem na bóle krzyża w trakcie ciąży jest masowanie pleców przez drugą osobę. Jeśli ciężarnej nie dokuczają nawracające infekcje dróg rodnych, dobrym pomysłem są również regularne wizyty na basenie. Uporczywy ból krzyża przed porodem złagodzić można za pomocą prądów TENS. Pomocne są też ciepłe okłady lub kąpiele, jednak przyszła mama powinna unikać wysokich temperatur.