Leki zabronione w ciąży

Immunosupresyjne działanie hormonów, np. estrogenów, progesteronu czy też gonadotropiny kosmówkowej, może zaburzać prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego przyszłej mamy. Dlatego łatwość zapadania na infekcje jest w czasie ciąży wyjątkowo duża. 

Kobiety ciężarne narażone są również na infekcje dróg rodnych czy zakażenia układu moczowego. Spowodowane jest to np. przez zastój moczu w nerkach czy też zmianę pH moczu. Dodatkowo w czasie ciąży dochodzi do zaburzenia równowagi między składnikami mikrobioty narządów płciowych, a to z kolei przyczynia się do rozwoju infekcji. 

Niestety, chorowanie w ciąży wymaga często innego postępowania niż dotychczas, ponieważ nie wszystkie powszechnie stosowane leki są bezpieczne dla przebiegu ciąży oraz rozwoju dziecka.

W trakcie ciąży dochodzi do zmiany farmakokinetyki wielu leków. Oznacza to, że procesy wchłaniania, dystrybucji czy też wydalania są inne niż przed ciążą. Wynika to m.in. ze spowolnienia perystaltyki układu pokarmowego czy też zwiększenia objętości krwi krążącej. Dlatego też przed zażyciem leku należy skonsultować się z ginekologiem, a także informować w trakcie wizyt u innych specjalistów o (także dopiero planowanej) ciąży. 

Niektóre leki zakazane są na konkretnym etapie ciąży, innych nie wolno w ogóle przepisywać ciężarnej. Wszystko zależy od trymestru ciąży. 

Leki zabronione w pierwszym trymestrze ciąży

Pierwsze tygodnie ciąży to czas organogenezy, czyli kształtowania się i rozwoju narządów dziecka. Negatywne skutki mogą mieć wówczas wszelkie zażywane substancje, takie jak: leki czy alkohol. Z tego powodu należy unikać stosowania leków czy suplementów bez konsultacji z lekarzem. 

W przypadku przeziębień za bezpieczne uważane jest zażywanie paracetamolu. Leki zabronione w pierwszym trymestrze ciąży to m.in. niektóre antybiotyki, takie jak: tetracykliny, aminoglikozydy czy fluorochinolony. Bezpieczne jest zaś, jeśli to konieczne, stosowanie penicylin.

Leki zabronione w drugim trymestrze ciąży

Drugi trymestr ciąży jest najbezpieczniejszy, jeśli chodzi o stosowanie leków. Oczywiście nadal zakazane są leki teratogenne, takie jak: pochodne witaminy A, metotreksat czy kwas walproinowy. Można jednak stosować w tym czasie niesteroidowe leki przeciwzapalne, np. ibuprofen. Mimo to, specjaliści zalecają, aby sięgać po bezpieczniejszy w czasie ciąży paracetamol.

Leki zabronione w III trymestrze ciąży

Leki, których nie powinno się stosować w III. trymestrze to np. niesteroidowe leki przeciwzapalne. Udowodniono, że prowadzić mogą do przedwczesnego zamknięcia przewodu Botalla w sercu dziecka, a to skutkować może rozwojem u niego nadciśnienia płucnego.

Kobiety ciężarne nie powinny stosować leków ani suplementów diety bez konsultacji z lekarzem. Nawet substancje dostępne powszechnie bez recepty mogą okazać się zabronione w czasie ciąży. To, czy dany lek może być bezpiecznie stosowany w trakcie ciąży można również sprawdzić w Charakterystyce Produktu Leczniczego. Należy także pamiętać o liście leków, które są zakazane w każdym trymestrze ciąży. Są to m.in.:

• inhibitory konwertazy angiotensyny (ACE),
• antagoniści receptora angiotensyny II,
• izotretynoina i wysokie dawki witaminy A,
• lit,
• talidomid,
• metotreksat,
• kwas walproinowy,
• warfaryna.

Jeśli kobieta zażywa leki na stałe, jeszcze przed zajściem w ciążę, warto skonsultować się z lekarzem prowadzącym, który albo utrzyma dotychczasowe leczenie, albo zmieni na takie, które jest bezpieczne dla przebiegu ciąży i rozwoju dziecka. Odradzane jest samodzielne odstawianie leków stosowanych przewlekle.