Pierwsza miesiączka – jak przygotować do niej dziecko?

Rozmowa o pierwszej miesiączce, a także o innych aspektach związanych z dojrzewaniem, może być dość trudna zarówno dla rodzica, jak i dla dziecka. Zwykle taką rozmowę podejmują mamy, gdyż uznają, że dziewczynce łatwiej jest otworzyć się przed kobietą, z którą współdzielą różnego typu doświadczenia. 

Nie bez znaczenia w tym kontekście jest również to, że kobiety naturalnie mają większą wiedzę na temat miesiączki, objawów jej towarzyszących oraz zabezpieczających środków higienicznych. Jednym z kluczowych pytań, jakie zadają sobie rodzice, jest to, kiedy należy przeprowadzić z córką rozmowę o pierwszej miesiączce?  

Nie ma jednak złotego środka, ani też mechanizmu, który pozwalałby obliczyć, kiedy wypadnie pierwszy okres. Jednakże statystycznie miesiączka pojawia się pomiędzy 9. a 16. rokiem życia. W Polsce średni wiek wystąpienia pierwszego okresu wynosi 12 lat i 9 miesięcy. Wobec tego proces przygotowawczy należy rozpocząć odpowiednio wcześniej. 

Podczas rozmowy z dziewczynką o pierwszym okresie należy przede wszystkim uświadomić ją, czym tak naprawdę jest miesiączka i jak ona wygląda. Jest to etap dojrzewania, proces fizjologiczny, który pojawia się u niemal każdej kobiety, stanowiąc tym samym ważną informację o stanie zdrowia. 

Okres pojawia się cyklicznie i wyznacza go tzw. cykl miesiączkowy, który trwa od pierwszego dnia miesiączki do dnia, który poprzedza kolejną menstruację. Cykl ten trwa od 24 do 35 dni, przy czym warto podkreślić, że podczas dojrzewania może być on nieregularny. Z kolei sam okres trwa od 3 do 7 dni. Dobrym pomysłem jest również pokazanie dziecku różnego rodzaju aplikacji, które, uwzględniając ostatnie krwawienie miesiączkowe i średnią długość cyklu, obliczają przewidywalną datę kolejnego okresu. 

Z całą pewnością rozmowę o pierwszej miesiączce należy podjąć przed 9. rokiem życia dziecka, jednakże tak naprawdę proces przygotowania do niej można rozpocząć już znacznie wcześniej, nawet u kilkuletniej dziewczynki. Dobrą praktyką jest nieukrywanie przed dzieckiem faktu miesiączkowania przez mamę oraz odpowiadanie na pytania w tym zakresie. Miesiączka jest naturalnym etapem dojrzewania i warto mówić o niej wprost, rzeczowo i prostym językiem.

Miesiączka jest jednym z etapów dojrzewania, który zwykle poprzedzają różne zmiany w ciele dziewczynki. Mowa tu m.in. o rośnięciu piersi, owłosieniu na ciele, zaokrągleniu bioder, a także zmianach skórnych w postaci trądziku. Ważnym symptomem nadchodzącej miesiączki jest także biała, gęsta wydzielina z pochwy, która może pojawić się nawet na kilka miesięcy przed pierwszym okresem u dziewczynki. 

Mimo objawów poprzedzających pierwszą miesiączkę zwykle pojawia się ona niespodziewanie i często nie towarzyszą jej symptomy, które mogłyby wskazywać, że za kilka godzin wystąpi krwawienie miesiączkowe. Warto jednak pamiętać, że każdy organizm jest inny, w związku z czym u każdej dziewczynki proces ten może przebiegać w nieco inny sposób. Niemniej jednak często wraz z krwawieniem menstruacyjnym pojawiają się objawy, o czym warto wcześniej uprzedzić córkę. 

Mowa tu m.in. o takich symptomach, jak: 

• ból w podbrzuszu,
• skurcze w podbrzuszu, 
• problemy z wypróżnianiem: biegunki lub zatwardzenia, 
• osłabienie organizmu,
• poczucie rozbicia,
• brak energii do działania, 
• wzmożony apetyt, 
• wahania nastroju. 

Intensywność objawów towarzyszących miesiączce może być różna. Jednakże warto pamiętać, że jeśli pojawiają się dolegliwości bólowe, to nie powinny być one  nadmiernie uciążliwe. Jeśli nie łagodzą ich środki przeciwbólowe dostępne bez recepty, to jest to symptom alarmujący, który powinien skłonić nas do konsultacji z lekarzem.

Pierwsza miesiączka jest bezsprzecznie ważnym wydarzeniem w życiu każdej kobiety. Uznaje się ją za symboliczne wkroczenie w kobiecość, gdyż od tego momentu – pod względem biologicznym – kobiety mogą zachodzić w ciążę (chociaż zwykle pierwsze cykle są bezowulacyjne, jednakże nie należy traktować tego jak pewnik). 

Co istotne, jednym z nowych trendów jest tzw. period party, czyli przyjęcie organizowane z okazji pojawienia się pierwszej miesiączki. W Polsce ten trend nie jest jeszcze tak rozpowszechniony jak w krajach anglosaskich, jednak coraz częściej mama i córka wspólnie celebrują ten moment, np. kolacją lub wspólnym wypadem do kina.  

Oprócz możliwości zajścia w ciążę wraz z pojawieniem się pierwszej miesiączki zmienia się także popęd seksualny, czyli libido. Młode kobiety po wystąpieniu pierwszego okresu, a co za tym idzie, również dni płodnych(w późniejszym etapie cyklu), mogą odczuwać wzmożony popęd seksualny i poszukiwać możliwości samospełnienia za pomocą masturbacji. Jest to dość delikatny temat, który jest strefą prywatną każdej dziewczynki, dlatego też należy zachować szczególną ostrożność w próbach podjęcia rozmowy.

Jednym z elementów przygotowania dziewczynki do pierwszej miesiączki powinno być wyposażenie jej w odpowiednie środki higieniczne. Najlepiej udać się z dzieckiem do sklepu bądź do drogerii i wspólnie skompletować kosmetyczkę, którą zawsze powinno mieć ono przy sobie. 

„Pakiet miesiączkowy” powinien obejmować nie tylko środki higieniczne, ale również bieliznę, środki przeciwbólowe, kosmetyki do higieny intymnej (najlepiej w wersji miniaturowej). 

Wśród dostępnych środków higienicznych, pomocnych przy okresie, można wymienić m.in.: podpaski (na dzień, na noc), tampony, kubeczki menstruacyjne, a także wkładki higieniczne. 

Szczególnie kontrowersje budzi używanie tamponów przy pierwszej miesiączce. Jednym z często powielanych mitów jest ten mówiący, że tampony rozdziewiczają i przebijają błonę dziewiczą. Nie jest to prawdą, niemniej jednak przy pierwszych miesiączkach najlepiej wybrać tampony o małym rozmiarze – ze względu na to, że będą one łatwiejsze w aplikacji i bardziej komfortowe w noszeniu. 

Oprócz wyposażenia dziewczynki w podstawowe środki higieniczne należy również nauczyć ją, jak ich używać i jak często zmieniać. Jeśli nie czujemy się zbyt pewnie w tym temacie, to warto udać się z dzieckiem do ginekologa, który przekaże swą fachową wiedzę w rzetelny i prosty sposób.