Stan podgorączkowy u dziecka – co zrobić?

Stan podgorączkowy u dzieci i osób dorosłych ma tę samą definicję – można mówić o nim wtedy, gdy temperatura ciała wynosi pomiędzy 37,1 a 38 st. C. Powszechnie za normę uważa się temperaturę ciała na poziomie 36,6 st. C. i każde odstępstwo od niej uznawane jest za stan nieprawidłowy dla naszego organizmu. Tymczasem temperatura ciała jest w dużej mierze kwestią indywidualną i niektóre osoby mogą mieć naturalnie i stale obniżony jej poziom, co nie jest powodem do niepokoju. Dlatego też za stan podgorączkowy nie uznaje się temperatury pomiędzy 36,6 a 37,1 st. C.

Pomiaru temperatury u dziecka można dokonywać w miejscach, w których jest ona najbardziej zbliżona do wewnętrznej temperatury jego organizmu, czyli w jamie ustnej (pod językiem), na czole, pod pachą, w odbycie bądź w uchu. Ważną zasadą jest wykorzystanie zawsze tego samego urządzenia i dokonywanie pomiaru w tym samym miejscu. W ten sposób unikniemy ryzyka wystąpienia błędów statystycznych, gdyż temperatura ciała człowieka różni się w zależności od miejsca pomiaru. Oto normy dla dzieci: 

• Odbyt: 36,6–38 st. C.,
• Ucho: 35,6–37 st. C.,
• Pacha: 35,6–37,2 st. C.,
• Czoło: 35,6–37,9 st. C.  

Przy mierzeniu temperatury u dziecka warto pamiętać, by dostosować miejsce pomiaru do wieku dziecka. Małym dzieciom (do 2. roku życia) temperaturę najlepiej mierzyć w odbytnicy, w okolicy tętnicy skroniowej lub opcjonalnie pod pachą. Z kolei starszym dzieciom (od 3 do 5 lat)  – w uchu, w jamie ustnej, pod pachą bądź w okolicach tętnicy skroniowej. W razie potrzeby weryfikacji, pomiaru można dokonywać również w odbytnicy. Natomiast dzieciom po 5. roku życia temperaturę najlepiej mierzyć w uchu bądź w jamie ustnej. Można też pod pachą bądź w okolicy tętnicy skroniowej i w celu weryfikacji również w odbytnicy. 

Niezwykle ważną kwestią przy pomiarach temperatury ciała są jej dobowe wahania – w godzinach popołudniowych zwykle jest ona wyższa, natomiast w godzinach porannych – niższa. Warto pamiętać, że stan podgorączkowy u dziecka może być rezultatem czynników niezwiązanych ze stanem zapalnym. Temperatura ciała może podnosić się po aktywności fizycznej, a także może ona stanowić reakcję na stres (np. złość i płacz u dziecka).

Stan podgorączkowy u dziecka jest zazwyczaj naturalną reakcją obronną organizmu na toczący się w nim stan zapalny. Może być pierwszym objawem infekcji wirusowej bądź bakteryjnej (np. przeziębienia, grypy, anginy, itp.). W takiej sytuacji oprócz stanu podgorączkowego występują również inne objawy, np. kaszel, katar czy ból gardła. Jeśli zaobserwowaliśmy kaszel i stan podgorączkowy u dziecka, to najprawdopodobniej jest to objaw infekcji. W takiej sytuacji należy obserwować malucha i w razie pogorszenia jego stanu zdrowia udać się z nim do lekarza pediatry.

Stan podgorączkowy u niemowląt może być związany z ząbkowaniem. Wówczas często pojawiają się także inne objawy towarzyszące, w tym: brak apetytu, nadmierna drażliwość, niepokój, wzmożone ślinienie czy łagodna wysypka w okolicy ust. 

Dużo pytań i wątpliwości budzi zależność między stanem podgorączkowym a alergią.  Niekiedy reakcja alergiczna może skutkować wystąpieniem stanu podgorączkowego, a nawet gorączki. Zazwyczaj nie utrzymuje się ona zbyt długo i spada po podaniu leków lub wyeliminowaniu czynnika uczulającego.  

Sporo pytań może dotyczyć też kwestii, co podać dziecku w przypadku stanu podgorączkowego. Odpowiedź może być zaskakująca, ponieważ w takiej sytuacji nie zaleca się podawać leków przeciwgorączkowych, a jedynie obserwować malucha.

W większości przypadków stan podgorączkowy nie jest niebezpieczny dla zdrowia i życia dziecka. Niemniej jednak jeśli zaobserwujemy u swojej pociechy stale utrzymujący się stan podgorączkowy, to powinniśmy skonsultować się z lekarzem pediatrą – być może jest to naturalna temperatura ciała naszego dziecka, ale na wszelki wypadek specjalista powinien to zweryfikować. 

Skoro zazwyczaj stan podgorączkowy u dziecka nie jest niebezpieczny, to czy może ono wychodzić na dwór? Jest to kwestia bardzo indywidualna, ponieważ jeśli przy stanie podgorączkowym pojawia się także kaszel, katar czy ból gardła, to może to świadczyć o infekcji. W takim przypadku dziecko powinno pozostać w domu, by nie zarażać rówieśników.