Dziecko wyrywa sobie włosy – co to oznacza, skąd się bierze i jak reagować

Niepohamowane wyrywanie włosów przez dziecko może wystąpić w każdym wieku – zarówno u maluchów, jak i nastolatków. Jak mówi psycholog, Magdalena Beissert, wszelkiego rodzaju intensywne reakcje dotyczące własnego ciała nazywamy autoagresywnymi. Jeśli dziecko obgryza paznokcie, uderza głową o ścianę lub wyrywa sobie włosy z głowy, to znak dla rodziców, że ich pociecha przeżywa wysokie napięcie emocjonalne, z którym nie radzi sobie w konstruktywny sposób. – Złość, smutek, frustracja to energia, która krąży w ciele i szuka drogi ujścia. Niektóre dzieci biją, kopią lub gryzą, dając w ten sposób upust emocjonalnej energii na zewnątrz, inne kierują swoje emocje do wewnątrz, raniąc własne ciało – mówi nasza ekspertka.

Można wymienić wiele powodów wyrywania włosów przez dziecko.

• Kiedy dziecko wyrywa sobie włosy z głowy, być może chce się uspokoić. Nie potrafi poradzić sobie ze stresującą sytuacją i czuje, że to jedyny sposób na rozładowanie emocji. 
• Niemowlęta, które ciągną za włosy, najprawdopodobniej poznają swoje ciało. Maluszki najczęściej szarpią za włosy, by stać się bardziej świadome własnego ciała, często patrzą wtedy na swoje odbicie w lustrze. 
• Zdarza się, że dziecko wyrywa sobie włosy z przyzwyczajenia, bez żadnego konkretnego powodu. 
• Szarpanie i wyrywanie włosów może pojawić się podczas napadu złości, któremu często towarzyszą płacz i krzyk. 
• Najpoważniejszą przyczyną wyrywania włosów jest trichotillomania, czyli kompulsywne wyrywanie włosów. – W jego efekcie powstaje na skórze głowy miejscowe łysienie. Wówczas niezwłocznie należy udać się do psychologa lub psychiatry i ocenić stan psychiczny dziecka. Takie przypadki to jednak rzadkość – dodaje Magdalena Beissert. 

Dziecko ciągnie się za włosy

Gdy dziecko ciągnie się za włosy, rodzice są zaniepokojeni i zastanawiają się, czym takie zachowanie jest spowodowane. Niektóre maluchy właśnie w ten sposób poznają dokładnie swoje ciało, a inne, rwąc włosy, wysyłają sygnał, że nie potrafią poradzić sobie z emocjami. Choć wyrywanie włosów przez dziecko nie zawsze jest powodem do zmartwień, nigdy nie powinno być bagatelizowane. 

Dziecko wyrywa mamie włosy

Ciągnięcie mamy za włosy, gryzienie czy szczypanie nie tylko sprawia ból, ale i przykrość. Niemowlęta nie mają złych intencji – w ten sposób dokładniej poznają otaczający świat. To zazwyczaj naturalny, będący skutkiem ciekawości, etap rozwoju. Nie ma nic wspólnego ze złością i agresją. Maluchy ciągną za włosy podczas zabawy, rozładowując w ten sposób nadmiar energii. Kiedy jednak starsze dziecko wyrywa mamie włosy, może to świadczyć o tym, że być może nie radzi sobie z emocjami, jest zdenerwowane i w ten sposób próbuje rozładować złość.

Zdarza się, że dziecko nagminnie kręci sobie pukle z włosów lub delikatnie je podskubuje. Niekiedy robi to w bardzo energiczny sposób, dodatkowo krzycząc, płacząc i uderzając głową o podłogę. Co zrobić, gdy dziecko wyrywa sobie włosy?

Jak tłumaczy Magdalena Beissert, należy przede wszystkim zadbać o zdrowie i bezpieczeństwo dziecka. – Jeśli dziecko uderza głową w ścianę, podłóż mu poduszkę, a jeśli obgryza paznokcie czy wyrywa włosy z głowy, z czułością i troską delikatnie odsuń dłoń dziecka i powiedz mu: nie musisz ukrywać swoich uczuć pod tym ruchem, masz mnie i jestem tu po to, by ciebie wspierać. Czy chcesz o tym porozmawiać? – wyjaśnia. 

Ważne jest także, by znaleźć metodę obniżania napięcia emocjonalnego w bezpieczny i konstruktywny sposób. – Pomocne mogą się okazać wieczorne „wiadomości dnia”: rodzic i dziecko opowiadają sobie trzy najważniejsze wydarzenia z minionego dnia. Dzięki temu budujemy z dzieckiem relację opartą na ciekawości drugiego człowieka i zainteresowaniu jego światem – podpowiada Magdalena Beissert.

Rodzice, których dzieci wyrządzają sobie krzywdę, szarpią i wyrywają włosy, szukają sposobu, który pomógłby ich przed tym powstrzymać. Jak oduczyć dziecko wyrywania włosów? 

• Odwróć uwagę – kiedy dziecko zaczyna szarpać i ciągnąć za włosy, postaraj się zainteresować je czymś innym. Zacznij śpiewać, bawić się lub pokazywać interesujące przedmioty.
• Ustal zasady – wytłumacz, że wyrywanie włosów sprawia ból i jest niewłaściwym zachowaniem. Nie bądź surowy, ale spokojny i stanowczy. Powiedz, że kiedy dziecko jest zdenerwowane i chce pociągnąć za włosy, zawsze może przyjść cię mocno przytulić.
• Zapewnij inne sposoby rozładowania emocji – spędzaj z dzieckiem więcej czasu na świeżym powietrzu, gdzie może rozładować nadmiar energii i wyrzucić z siebie negatywne emocje.