Wizyta patronażowa – co to znaczy i kiedy się odbywa?

Wizyty patronażowe stanowią bardzo ważny element nadzoru nad nowonarodzonym dzieckiem. Pozwalają one nie tylko ocenić, czy noworodek rozwija się w prawidłowy sposób, ale także dają szansę mamie na uzyskanie odpowiedzi na nurtujące ją pytania. Na czym polegają wizyty patronażowe? Wizyty położnej pozwalają m.in. ocenić: 

• technikę oraz sposób ewentualnego karmienia piersią,
• przyrosty masy ciała noworodka,
• zachowanie i ogólny rozwój,
• narządy słuchu oraz wzroku,
• wagę i wzrost,
• dobrostan psychospołeczny całej rodziny,
• żółtaczkę u dziecka,
• gojenie się ran po cięciu cesarskim czy też nacięciu krocza u kobiety.

W zamyśle zatem wizyty patronażowe mają na celu nie tylko ocenę noworodka, ale także ewentualną pomoc rodzicom w różnego rodzaju trudnościach związanych z nową rolą.

Na wizyty patronażowe zazwyczaj przychodzą położne wskazane przez przychodnię rejonową, na terenie której noworodek będzie zameldowany. Nie jest to jednak warunek konieczny – po narodzinach dziecka możemy wskazać naszą przychodnię lub powiadomić ją o narodzinach naszego dziecka i od razu ustalić zakres patronażu. Kiedy sytuacja tego wymaga, na wizytę do domu noworodka może udać się także pediatra w ramach wizyt domowych.

Pierwsza wizyta patronażowa położnej powinna odbyć się po maksymalnie 48 godzinach od wypisania dziecka oraz matki ze szpitala. Jest to kluczowy moment, gdyż położna może ocenić podczas takiej wizyty, jak dziecko przystosowuje się do nowego środowiska. Odpowiada ona także nie tylko za ocenę takich parametrów jak kolor skóry dziecka (czy nie wystąpiła np. żółtaczka), ale może także poinstruować kobietę na temat prawidłowej techniki karmienia, jeżeli występują jakiekolwiek problemy w tej kwestii. Położna powinna odwiedzić dziecko i matkę co najmniej 4 razy w ciągu pierwszych 6. tygodni życia dziecka.

Oprócz położnej na wizyty patronażowe może wybrać się także pielęgniarka środowiskowa. Jest to pracownik medyczny związany z placówką podstawowej opieki zdrowotnej, jaką wskazaliśmy przy zgłaszaniu narodzin dziecka. Do obowiązków pielęgniarki środowiskowej należy m.in. wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych, cewnikowanie kobiet czy też podawanie leków w warunkach domowych w przypadku osób, które nie są w stanie udać się o własnych siłach do przychodni POZ. Podczas swojej wizyty, między 3. a 4. miesiącem życia dziecka, pielęgniarka środowiskowa ocenia także warunki socjalne panujące w domu i ogólny stan dziecka, przeprowadza instruktaż z zakresu zabiegów pielęgnacyjnych przy dziecku, techniki karmienia czy dbania o uzębienie maluszka. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek nieprawidłowości, druga wizyta patronażowa ma miejsce zwykle w 9. miesiącu życia dziecka.

Pielęgniarki środowiskowe i położne przeprowadzające wizyty patronażowe pomagają mamom nie tylko w opiece nad dzieckiem. Są one również odpowiedzialne za ocenę gojenia ran powstałych podczas porodu czy też wskazania sposobów radzenia sobie z zapaleniem piersi lub nawałem pokarmu. Jest to także osoba, którą możesz poinformować o krwawieniu z dróg rodnych. Na wsparcie pielęgniarki w połogu można liczyć w pierwszych tygodniach życia dziecka. Problemy ze starszym dzieckiem zwykle rozwiązuje się podczas wizyty w przychodni. Dla mamy po porodzie adresatem jej problemów jest ginekolog.

To, kiedy są wizyty patronażowe, możesz ustalić zarówno z położną, jak i lekarzem pediatrą POZ. Pamiętaj jednak, że w przypadku wizyty pielęgniarki środowiskowej jest ona niezapowiedziana, gdyż ma na celu m.in. ocenę warunków socjalnych, w jakich znajduje się dziecko.