Zgaga w ciąży – przyczyny, objawy i jak sobie z nią radzić

Zgaga to odczucie pieczenia pojawiające się za mostkiem w dole klatki piersiowej i promieniujące do gardła, któremu towarzyszy odbijanie i gorzki posmak. Przykre objawy nasilają się po posiłku, kiedy leżymy lub schylamy się. U kobiet w ciąży dolegliwości pojawiają się już na początku ciąży i w wielu przypadkach nasilają w II i III trymestrze.  

Nieprzyjemne doznania ze strony żołądka często są skutkiem błędów żywieniowych, ale główną ich przyczyną są zmiany hormonalne. Z tego względu w różnych momentach ciąży doświadcza ich od 45 do 80 proc. przyszłych mam.  

Przyczyny zgagi w ciąży 

Zgaga na początku ciąży jest efektem burzy hormonalnej, jaka zachodzi po zagnieżdżeniu się zarodka. Organizm kobiety produkuje w tym czasie zwiększone ilości progesteronu i estrogenów – hormonów płciowych, które oprócz wspierania prawidłowego rozwoju ciąży, przyczyniają się także do rozluźnienia dolnego zwieracza przełyku. Takie działanie ma zwłaszcza podwyższony progesteron – pod jego wpływem dochodzi także do osłabienia perystaltyki przełyku.  

W kolejnych miesiącach ciąży, wraz z powiększaniem się macicy dochodzi do jej ucisku na żołądek i wypychania jedzenia do przełyku. W takich przypadkach wiele kobiet dotkliwie reaguje na nadmierne wypełnienie żołądka – już niewielkie przejedzenie nasila dolegliwości. Zdecydowanie najtrudniej może być kobietom, u których zgaga w III trymestrze sprawia, że z wielką obawą przyjmują posiłki. W tym czasie ciążowy brzuch położony jest stosunkowo wysoko. Problem często nie kończy się w ostatnich tygodniach przed porodem, kiedy dziecko układa się główką do dołu. Choć pozornie żołądek jest obciążony nieco mniej, potworna zgaga w ciąży to skutek kopania nóżkami w żołądek.  

Zarzucanie treści żołądkowych do przełyku powoduje uczucie nieprzyjemnego pieczenia w gardle i odbijania lekko przetrawionych treści żołądkowych o nieprzyjemnym smaku i zapachu, który utrzymuje się w ustach przez dłuższy czas. Tym przykrym objawom często towarzyszy uczucie palenia w gardle, które trudno zażegnać, przełykając ślinę, czy popijając wodę. 

Do nieprzyjemnych i często niepokojących objawów należą też bóle zamostkowe i wymioty. Objawy takie wywołują uzasadniony niepokój, ponieważ kojarzą się z zaburzeniami pracy serca, przede wszystkim z zawałem.  

Jak radzić sobie ze zgagą w ciąży? 

Choć wielu ciężarnym zgaga naprawdę potrafi uprzykrzyć życie, jest wiele sposobów, by złagodzić te dolegliwości.  

Zanim sięgniemy po leki, warto wypróbować domowe sposoby na zgagę w ciąży. Najbardziej popularny jest roztwór z sody oczyszczonej, który bardzo szybko likwiduje nieprzyjemne objawy. Nie powinno się jednak stosować sody zbyt często, ponieważ może wywołać biegunkę.  

Kiedy domowe sposoby na zgagę nie przynoszą ulgi na dłużej, trzeba koniecznie skonsultować swoje objawy z lekarzem. W czasie ciąży część leków, nawet tych dostępnych bez recepty, nie jest polecana. Dlatego lepiej zasięgnąć porady, by dobrać lek skuteczny i przede wszystkim bezpieczny dla mamy i dziecka.  

Zanim sięgniemy po farmakologię, warto wypróbować także skuteczność ziół, które mają udokumentowane właściwości zobojętniania kwasów żołądkowych i regulowania trawienia. Należą do nich m.in.: 

• siemię lniane,  

• kmin rzymski,  
• prawoślaz lekarski, 
• melisa.  

Leki na zgagę dostępne w aptece zawierają m.in. węglany magnezu i wapnia, a także alginiany. Nie powinno się natomiast stosować leków z wodorowęglanem sodu, który może podnosić ciśnienie krwi i spowodować obrzęki. Bezpieczne na zgagę zarówno dla mamy, jak i dziecka są preparaty z fosforanem glinu. Można je kupić w dogodnej dla każdej potrzebującej postaci – płynu, tabletek musujących i tabletek do ssania.  

Ponieważ objawy zgagi zaostrzają produkty tłuste i smażone, warto wyeliminować je z diety. Zgagę nasilają też: 

• napoje gazowane,  
• słodycze,  
• cytrusy,  
• warzywa cebulowe.  
• kawa i mocna herbata. 

Przy zgadze nie sprawdzają się ani posiłki zbyt gorące, ani całkowicie zimne. Dobrym sposobem jest zwolnienie tempa jedzenia. Małe porcje mniej rozpychają ścianki żołądka. Na czas ciąży, a szczególnie w III trymestrze, lepiej sprawdzi się jedzenie mniej obfitych posiłków co kilka godzin. Ostatni posiłek powinno się zjeść na przynajmniej dwie godziny przed snem a czas między kolacją a położeniem się spać spędzić raczej w pozycji pionowej, by zawartość żołądka nieco się „uleżała”.  

Doraźnie warto mieć przy sobie np. migdały, które mają właściwości zobojętniające kwas solny w żołądku. Dodatkowo, dzięki dużej zawartości magnezu i wapnia, są dobrym źródłem składników odżywczych. Wart rozważenia jest także imbir, mający korzystny wpływ na trawienie i działający przeciwwymiotnie. Ciężarnym ze zgagą zaleca się także picie większych ilości wody między posiłkami.  

Zmiana pozycji ciała jako sposób na złagodzenie zgagi 

W złagodzeniu objawów zgagi pomóc może modyfikacja sposobu spania – wiele ciężarnych żartuje, że w swoim stanie śpią prawie na siedząco. W praktyce wystarczy, by głowa i klatka piersiowa znajdowałuysię o 10-20 cm wyżej niż brzuch. Wystarczy podłożyć pod głowę dodatkową poduszkę. Z praktyki kobiet ciężarnych wynika, że lepiej sprawdza się spanie na lewym boku a nie na wznak.  

Niekiedy zgaga pojawia się po zbyt gwałtownym wstaniu z łóżka. Jest to szczególnie przykre doświadczenie rano, zaraz po przebudzeniu. Zaleca się, by nie wstawać od razu na równe nogi, ale przez kilka minut poleżeć i dopiero później spokojnie zmienić pozycję.  

Wiele kobiet wśród sposobów na zgagę w ciąży wymienia też zmianę ubrań na luźniejsze, które nie uciskają brzucha. 

Podsumowanie 

Warto pamiętać, że zgaga w ciąży nie jest zazwyczaj objawem, który wywołuje niepokój. To naturalna reakcja organizmu na hormony i położenie macicy a niekiedy konsekwencja złego odżywiania. Kiedy jednak objawy zgagi są bardzo obciążające i trwają zbyt długo, doprowadzając do osłabienia, a w skrajnych przypadkach nawet niedożywienia ciężarnej, powinno się pozostawać pod stałą opieką lekarską. O występowaniu zgagi każdorazowo należy informować ginekologa. Choć na zgagę w ciąży na ogół nie ma cudownego sposobu, odpowiednią dietą i zmianą trybu życia można w dużym stopniu złagodzić jej objawy.