Bezsenność w ciąży – jak sobie z nią radzić?

Bezsenność w ciąży może mieć wiele różnych przyczyn. Dla części kobiet, które spały wcześniej na brzuchu, trudna jest zmiana pozycji na spanie na boku, które jest zalecane w czasie ciąży. Poza tym bezsenność powodować mogą inne objawy pojawiające się w trakcie ciąży, takie jak intensywne swędzenie skóry. U niektórych przyszłych mam sen uniemożliwiają silne kopnięcia i ruchy dziecka w brzuchu. Należy pamiętać, że kiedy mama odpoczywa, aktywność dziecka jest największa i znacząco wzrasta np. nocą. Bardzo wiele kobiet ciężarnych skarży się także na inne problemy ze snem, m.in. częste wybudzenia w nocy i konieczność drzemek w ciągu dnia. Uważa się, że na bezsenność w ciąży wpływ może mieć również wzrost stężenia oksytocyny oraz kortyzolu. W zależności od trymestru przyczyny te mogą być różne.

Problemy ze snem dotyczą większości kobiet w ciąży. Pojawiają się trudności z zasypianiem, tzw. zespół niespokojnych nóg czy też wspomniana bezsenność. Najczęściej objawy te mijają po porodzie, lecz na niektóre symptomy powinniśmy zwrócić szczególną uwagę. 

Bezsenność w ciąży –I trymestr

We wczesnej ciąży pojawia się wiele dolegliwości i objawów, które są dokuczliwe dla kobiet. Poza nudnościami, wymiotami, częstym oddawaniem moczu czy bolesnością piersi bardzo często występuje również nadmierna senność i zmęczenie w ciągu dnia. Wzrost progesteronu w I trymestrze zwiększa też ryzyko bezdechu sennego i chrapania. Są to czynniki mające negatywny wpływ na jakość snu przyszłej mamy. 

Bezsenność w ciąży –II trymestr

Wraz z kolejnymi tygodniami i nasilającym się m.in. bólem pleców czy obecnością refluksu żołądkowo- przełykowego kobieta ciężarna może doświadczać coraz większych problemów ze snem. Ponadto dużą rolę odgrywa odczuwanie ruchów płodu przez przyszłą mamę. Należy pamiętać, że w trakcie ciąży zwiększa się również częstość oddawania moczu, więc nocne wstawanie do łazienki także ma wpływ na problemy ze snem u kobiety ciężarnej. 

Bezsenność w ciąży–III trymestr

Wraz z kolejnymi tygodniami ciąży brzuch przyszłej mamy robi się coraz większy. Jego duże rozmiary sprawiają często trudności ze znalezieniem wygodnej pozycji do snu. Ostatni trymestr to jest czas, kiedy jest największe ryzyko wystąpienia cholestazy ciężarnych. Jednym z objawów tego powikłania jest świąd stóp i dłoni nasilający się szczególnie nocą. Jeśli więc intensywne swędzenie skóry uniemożliwia sen przyszłej mamie, powinna niezwłocznie zgłosić się do lekarza, który zleci badania w kierunku cholestazy.

Bezsenność przed porodem

Problemy ze snem krótko przed porodem najczęściej są spowodowane lękiem i stresem, który wiąże się z nadchodzącymi zmianami. Wiele kobiet ciężarnych martwi się też, że przegapi moment rozpoczęcia porodu, dlatego śpi bardzo płytko i niespokojnie. Poza tym w ostatnich tygodniach ciąży często pojawiają się skurcze przepowiadające, które również wybudzają przyszłą mamę i uniemożliwiają spokojny sen.

Zanim sięgniemy po środki farmakologiczne, możemy wprowadzić w codzienną rutynę kilka zwyczajów, które pomogą zmniejszyć problem bezsenności. Jest to tzw. higiena snu. Po pierwsze, jeśli przyszła mama ma potrzebę drzemki w ciągu dnia, lepiej aby nie miała ona miejsca po południu lub wieczorem. Ważne jest też chodzenie spać oraz poranne wstawanie o tej samej porze. Wielu specjalistów zaleca nieoglądanie telewizji i niekorzystanie z telefonu w sypialni. Jeśli przyczyną bezsenności są częste pobudki w celu pójścia do toalety, można spróbować ograniczyć spożywanie płynów w godzinach wieczornych.

Wiele kobiet ciężarnych zastanawia się, czy może stosować tabletki nasenne w ciąży. Należy mieć na uwadze, że leki te nigdy nie leczą przyczyny, tylko działają objawowo. Nie można ich również nigdy stosować długotrwale. Poza tym wiele leków jest przeciwwskazanych dla kobiet ciężarnych, dlatego zdecydowanie nie można sięgać po nie bez konsultacji ze specjalistą. Najlepiej jest stosować się do zasad higieny snu, a gdy problemy z bezsennością zaczną uniemożliwiać normalne funkcjonowanie, udać się do specjalisty.

Popularnymi lekami na bezsenność są benzodiazepiny. Nie można ich jednak stosować w trakcie ciąży, ponieważ należą one do kategorii D wg FDA. Niektóre leki przeciwhistaminowe mające efekt uspokajający mogą być stosowane w trakcie ciąży. Z popularnych leków nasennych dość bezpieczny wydaje się zolpidem, lecz zażywać go można tylko za zgodą lekarza prowadzącego lub lekarza psychiatry. Jest on jednak przeciwwskazany w I trymestrze. Kobieta ciężarna nie powinna sięgać po leki „poprawiające sen” dostępne bez recepty, gdyż nie jest znane ich dokładne działanie i ewentualny wpływ na rozwijające się dziecko. Specjaliści zalecają, aby leki nasenne stosować jak najkrócej, a leczenie bezsenności powinno opierać się na psychoterapii.