Pokrzywka w ciąży – przyczyny, objawy, leczenie

Pokrzywka jest jedną z chorób dotykających skórę. Nazwa tego schorzenia wynika z występowania podobnych do poparzenia pokrzywą bąbli na powierzchni skóry. Jej wykwitem pierwotnym jest bowiem tzw. blady (porcelanowy) bąbel pokrzywkowy otoczony zaczerwienioną skórą. Bąble te najczęściej znikają w ciągu 24 godzin. Pokrzywce skórnej mogą towarzyszyć inne objawy, takie jak: świąd, katar czy pieczenie. 

W czasie trwania ciąży występować mogą charakterystyczne dla tego okresu dermatozy. Jedną z nich jest PUPPP (ang. Pruritic Urticarial Papules and Plaques of Pregnancy), której objawy przypominają pokrzywkę. Rozwinięcie skrótu w tłumaczeniu na język polski to „swędzące grudki i ogniska pokrzywkowe w przebiegu ciąży”. Pojawiają się one najczęściej w ostatnich tygodniach ciąży i ustępują po porodzie. Pokrzywka ciążowa charakteryzuje się tym, że zmiany rozpoczynają się w miejscu występowania rozstępów w podbrzuszu, a następnie rozprzestrzeniają się na pozostałe części ciała. Nie ma doniesień świadczących o tym, aby pokrzywka ciężarnych stanowiła zagrożenie dla dziecka lub matki. W kolejnych ciążach nawroty występują rzadko.

Najczęściej wymieniane przyczyny pokrzywki to:

• alergie na kosmetyki lub pokarmy,
• reakcje polekowe,
• ukąszenia owadów,
• infekcje.

W wielu przypadkach nie udaje się ustalić konkretnej przyczyny pokrzywki. W takiej sytuacji określana jest ona jako pokrzywka idiopatyczna. Innym rodzajem pokrzywek są pokrzywki fizykalne. Mogą pojawiać się z powodu zimna, ciepła, ucisku, a także po wysiłku fizycznym (tzw. pokrzywka cholinergiczna). W przypadku charakterystycznej dla ciąży PUPPP przyczyny nie są ustalone.

Do objawów pokrzywki u ciężarnych zalicza się przede wszystkim bąble pokrzywkowe, które ustępują bez śladu w ciągu doby. Mogą tworzyć rozlane rumieniowe plamy. Przyszłe mamy skarżą się również na świąd skóry, któremu towarzyszyć może obrzęk błon śluzowych jamy ustnej oraz dróg oddechowych. Objawy pokrzywki ostrej trwają do 6 tygodni, przewlekła utrzymuje się natomiast dłużej.

Problemy skórne w ciąży mogą być objawem różnych chorób, nie tylko pokrzywki. Dlatego też w przypadku wystąpienia objawów na skórze czy świądu zawsze należy skonsultować się z lekarzem. Świąd, szczególnie w III. trymestrze ciąży, może być bowiem jednym z symptomów cholestazy ciężarnych, która nieleczona może mieć negatywne konsekwencje dla rozwoju dziecka. 

Wykwity skórne oraz świąd mogą być też związane z pemfigoidem. Zmiany w jego przypadku lokalizują się początkowo najczęściej w okolicy pępka. Mogą prowadzić do ograniczenia wzrastania płodu czy porodu przedwczesnego, więc ich diagnostyka jest kluczowa dla dobrostanu płodu i prawidłowego przebiegu ciąży. Na szczęście pokrzywka w ciąży, pod warunkiem że jest rozpoznana prawidłowo, nie powinna wywoływać żadnych powikłań.

W czasie ciąży nie powinno się sięgać po żadne leki na własną rękę. Podobnie jest w przypadku pokrzywki. Jeśli objawy są nasilone, lekarz może przepisać przyszłej mamie leki przeciwhistaminowe lub miejscowe glikokortykosteroidy. Gdy pokrzywka pojawiła się na tle alergicznym, najlepszym leczeniem może okazać się eliminacja czynnika uczulającego. 

Aby zmniejszyć świąd skóry, przyszłe mamy sięgnąć mogą także po emolienty. Poleca się także noszenie lekkich i przewiewnych ubrań, aby dodatkowo nie podrażniać wykwitów skórnych i nie nasilać swędzenia. Niektórym ulgę przynoszą chłodne prysznice. Dobrą wiadomością jest fakt, że PUPPP znika samoistnie po porodzie.