Na czym polega amnezja ciążowa?

Amnezja ciążowa, czy też baby brain lub pregnezja, to określenie mające na celu opisanie pojawiających się problemów z pamięcią i koncentracją u kobiet ciężarnych. Bardzo wiele z nich zauważa w tym czasie problemy z pamięcią  i nie zauważanie niektórych istotnych wcześniej zdarzeń. W większości przypadków są to niewinne sprawy dnia codziennego, takie jak zapomnienie, gdzie zaparkowany został samochód lub też przeoczenie artykułu spożywczego na liście zakupów. 

Do tej pory uważano, że zjawisko to jest bardziej kulturowe niż medyczne. Kilka lat temu, grupa naukowców z dr Elseline Hoekzema na czele, postanowiło przyjrzeć się bliżej temu zagadnieniu. Sprawdzali oni budowę i aktywność mózgu u kobiet przed ciążą i po ciąży. Grupę kontrolną stanowiły kobiety, które nie rodziły i nie miały wcześniej dzieci. 

Jak się okazało, ciąża powodowała zmiany w istocie szarej mózgu, a dokładniej, zmniejszenie jej objętości w obrębie płata czołowego oraz hipokampu. Zmiany te były na tyle oczywiste, że system, w oparciu o wyniki badania rezonansu magnetycznego, z łatwością był w stanie podzielić kobiety na te bezdzietne oraz posiadające potomstwo. 

Największe zmiany miały miejsce w obszarach odpowiadających za planowanie, mowę i empatię, a w miejsce przerwanych połączeń synaptycznych między neuronami powstały nowe, bardziej efektywne i przydatne w wychowywaniu dziecka.

Po dwóch latach kobiety z opisywanego wcześniej badania zostały ponownie przebadane po dwóch latach od porodu. Okazywało się, że ilość substancji szarej pozostawała zmniejszona, jednak obszary związane z hipokampem odzyskiwały swoją pierwotną wielkość. 

Warto pamiętać, że amnezja ciążowa związana jest nie tylko ze zmianami strukturalnymi w ośrodkowym układzie nerwowym, a przede wszystkim z ilością zmian w życiu kobiety. Ciężarna musi radzić sobie z nową rolą i uczyć się wielu nowych rzeczy związanych z dzieckiem, jak np. karmienie czy przewijanie. W czasie ciąży musi też pamiętać o wielu rzeczach nowych zadaniach – wizytach lekarskich, zleconych badaniach, a w okresie przedporodowym również o wyborze szpitala czy kompletowaniu wyprawki. Jest to ogromna ilość spraw, przez co może zdarzyć się, że zapomni ona o pewnych innych rzeczach związanych z codziennością w domu lub w pracy.

Pregnezja jest naturalnie występującym zjawiskiem, a jej nasilenie może być różne u każdej ciężarnej. Warto pamiętać o prostych metodach, które mogą na co dzień pomóc w lepszej organizacji czasu i zajęć:

• Najważniejsze rzeczy zapisuj na kartce lub w telefonie – im więcej notatek, tym mniejsza szansa na pominięcie czegoś.
• Jeżeli zostawiasz daną rzecz w konkretnym miejscu, np. samochód na parkingu, możesz zrobić zdjęcie telefonem, które później pomoże Ci zlokalizować poszukiwany przedmiot.
• Zadbaj o chwile relaksu w ciągu dnia.
• Planuj pewne wydarzenia z wyprzedzeniem i nie zostawiaj wszystkiego na ostatnią chwilę.
• Korzystaj z pomocy najbliższych, kiedy tylko jest to możliwe.

Nie istnieją leki ani preparaty mające na celu poprawę funkcji poznawczych i zapamiętywania, które mogłyby zażywać ciężarne. Środki reklamowane jako pomocne w tego typu problemach i dostępne w aptece bez recepty nie powinny być stosowane przez kobiety w ciąży ze względu na brak danych dotyczących ich profilu bezpieczeństwa. Pozostaje więc opisana powyżej profilaktyka i nieprzejmowanie się takimi doświadczeniami. To szybko mija.