Cukrzyca ciążowa – Objawy, Leczenie, Dieta

Cukrzycę ciężarnych mogą powodować różne przyczyny. Ewelina Gocłowska, fizjoterapeutka specjalizująca się w fizjoterapii ciężarnych, studentka położnictwa i autorka bloga Veleen, wymienia:

– Czynniki ryzyka cukrzycy w ciąży to: ciąża po 35. roku życia, wcześniejsze porody dzieci o dużej masie urodzeniowej (>4000g), wcześniejsze urodzenie noworodka z wadą rozwojową, wcześniejsze zgony wewnątrzmaciczne, nadciśnienie tętnicze, nadwaga lub otyłość, występowanie cukrzycy typu 2 w rodzinie, rozpoznanie cukrzycy ciążowej w poprzednich ciążach, wielorództwo.

Jakie są objawy cukrzycy ciążowej? Zwiększone pragnienie i zwiększony apetyt, wzmożone oddawanie moczu, zmiany skórne, utrata masy ciała, problemy ze wzrokiem (nieostre/zaburzone widzenie), osłabienie, zmęczenie, wyczerpanie (psychiczne i fizyczne).

Cukrzyca ciążowa daje objawy podobne do „zwykłej” cukrzycy. Zdarza się wyłącznie u kobiet ciężarnych. Co 10. przypadek cukrzycy ciążowej dotyczy osoby już leczonej na cukrzycę. Pozostałe 90 proc. pacjentek przed ciążą nie miało takich dolegliwości. Cukrzyca ciężarnych może zdarzyć się u osób przedtem zdrowych, aktywnych i niespodziewających się tego problemu. Co ważne, jeśli w ciąży wystąpiły zaburzenia tolerancji glukozy, oznacza to, że kobieta będzie bardziej narażona na cukrzycę również w przyszłości.

Czas ciąży to okres diametralnych zmian w organizmach kobiet. Dlatego objawy cukrzycy ciążowej łatwo pomylić po prostu z dolegliwościami ciążowymi. Dlatego wykonuje się odpowiednie badania, aby wykluczyć lub potwierdzić chorobę. Cukrzycę ciążową można rozpoznać badając poziom glukozy we krwi i tzw. kzywą cukrową.

• Badanie poziomu glukozy we krwi

Polega na pobraniu próbki krwi na czczo. Wynik prawidłowy < 92 mg/dl.

• Badanie krzywej cukrowej

Polega na:

1. Pobraniu od ciężarnej krwi na czczo.
2. Wypiciu przez ciężarną 250-300 ml wody z dodatkiem 75 g rozpuszczonej w niej glukozy, po którym krew jest pobierana kolejno: godzinę po spożyciu i dwie godziny po spożyciu.

Ponieważ kobieta może poczuć się słabo podczas tego badania, zaleca się, aby wybrać się z osobą towarzyszącą. Nie zapomnij o zabraniu jedzenia, po które będzie można sięgnąć po ostatnim pobraniu krwi.

Prawidłowy wynik przy pierwszym pobraniu = 70-99 mg/dl

Po 2 godzinach od wypicia wody z glukozą < 140 mg/dl

Wynik w przedziale 140-199 mg/dl – może oznaczać nietolerancję węglowodanów

Wynik > 200 mg/dl – oznacza cukrzycę.

Jak cukrzyca ciążowa wpływa na matkę i dziecko? Cukrzyca ciążowa może stanowić zagrożenie dla dziecka. Rzutuje na rozwój płodu.

Skutki cukrzycy ciążowej to:

• ryzyko poronienia lub wewnątrzmacicznego obumarcia płodu,
• zbyt wysoki poziom cukru we krwi dziecka;
• makrosomia/hipotrofia płodu, czyli zbyt duża wielkość i masa ciała dziecka, nadmiar tkanki tłuszczowej, większy obwód głowy i brzucha dziecka;
• powikłany przebieg porodu, wydłużenie czasu porodu z powodu zbyt dużych rozmiarów dziecka;
• urazy dziecka podczas porodu (uszkodzenie stawów barkowych, porażenie nerwów);
• możliwość uszkodzenia dróg rodnych, rozejścia spojenia łonowego, często konieczność wykonania cesarskiego cięcia;
• zwiększone ryzyko porodu przed terminem;
• zwiększone ryzyko niedotlenienia dziecka, wylewów dokomorowych;
• zwiększone ryzyko wad serca u płodu, wad OUN, wodogłowia, wad układu moczowego, chorób nerek, agenezji nerek, wad narządów ruchu i kręgosłupa, zwiększone prawdopodobieństwo spodziectwa;
• konsekwencje na dalsze życie dziecka: zwiększone ryzyko cukrzycy, nadwagi, nadciśnienia.

Cukrzyca ciążowa, podobnie jak inne przypadki cukrzycy, wymaga przestrzegania diety. W zależności od stanu pacjentki, lekarz może zaordynować również podawanie insuliny w odpowiednich dawkach.

Cukrzyca ciążowa zwiększa ryzyko porodu przedwczesnego. Niekiedy stan matki i dziecka wymagają, aby wywołać poród przed terminem, ponieważ kontynuacja ciąży byłaby zagrożeniem. Wiele ciąż rozwiązywanych jest przez cesarskie cięcie ze względu na wielkość dziecka i ryzyko powikłań, zarówno dla dziecka, jak i dla rodzącej.

W trakcie porodu niezbędna jest kontrola poziomu cukru we krwi rodzącej. Po porodzie podawane są insulina i glukoza. Zalecany jest również co najmniej 5-dniowy pobyt matki i dziecka w szpitalu, aby wykluczyć dalsze komplikacje.

W przypadku stwierdzenia cukrzycy w ciąży niezbędna jest regularna kontrola poziomu cukru we krwi, a także monitorowanie stanu i rozwoju płodu poprzez regularne badania USG. Konieczne jest monitorowanie przyrostu masy ciała, zarówno ciężarnej, jak i płodu. Pacjentka z cukrzycą ciążową powinna odbywać wizyty u lekarza nawet co tydzień lub co dwa tygodnie (zgodnie ze wskazaniami lekarza prowadzącego).

Nie ma uniwersalnego przepisu na dietę dla ciężarnej z cukrzycą, gdyż każda pacjentka może mieć inne zapotrzebowanie kaloryczne, inaczej dawkowaną insulinę itd. Menu należy ustalić we współpracy z diabetologiem i lekarzem prowadzącym ciążę.

Dieta w cukrzycy ciążowej wymaga odpowiedniego zbilansowania kaloryczności, spożywania małych posiłków w regularnych odstępach czasu, dbania o odpowiednią ilość węglowodanów złożonych i błonnika. Przy odrobinie samodyscypliny nie jest to duże wyzwanie. Wraz z postępem ciąży, kaloryczność może wzrastać, ale nieznacznie. Mitem jest konieczność jedzenia za dwoje.