Ciąża na wypowiedzeniu – jakie masz prawa?

Zgodnie z zapisami Kodeksu pracy, umowa o pracę rozwiązuje się:

• na mocy porozumienia stron,
• przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem),
• przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia),
• z upływem czasu, na który była zawarta.

Umowę o pracę za wypowiedzeniem może rozwiązać zarówno pracodawca, jak i pracownik. Umowa o pracę zakończy się wraz z upływem okresu wypowiedzenia, a jego długość uzależniona jest m.in. od rodzaju umowy. W przypadku umowy o pracę zawartej na okres próbny to:

• trzy dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza dwóch tygodni,
• tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż dwa tygodnie,
• dwa tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi trzy miesiące.

W przypadku umowy o pracę zawartej na czas określony lub czas nieokreślony, okres wypowiedzenia jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Może wynieść:

• dwa tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż sześć miesięcy,
• miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej sześć miesięcy,
• trzy miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej trzy lata.

Kodeks pracy przewiduje także możliwość zmiany długości okresu wypowiedzenia, m.in. jeśli strony ustalą wcześniejszy termin rozwiązania umowy. W czasie wypowiedzenia nie zawsze musimy pracować – pracodawca może nas zwolnić z obowiązku świadczenia pracy do upływu okresu wypowiedzenia. Zachowujemy wtedy prawo do wynagrodzenia.

Od momentu zajścia w ciążę, pracownica podlega szczególnemu traktowaniu – dotyczy to przede wszystkim ochrony przed zwolnieniem (pamiętajmy, że ciąża musi być potwierdzona zaświadczeniem lekarskim). Zakaz rozwiązania umowy o pracę dotyczy również sytuacji, kiedy kobieta zajdzie w ciążę w okresie wypowiedzenia. Jeśli pracodawca wypowie nam umowę o pracę, a my w okresie wypowiedzenia zajdziemy w ciążę, pracodawca ma obowiązek wycofać oświadczenie o wypowiedzeniu umowy. Zostajemy przywrócone do pracy na poprzednim stanowisku.

Wypowiedzenie a ciąża

Co w sytuacji, gdy to my złożyłyśmy wypowiedzenie? Mamy prawo wycofać swoje oświadczenie woli o wypowiedzeniu jedynie w sytuacji, kiedy w momencie składania wypowiedzenia nie wiedziałyśmy, że jesteśmy w ciąży. Możemy się wtedy powołać na wadę oświadczenia woli w postaci błędu (art. 84§2 Kodeksu cywilnego).

Istnieją wyjątkowe sytuacje (np. zwolnienie dyscyplinarne, czy ogłoszenie upadłości pracodawcy), kiedy ochrona stosunku pracy pracownicy nie obowiązuje, jednak w większości sytuacji jesteśmy chronione przed zwolnieniem. Gdy pracodawca przeprowadza zwolnienia grupowe, może wręczyć pracownicy zwolnienie zmieniające (gdy nie jest możliwe jej dalsze zatrudnienie na zajmowanym stanowisku).

Po przywróceniu do pracy mamy takie same prawa, jak kobieta w ciąży, która nie złożyła wypowiedzenia. Znajdziemy je w dziale ósmym Kodeksu pracy – Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem. Oprócz ochrony przed zwolnieniem, mowa tam m.in. o tym, że kobiety w ciąży i karmiące dziecko piersią nie mogą wykonywać prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, mogących mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowie, przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią. Dowiemy się także, ile dni urlopów związanych z rodzicielstwem nam przysługuje.

Co w sytuacji, gdy nasza umowa została przedłużona jedynie do dnia porodu (gdy jesteśmy zatrudnione na umowę na czas określony lub umowę na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, który uległaby rozwiązaniu po trzecim miesiącu ciąży)? Zasiłek macierzyński przysługuje nam, jeśli urodziłyśmy dziecko w okresie podlegania ubezpieczeniu chorobowego.

Ochronie podlegamy od początku ciąży – niezależnie od tego, w którym tygodniu ciąży jesteśmy, pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę. Wyjątkiem są sytuacje opisane w Kodeksie pracy. Nie jesteśmy chronione, gdy jesteśmy zatrudnione na umowę o pracę na okres próbny, który nie przekracza jednego miesiąca. Wyjątkową sytuacją jest także ogłoszenie upadłości lub likwidacja pracodawcy – wtedy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę za wypowiedzeniem. Możemy także zostać zwolnione, gdy jesteśmy zatrudnione na umowę na czas określony, zawartą w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Pamiętajmy, że chociaż ciąża przerywa bieg wypowiedzenia, dotyczy to sytuacji, kiedy to pracodawca wręcza nam wypowiedzenia. Jeśli to my je złożymy, a następnie zajdziemy w ciążę lub gdy złożymy wypowiedzenie, wiedząc, że jesteśmy w ciąży, nie będziemy mogły wymagać od pracodawcy, aby je wycofał.