Jaka grupa krwi dziecka po rodzicach?

Krew jest płynną, życiodajną tkanką o czerwonym zabarwieniu, składającą się z krwinek czerwonych, białych, płytek krwi oraz osocza. U ludzi, na powierzchni krwinek czerwonych oraz innych komórek krwi, znajdują się zestawy antygenów. Te substancje grupowe odpowiadają za to, jaką mamy grupę krwi: A (gdy istnieje substancja grupowa A), B (gdy istnieje substancja grupowa B), AB (gdy istnieją obie substancje grupowe na krwinkach) oraz 0 (brak substancji grupowej).

Każda grupa krwi dysponuje zestawem naturalnych przeciwciał (z klasy IgM):

• grupa A – przeciwciała anty-B,
• grupa B – przeciwciała anty-A,
• grupa AB – nie posiada przeciwciał,
• grupa O – przeciwciała anty-A i anty-B.

Dodatkowo u ok. 85 proc. ludzi na krwinkach czerwonych występuje czynnik D, oznaczający grupę krwi Rh dodatnią, natomiast u pozostałych tego czynnika nie ma (grupa krwi Rh ujemna).

Ciąża to okres obarczony wieloma niewiadomymi. Rodzice mogą się zastanawiać, w jaki sposób odbywa się dziedziczenie grupy krwi, jaka jest grupa krwi po ojcu, a jaka grupa krwi po matce. Dziedziczenie grupy krwi odbywa się zgodnie z prawem Mendla. Allele, wersje genu w określonym miejscu (locus) na danym chromosomie homologicznym, określające grupę A i B, są dominujące wobec allelu determinującego grupę O.

Po kim dziecko dziedziczy grupę krwi? 

• Matka i ojciec grupa krwi A – dziecko grupa krwi A lub 0.
• Matka i ojciec grupa krwi B – dziecko grupa krwi B lub 0.
• Matka i ojciec grupa krwi AB – dziecko grupa krwi A, B lub AB.
• Matka i ojciec grupa krwi 0 – dziecko grupa krwi 0.
• Matka grupa krwi A, ojciec grupa krwi B – dziecko grupa krwi A, B, AB lub 0.
• Matka grupa krwi A, ojciec grupa krwi AB – dziecko grupa krwi A, B lub AB.
• Matka grupa krwi A, ojciec grupa krwi 0 – dziecko grupa krwi A lub 0.
• Matka grupa krwi B, ojciec grupa krwi A – dziecko grupa krwi A, B, AB lub 0.
• Matka grupa krwi B, ojciec grupa krwi AB – dziecko grupa krwi A, B lub AB.
• Matka grupa krwi B, ojciec grupa krwi 0 – dziecko grupa krwi B lub 0.
• Matka grupa krwi AB, ojciec grupa krwi A – dziecko grupa krwi A, B lub AB.
• Matka grupa krwi AB, ojciec grupa krwi B – dziecko grupa krwi A, B lub AB.
• Matka grupa krwi AB, ojciec grupa krwi 0 – dziecko grupa krwi A lub B.
• Matka grupa krwi 0, ojciec grupa krwi A – dziecko grupa krwi A lub 0.
• Matka grupa krwi 0, ojciec grupa krwi B – dziecko grupa krwi B lub 0.
• Matka grupa krwi 0, ojciec grupa krwi AB – dziecko grupa krwi A lub B.

Niezgodność grup krwi pomiędzy matką a rozwijającym się płodem powoduje konflikt serologiczny – najczęściej występuje on, gdy matka ma grupę krwi Rh-, a dziecko Rh+ po ojcu. Kiedy limfocyty spodziewającej się dziecka kobiety napotkają nieznany im czynnik dodatni, zaczynają wytwarzać przeciwciała, żeby go zniszczyć. Taka ciąża jest obarczona dużym ryzykiem, zwłaszcza dla dziecka (możliwość wystąpienia wad rozwojowych). Konflikt serologiczny ma miejsce, gdy dochodzi do zmieszania krwi. Tym momentem może być poród, krwawienie z dróg rodnych, terminacja ciąży, poronienie. Aby zapobiec konfliktowi serologicznemu, należy przyszłej matce podać immunoglobuliny anty-D.

Inna grupa krwi dziecka to sytuacja, która może się zdarzyć i widać to we wcześniejszych przykładach (matka grupa krwi AB, ojciec grupa krwi 0 – dziecko grupa krwi A lub B. Albo: matka i ojciec grupa krwi A – dziecko grupa krwi A lub 0). Jak to możliwe? Ma tutaj znaczenie genotyp, czyli zespół genów warunkujących jego cechy dziedziczne. Kombinacja alleli w genotypie może być różna. Gen warunkujący grupę krwi występuje w trzech allelach: IA, IB, i0. Pierwsze dwa (widać to po sposobie zapisu – duża litera) to allele dominujące, natomiast trzeci jest allelem recesywnym. Tym allelom odpowiadają następujące grupy krwi:

• IAIA = A
• IA i0 = A
• IBIB = B
• IB i0 = B
• IA IB = AB
• i0i0 = 0

W Polsce, co ciekawe, 38 proc. ludzi ma grupę krwi A, 37 proc. grupę krwi 0, 17 proc. grupę krwi B, a 8 proc. – grupę AB. Istnieje jeszcze tzw. złota krew, którą według szacunków ma ok. 50 osób na całym świecie. To grupa krwi – Rh 0, która jako jedyna nie zawiera żadnego z 61 antygenów.