Odchudzanie dziecka – możliwość czy zła praktyka

Nadwagę i otyłość u dzieci możemy definiować, korzystając z siatek centylowych. W przypadku gdy wskaźnik masy ciała BMI znajduje się pomiędzy 85. a 95. centylem, mówimy o nadwadze, a gdy wartość jest wyższa niż 95. centyl – o otyłości. Nadmierny przyrost masy ciała dziecka bywa stresujący dla rodziców. Jednak czy pulchne dziecko powinno być powodem do niepokoju?

– Widząc pulchnego malca, trudno od razu wyrokować, że będzie miał nadwagę w przyszłości. W pierwszym roku życia dziecko szybko podwyższa swoją masę ciała, a pod koniec 12. miesiąca jest ona około trzy razy większa od masy urodzeniowej. Zwykle w tym czasie dziecko samo zaczyna ograniczać swoje potrzeby i jeść mniej. Najważniejsze, by dokładnie obserwować dziecko i jego potrzeby. Ważne jest, aby nie przekarmiać i nie zmuszać do jedzenia. Proporcje ciała pulchnego malucha szybko zaczynają się zmieniać, gdy zaczyna on się ruszać, chodzić – mówi dietetyczka Magdalena Kubik.

Malucha karmionego wyłącznie piersią nie da się przekarmić – bez względu na to, czy znajduje się w 80., czy 98. centylu. Wyłączne karmienie piersią oznacza niepodawanie niemowlakowi żadnych dodatkowych pokarmów ani płynów. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia przez pierwsze sześć miesięcy życia niemowlę powinno być karmione wyłącznie mlekiem mamy lub mlekiem modyfikowanym. Dopiero w drugim półroczu można zacząć wprowadzać nowe pokarmy. W pierwszej kolejności będą to warzywa, owoce, ryż, kasze. 

Niestety, po kilku lub kilkunastu miesiącach zaczynają się pojawiać słodycze, słodzone napoje, a niekiedy fast foody. Choć odchudzanie dziecka nie jest dobrym pomysłem, to warto pamiętać, że otyłość w dzieciństwie wiąże się z negatywnymi skutkami w życiu dorosłym – może doprowadzić do astmy oskrzelowej, cukrzycy typu 2. czy nadciśnienia tętniczego. Czy małe dzieci potrzebują odchudzania? Rygorystycznego przestrzegania diety – nie. Utratę masy ciała można osiągnąć innymi, o wiele zdrowszymi i bezpieczniejszymi sposobami.

Nieprawidłowe wskaźniki masy ciała nie oznaczają, że dziecko wymaga wdrożenia specjalnej diety. To sygnał ostrzegawczy, którego nie można bagatelizować. Zatem: jak odchudzać małe dziecko? 

– Biorąc pod uwagę przyczyny nadwagi czy otyłości u dzieci (np. nadmiar słodyczy, nadmiar dosładzanych produktów w diecie jak serki, jogurty czy napoje, zbyt duże porcje w stosunku do zapotrzebowania kalorycznego dziecka), podstawowym narzędziem do działania w tej grupie wiekowej jest modyfikacja sposobu żywienia oraz dostosowanie go do zapotrzebowania energetycznego. Tylko tyle i aż tyle wystarczy do uzyskania prawidłowej masy ciała u dzieci zdrowych – dodaje Magdalena Kubik.

Odchudzanie dziecka warto rozpocząć od zmiany stylu życia. Na co zwrócić uwagę?

• Aktywność fizyczna

Wdrożenie aktywności fizycznej przyspiesza metabolizm, obniża ciśnienie i zmniejsza poziom cholesterolu. Warto pamiętać, by nie była ona przykrym obowiązkiem, a przyjemnością. Rodzinny spacer, wycieczka rowerowa czy wizyta na basenie są świetnym pomysłem! 

• Wysypianie się

Zbyt mała ilość snu to kolejny czynnik sprzyjający otyłości. Niemowlęta i przedszkolaki powinny spać minimum 10 godzin na dobę. W przypadku deficytu snu może dojść do zaburzeń metabolizmu. 

• Odpowiednie porcje jedzenia

Odpowiednio skomponowany posiłek to taki, w którym połowę stanowią warzywa, a po jednej czwartej mięso/ryby i węglowodany. Maluchy potrzebują takiej ilości warzyw, która objętościowo odpowiada wielkości ich otwartej rączki, a mięsa lub ryb – zaciśniętej piąstki.

• Zmiana nawyków żywieniowych

Kluczem do sukcesu jest zmiana nawyków żywieniowych, stosując ilościowo-jakościową modyfikację sposobu żywienia (należy uwzględnić wiek dziecka).

Zbyt duża masa ciała jest najczęściej wynikiem nieprawidłowych nawyków żywieniowych. Zatem jak wyglądają prawidłowe nawyki żywieniowe u małego dziecka? 

• Spożywanie pięciu posiłków dziennie – jeden z nich może być przekąską.
• Niepodjadanie pomiędzy posiłkami. 
• Rozmawianie o jedzeniu, tak by dziecko poznało podstawowe zasady zdrowego odżywiania.
• Niewmuszanie w dziecko jedzenia.
• Wyeliminowanie słodyczy, słodkich napojów, jogurtów czy serków przepełnionych cukrem, fast foodów i przetworzonego jedzenia. 
• Wspólne posiłki przy stole to doskonała forma kształtowania prawidłowych nawyków żywieniowych. Maluchy, które jedzą wspólnie z rodzicami, spożywają więcej warzyw, owoców, mikroelementów i błonnika.