Co to jest owulacja? Wszystko, co powinnaś wiedzieć o cyklu miesiączkowym

Owulacja u kobiety to moment uwolnienia do jajowodu gotowej do zapłodnienia komórki jajowej. Kiedy nie połączy się z plemnikiem, obumiera i po ok. dwóch tygodniach zostanie wydalona podczas miesiączki. Zarówno przebieg owulacji, jak i sam jej moment nie jest znany, ale organizm wysyła nam wiele sygnałów, które pomogą w jej wskazaniu.

U każdej kobiety cykl miesiączkowy ma charakterystyczny dla niej przebieg i długość, ale z dużym prawdopodobieństwem można określić jego najważniejsze momenty:

• Niepłodność względna – okres dojrzewania komórki jajowej przed jej uwolnieniem do jajowodu. Kobiety, które mają cykl 28-dniowy lub dłuższy, są w tej fazie bezpłodne. Te z krótkim cyklem (np. 25-dniowym) pod koniec tej fazy mogą już być płodne.
• Faza płodna – obejmuje owulację i dni okołoowulacyjne. Wprawdzie komórka jajowa żyje tylko dobę, ale nie do końca wiemy, kiedy dokładnie następuje jej uwolnienie do jajowodu. Ze względu na żywotność plemników faza płodna liczona jest 3-4 dni przed owulacją i jeszcze 3-4 dni po owulacji.
• Faza niepłodności bezwzględnej –zwykle wynosi ok. dwóch tygodni i nie ma na nią wpływu długość cyklu. Jest to czas obumierania i wydalania niezapłodnionej komórki jajowej.

Kalkulator owulacji – kiedy następuje jajeczkowanie?

Jeśli chcesz zajść w ciążę, warto poobserwować swój cykl, by wyznaczyć dni płodne i niepłodne. Duże znaczenie będzie miała długość cyklu i regularność miesiączkowania. By stworzyć swój własny kalkulator dni płodnych, trzeba znać datę pierwszego dnia swojego cyklu, którym jest dzień wystąpienia miesiączki. Do obliczeń ważna jest też zaobserwowana średnia długość cyklu.

Ponieważ czas od owulacji do wystąpienia miesiączki jest na ogół stały i wynosi od 12 do 16 dni, kiedy będziemy wiedzieć, jaka jest zwykle długość naszego cyklu, wskazanie dni owulacyjnych nie powinno być problemem. Na wielu stronach w sieci znajdziemy proste kalkulatory, gdzie po wpisaniu pierwszego dnia miesiączki i długości cyklu otrzymamy informacje o dacie owulacji. Będzie to oczywiście informacja w przybliżeniu, bo kalendarzyk małżeński, jak czasami mówi się o kalendarzu owulacji, nie może nam zastąpić innych sposobów regulowania płodności. Może być jednak przydatną wskazówką dla par, które starają się o dziecko.

Jak długość cyklu wpływa na owulację?

Cykle miesiączkowe u kobiet mogą trwać od 22 do 35 dni. Odstępstwa dotyczą najczęściej okresu przed owulacją, zwanego fazą pęcherzykową. Faza lutealna, między owulacją a rozpoczęciem miesiączki, jest zwykle stała i trwa od 12 do 16 dni.

Nie wiadomo, dlaczego u jednych kobiet cykle są krótkie a u innych długie. Bywa, że taką tendencję dziedziczymy po innych kobietach w naszej rodzinie. Niekiedy długość cyklu miesiączkowego może wymagać korekty. Zbyt długie cykle częściej są bezowulacyjne, mogą też być skutkiem zbyt intensywnych treningów, drakońskiej diety czy niektórych chorób, takich jak zespół policystycznych jajników, hiperprolaktynemia czy zaburzenia przysadki mózgowej. Z kolei cykle krótsze niż 21 dni mogą być następstwem zapalenia przydatków czy zaburzeń hormonalnych i także utrudniać zagnieżdżenie się zarodka.

Cykl 28 dni – kiedy owulacja?

Długość cyklu miesiączkowego ma znaczenie przy określaniu momentu owulacji. To często kluczowa wiedza dotycząca zabezpieczania się przed ciążą, albo zajścia w ciążę. Zwykle owulacja występuje ok. 14 dni przed kolejną miesiączką. U kobiet, które mają cykl 28 dni, owulacja wystąpi więc najprawdopodobniej między 13. a 15. dniem cyklu.

Cykl 25 – kiedy owulacja?

Jeśli cykl owulacyjny jest krótszy i ma 25 dni, skrócony będzie także czas od wystąpienia miesiączki, a owulacja wystąpi między 12. a 14. dniem. Choć zwykle uważa się pierwsze dni cyklu za względnie bezpieczne, jeśli chodzi o poczęcie dziecka, u kobiet z krótszym cyklem wcale nie musi tak być. Nie będzie natomiast zmian w przebiegu fazy owulacyjnej i poowulacyjnej.

Cykl 30 dni – kiedy owulacja?

W przypadku kobiet, u których cykl miesiączkowy wynosi 30 lub więcej dni, wydłużeniu ulegnie faza niepłodności względnej, a owulacja wystąpi między 14. a 17. dniem. Dłuższe cykle miesiączkowe nie są przeszkodą w planowaniu ciąży. Najważniejsza jest regularność i występowanie owulacji. Jak wiemy, nie wszystkie cykle kobiety są owulacyjne.

Objawy owulacji – nie tylko temperatura i śluz

By wiedzieć, jak liczyć cykl miesiączki, trzeba uważnie obserwować swój organizm. Charakterystyczne dla dni płodnych są:

• przezroczysty, rozciągający się śluz w drogach rodnych;
• podwyższona temperatura ciała (ok. 37 st. C);
• drażliwość i ból piersi;
• ból przypominający menstruacyjny, ból jednego z jajników, możliwe lekkie ukłucie w momencie pęknięcia pęcherzyka Graafa otaczającego komórkę jajową;
• delikatne plamienie trwające od kilku godzin do kilku dni;
• szyjka macicy jest miękka i odchylona do przodu;
• zwiększa się wrażliwość na męski feromon androstenol i rośnie ochota na seks;
• dzięki rosnącemu poziomowi estrogenów poprawia się wygląd skóry i włosów, rośnie samoocena.

U wielu kobiet objawy towarzyszące owulacji są niewielkie i w niczym nie utrudniają normalnego życia.

Ból owulacyjny – jak odróżnić?

Bywa jednak i tak, zwykle co kilka cykli miesiączkowych, że ból w połowie cyklu jest bardziej nasilony. Jego charakterystyczną cechą jest to, że występuje tylko po jednej stronie podbrzusza i może nieznacznie promieniować do miednicy i pleców. Zwykle towarzyszy mu krwawa, śluzowa wydzielina. Kobiety określają ten ból jako średnio nasilony. W identyfikacji pomogą też obserwacje – zwykle ból owulacyjny występuje naprzemiennie w kolejnych cyklach – raz w prawym, raz w lewym jajniku, choć nie wszystkie kobiety tak mają.

Jeśli ból jajnika, nawet w połowie cyklu miesiączkowego, ma charakter kłujący, obejmuje podbrzusze i uniemożliwia normalne funkcjonowanie, trzeba skonsultować się z lekarzem, bo zwykle nie jest to ból owulacyjny, ale objawy innych dolegliwości, np. endometriozy czy torbieli. Wizyta lekarska jest także konieczna, kiedy bólowi owulacyjnemu towarzyszą:

• gorączka,
• ból przy oddawaniu moczu,
• wymioty,
• zmiany na skórze w miejscu bólu,
• czas trwania powyżej 2-3 dni.

Aby się dowiedzieć, w którym momencie cyklu miesiączkowego jesteś lub upewnić, czy doświadczasz bólu owulacyjnego, można wykonać test owulacyjny dostępny w każdej aptece. Warto też obserwować swój organizm – śluz owulacyjny jest bardzo charakterystyczny, bardzo trudno pomylić go z czymś innym.

Aby skutecznie korzystać z kalkulatora dni płodnych, musimy przez kilka miesięcy poobserwować swój organizm. Trzeba ustalić średnią długość trwania cyklu miesiączkowego i zapamiętać datę miesiączki, która jest pierwszym dniem cyklu. Dniem ostatnim będzie dzień poprzedzający krwawienie. Kilkumiesięczna obserwacja pomoże nam ocenić, jaką długość mają nasze cykle i kiedy wypadają dni okołoowulacyjne. W połączeniu z obserwacją objawów ze strony organizmu z pewnością otrzymamy odpowiedź na pytanie, kiedy następuje owulacja i ile trwa.

Wiele kobiet używa kalkulatora dni płodnych do regulowania swojego życia intymnego. To oczywiście jedna z metod, ale pod kilkoma warunkami:

• bardzo regularne cykle miesiączkowe,
• ścisłe przestrzeganie wstrzemięźliwości seksualnej,
• bardzo stabilny tryb życia eliminujący stres,
• unikanie zmian klimatu,
• stabilny i bardzo dobry stan zdrowia.

Szczególnie trudno zapanować nad trzema ostatnimi zaleceniami, a mają one duży wpływ na rozregulowanie gospodarki hormonalnej organizmu.

Praktyka pokazuje, że kalkulator dni płodnych lepiej sprawdzi się w przypadku planowania ciąży, niż jej zapobiegania.

Metodą na to, by sprawdzić, czy była owulacja, jest jej monitorowania za pomocą ginekologicznego USG. Podczas badania lekarz może ocenić, w którym momencie dojrzewania jest pęcherzyk i precyzyjnie określić moment jego pęknięcia albo też zobaczyć, że go nie ma. Kiedy są kłopoty z zajściem w ciążę, lekarz może także w ramach monitorowania owulacji zlecić pomiary hormonów.