Jak sprawdzić, czy dziecko ma owsiki?

Co może świadczyć o tym, że nasza pociecha zaraziła się owsikami? Objawy owsików u dzieci to przede wszystkim dokuczliwy świąd okolic odbytu ujawniający się z reguły pod wieczór i w nocy. Co jest jego przyczyną? Lepka wydzielina, którą pokryte są jaja owsików składane przez samicę wieczorem i w nocy w okolicach odbytu. 

Im więcej pasożytów znajduje się w organizmie dziecka, tym świąd jest bardziej dokuczliwy – na samym początku, kiedy jest ich jeszcze niewiele, owsica może przebiegać bezobjawowo. Objawy owsików nasilają się w miarę, jak zaczynają się one mnożyć w organizmie dziecka. Świąd przeważnie tak mocno dokucza, że trudno przekonać malca, by przestał się drapać. I tu zaczyna się problem: dziecko przenosi rękami jaja owsików na rozmaite przedmioty dookoła: ubranka, zabawki, ręczniki, miseczki i sztućce. Wystarczy, że dotknie jedzenia, a przeniesienie zakażenia na pozostałych domowników jest niemal pewne. 

W dodatku bezpośredni kontakt z jajami to tylko jeden ze sposobów przeniesienia pasożyta. Jaja, które są bardzo małe, mogą dostać się do organizmu członków rodziny czy też kolegów z grupy przedszkolnej, czy klasy drogą kropelkową. Wdychamy te, które unoszą się w powietrzu. 

Jakie jeszcze są oznaki owsików u dzieci – kaszel może być jednym z nich? Raczej nie. Męczący, suchy kaszel, który nie jest skutkiem przeziębienia, może sygnalizować obecność w organizmie innego pasożyta – glisty ludzkiej.

Wiemy już, jakie są objawy owsików, ale żeby upewnić się, że to one dokuczają naszemu dziecku, konieczny jest wymaz z odbytu. Aby go wykonać, trzeba  kupić w aptece specjalną, jałową pałeczkę zwaną wymazówką. Należy to zrobić rano, zanim maluch odda stolec i konieczne będzie umycie pupy. Przed samym badaniem, wyjmujemy wymazówkę z opakowania i delikatnie wsuwamy w odbytnicę na głębokość ok. 1-2 cm. Obracamy ją kilka razy tak, by na waciku znalazły się ślady kału. Wówczas umieszczamy wymazówkę w próbówce. Pobraną, podpisaną próbkę dostarczamy do laboratorium. Wymaz można pobrać też za pomocą specjalnego przylepca, który kupimy w aptece lub dostaniemy w laboratorium. Trzeba go nakleić na dołączone do zestawu szkiełko i zawieźć do laboratorium. 

Jak wykryć owsiki, pobierając materiał do badania domowym sposobem? Niektórzy rodzice radzą sobie, używając zwykłej, biurowej taśmy klejącej. Kawałek taśmy przyklejają do skóry dziecka w okolicy odbytu, a następnie odklejają i umieszczają na kawałku szkła czy plastiku. Jeszcze inny sposób to pobranie wymazu na pomocą patyczka do uszu. Patyczek owijamy folią spożywczą, moczymy w wodzie i przecieramy nim okolicę odbytu – polecane jest zastosowanie tej metody, jeśli dziecko bardzo nie lubi głębszego wkładania wymazówki. Po każdym z takich domowych pobrań trzeba dostarczyć materiał do laboratorium.

Czy badanie na obecność owsików można zrobić bez skierowania od lekarza pediatry? Tak, ale wówczas musimy za nie zapłacić ok. 40 zł. Ze skierowaniem jest ono bezpłatne. Na wynik czekamy do 4 dni.

Aby upewnić się, czy mamy do czynienia z owsikami, zaleca się trzykrotne wykonanie wymazu z odbytu.

Najczęściej stosowana jest zawiesina dostępna w aptece bez recepty. Takiej kuracji powinni poddać się wszyscy domownicy, nie tylko dziecko, u którego stwierdzono owsicę. Lek zażywamy przynajmniej dwukrotnie – raz po wykryciu pasożytów, a następnie po dwóch – trzech tygodniach. Działa on bowiem jedynie na dorosłe osobniki, a nam zależy na tym, by unieszkodliwić również te, które wylęgły się po podaniu pierwszej dawki leku. 

Czy dziecko to jedyna osoba z rodziny, która powinna poddać się takiej kuracji? Nie, leczeniu muszą się poddać wszyscy mieszkający z nim pod jednym dachem. Należy też zmienić i wygotować pościel, ręczniki i piżamkę. 

Owsicy nie należy się wstydzić – przeciwnie, aby rozprawić się z problemem, o przypadku naszego dziecka trzeba zawiadomić placówkę, do której uczęszcza: żłobek, przedszkole czy szkołę. Dyrektor ma obowiązek powiadomić pozostałych rodziców (oczywiście bez wskazywania „winnego”), że taki problem się pojawił.

Na pewno wówczas, gdy nasza pociecha „źle wygląda”: jest blada, ma sińce pod oczami, problemy z koncentracją, jest nadpobudliwa i stale niewyspana. Może to owsiki – zastanawiamy się, ale nie jesteśmy pewni postawionej przez nas samych diagnozy. Pediatra z całą pewnością skieruje dziecko na bezpłatne testy laboratoryjne i w zależności od wyników poleci stosować niszczący pasożyty preparat. Dobrze, jeśli lekarz uświadomi dziecku i dorosłym, jak ważne jest mycie rąk po przyjściu ze szkoły czy z podwórka, po wyjściu z toalety, niewkładanie palców do buzi, krótkie obcinanie paznokci. Dzięki autorytetowi białego fartucha może on zdziałać więcej, niż przypominająca bez przerwy o higienie mama czy babcia.