Ćwiczenia fizyczne a zaparcia u dzieci – jak pomóc dziecku?

Zaparcia stolca dotykają ok. 10–30 proc. dzieci. U 8–10 proc. choroba ma charakter przewlekły. Pierwsze objawy często pojawiają się już w 1. roku życia, najczęściej jednak z zaparciami zmagają się dzieci między 2. a 4. rokiem życia, choć chorują również dzieci starsze.

Istnieje wiele sposobów stosowanych w profilaktyce oraz leczeniu zaparć. Wśród nich nie można przecenić znaczenia aktywności fizycznej dla zdrowia jelit. Ruch wywiera korzystny wpływ na cały organizm. Ponieważ stymuluje perystaltykę, powoduje skrócenie pasażu stolca i kontaktu błony śluzowej z czynnikami pokarmowymi oraz wewnątrzpochodnymi (np. kwasami żółciowymi). Regularna aktywność fizyczna pozwala utrzymać przemianę materii na właściwym poziomie – w każdym wieku. Pod tym względem ruch jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na zapobieganie zaparciom.

Siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej to jeden z głównych powodów występowania zaparć nawykowych szczególnie u starszych dzieci. Nie ma wątpliwości, że o systematyczny ruch należy dbać od najmłodszych lat.

W przypadku niemowląt rodzic powinien pamiętać, że rozwoju dziecka nie należy przyśpieszać (np. poprzez podkładanie poduszek pod plecki, aby szybciej usiadło albo stosowanie chodzików do nauki chodzenia) – rolą rodzica jest wspieranie naturalnego rozwoju malucha. Polecane zabawy ruchowe i ćwiczenia fizyczne dla dzieci w wieku niemowlęcym to turlanie się i turlanie zabawek, kołysanie maluszka, który siedzi na kolanach opiekuna, masaż, w tym masaż brzuszka. Ważne, żeby dziecko od pierwszych dni życia jak najwięcej czasu spędzało poza domem, na świeżym powietrzu.

Przedszkolaki i dzieci w wieku szkolnym powinny być przyzwyczajone do ruchu. Codzienne spacery, bieganie, jazda na rowerze, hulajnodze, rolkach, gry zespołowe, karate, judo – możliwości jest mnóstwo. Warto zabierać dzieci na trampoliny, ściankę wspinaczkową, basen, a weekendy spędzać na spacerach, np. po lesie.

Ćwiczenia fizyczne dla dzieci w wieku szkolnym i ćwiczenia fizyczne dla młodzieży to szeroka gama sportów zespołowych i indywidualnych. Pozwalają one rozwijać takie cechy charakteru jak wytrwałość, dyscyplina, motywacja, a sporty zespołowe uczą dodatkowo współpracy w grupie. Ogromną popularnością cieszą się szkółki piłkarskie oraz taniec. Ruszać można się samemu, z rodzeństwem, rodziną, przyjaciółmi czy w towarzystwie czworonoga.

Chcesz pomóc swojemu dziecku w walce z zaparciami czynnościowymi? Pobierz ebook opracowany przez dietetyka klinicznego, który zawiera przepisy zgodne z dietą laktoowowegetariańską oraz informacje o rodzajach diet wegetariańskich. Zadbaj o zdrowie swojego malucha już dziś!

POBIERZ EBOOK

Regularny ruch sprawia, że dziecko rośnie i rozwija się prawidłowo, ma lepszą kondycję, jest sprawne, zwinne, szybkie, tryska energią i humorem, a przy tym utrzymuje prawidłową masę ciała. Dlatego aktywność fizyczna od pierwszych lat życia powinna być stałym elementem dnia. Im więcej ruchu, tym lepiej! Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, żeby dzieci, które ukończyły 5. rok życia, na sport i różnego rodzaju aktywność przeznaczyły godzinę dziennie.

Warto mieć świadomość, że ogromną rolę w motywowaniu dziecka do ćwiczeń pełnią rodzice. Dziecko do aktywności powinno być zachęcane, a jeśli korzysta z płatnych zajęć sportowych, powinno wiedzieć, że to jednak jego obowiązek.

Jak w prosty sposób zwiększyć ilość codziennego ruchu? Zamiast wjeżdżać windą – wchodźcie schodami. Jeśli podróż nie jest daleka – zamiast samochodu wybierzcie spacer albo rower. Dziecko, które odrabia lekcje, co pół godziny powinno wstać i wykonać kilka skłonów, podskoków lub przysiadów. Ta rada tyczy się również dorosłych.

Dobrą motywacją do zwiększania zaangażowania w aktywność fizyczną jest tworzenie wspólnych celów oraz nagradzanie osiągnięć (np. wycieczką przy okazji większych sukcesów).

Regularna aktywność fizyczna działa przeciwzapalnie. Pracę jelit usprawnia właściwie każda forma ruchu. Korzystny efekt dają zwłaszcza ćwiczenia rozciągające i wzmacniające mięśnie brzucha. Stretching tej części ciała jest jednym z elementów jogi; joga dla dzieci to bardzo dobry sposób nie tylko na włączenie aktywności fizycznej do codziennej rutyny, ale również na przeciwdziałanie wadom postawy. Zajęcia jogi dla dzieci łączą zabawę z ćwiczeniami. Nazwy asan (pozycji) czerpią inspirację z natury (pies, lew, orzeł, drzewo, góra), dzięki czemu dzieci mogą naśladować elementy otoczenia. W leczeniu zaparć szczególnie pomocne są pozycje odwrócone, skręty oraz ściśnięcia.

Od dawna ogromną popularnością cieszy się aerobik. Ponieważ ruch i zaparcia u dzieci są ze sobą ściśle powiązane, można wybrać się na zajęcia zespołowe (np. mama z córką albo całą rodziną) lub uprawiać fitness w domu, posiłkując się treningami publikowanymi w serwisie YouTube. Natomiast ćwiczenia fizyczne dla młodzieży mogą obejmować trening siłowy, jednak ze względu na ryzyko urazu przeznaczony jest on dla dzieci starszych (optymalnie w wieku szkolnym) – pod warunkiem umiejętności dostosowania się do zaleceń trenera.

Aktywność fizyczna, również w profilaktyce zaparć, powinna być częścią codziennego rozkładu dnia. Częstotliwość i intensywność ćwiczeń należy dostosować do wieku i możliwości dziecka. Jeśli skarży się ono na ból, brakuje mu entuzjazmu do ćwiczeń, nie chce uczestniczyć w zajęciach, łapie kontuzje, wydaje się zmęczone, ma spadek nastroju, może to świadczyć o przemęczeniu i przetrenowaniu. Co wtedy zrobić? Na jakiś czas odpuścić. Pamiętajmy, że każdy (!) potrzebuje czasu wolnego.

Ogromne znaczenie w utrzymaniu zdrowia jelit mają regeneracja oraz sen. Nocą organizm odpoczywa, regeneruje się, wzmacnia układ odpornościowy, oczyszcza się z toksyn.

Zapotrzebowanie na sen w zależności od wieku wynosi:

• do roku – od 14 do 18 godzin na dobę,
• od 1 do 3 lat – od 11 do 14 godzin na dobę,
• od 3 do 5 lat – od 10 do 13 godzin na dobę,
• od 6 do 13 lat – od 9 do 11 godzin na dobę,
• od 14 do 17 lat – od 8 do 10 godzin na dobę.

Przed snem nie należy się objadać – w przeciwnym wypadku organizm zamiast zebrać siły na nowy dzień, będzie zajmował się trawieniem. Pokój powinien być wywietrzony. Przed snem nie należy korzystać z ekranów. A ponieważ aktywność fizyczna bardzo dobrze wpływa na jakość snu, świetnym rozwiązaniem będzie kilka przysiadów przed położeniem się spać.

Jak pomóc dziecku z zaparciami? Sposobów jest wiele – aktywność fizyczna to jedna z niefarmakologicznych form leczenia zaparć u dzieci oraz zapobiegania im. Ćwiczenia dla dzieci na zaparcia powinny być wykonywane regularnie. U maluchów poniżej 5 lat wysiłek powinien mieć formę zabawy. Jeśli zaparcia u dziecka mają charakter przewlekły, zalecana jest konsultacja pediatryczna; konsultacja z lekarzem i/lub fizjoterapeutą to również dobry pomysł celem opracowania indywidualnego planu treningowego dla dziecka z uwzględnieniem jego potrzeb i możliwości.