Zapalenie oskrzeli u niemowlaka – przyczyny, objawy, leczenie

Infekcje dróg oddechowych u małych dzieci najczęściej są spowodowane przez wirusy. Głównymi „agresorami” w grupie niemowląt są wirus RSV, wirus grypy i adenowirusy. Dużo rzadziej występuje zapalenie oskrzeli spowodowane przez bakterie. 

Do zakażenia najczęściej dochodzi drogą kropelkową i bardziej narażone są na nie dzieci mające kontakt z osobami przebywającymi w dużych skupiskach ludzi. Często maluszki zarażają się od swojego starszego, chodzącego do przedszkola lub szkoły rodzeństwa. 

Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia zapalenia oskrzeli u niemowlaka, ważna jest odpowiednia profilaktyka. Kluczowe są: staranne i częste mycie rąk wodą z mydłem, izolacja od osób z gorączką, a także coroczne szczepienia przeciwko grypie.

Objawy zapalenia oskrzeli u niemowlaka mają najczęściej typowy przebieg. Zapalenie oskrzeli poprzedzone jest typowymi objawami infekcji, takimi jak: katar, stan podgorączkowy i ogólne rozbicie. 

Suchy i męczący kaszel występujący na początku infekcji po ok. 5-10 dniach przechodzi w kaszel produktywny, któremu towarzyszy odksztuszanie śluzowej wydzieliny. U niemowląt pojawić może się również duszność, ponieważ obrzęk śluzówek i skurcz oskrzeli powodują ich obturację. Kaszel poinfekcyjny w przebiegu zapalenia oskrzeli utrzymywać może się nawet 3-4 tygodnie. 

U maluchów częściej występują także objawy mniej charakterystyczne, takie jak: bóle brzuszka czy biegunka, a także wymioty, które są efektem połykania wydzieliny odkrztuszanej z dróg oddechowych.

Kaszel trwający ponad 4 tygodnie może sugerować bakteryjne zapalenie oskrzeli lub inną przyczynę pojawiających się objawów, np. astmę. Wymagane jest wtedy wykonanie m.in. badania RTG płuc. Powikłaniem zapalenia oskrzeli może być bowiem nadkażenie bakteryjne – Streptococcus Pneumoniae czy Haemophilus Influenzae, które wymaga włączenia antybiotykoterapii.

Zapalenie oskrzeli może mieć również przebieg wymagający hospitalizacji. Jeśli występuje nasilona duszność, konieczna jest wizyta na izbie przyjęć, aby włączyć leczenie mające na celu rozszerzenie oskrzeli. Do lekarza należy także udać się, gdy pojawia się świszczący oddech u dziecka, a także, gdy temperatura powyżej 38 stopni utrzymuje się dłużej niż 3 dni i nie udaje się jej obniżyć lekami przeciwgorączkowymi.

Leczenie w przypadku zapalenia oskrzeli u niemowlaka jest zazwyczaj objawowe. Odradza się stosowanie leków przeciwkaszlowych z uwagi na fakt, że kaszel ułatwia oczyszczanie się dróg oddechowych. Jeśli kaszel jest produktywny, można sięgnąć po mukolityki. 

Zdecydowanie nie powinno się stosować antybiotyków, ponieważ za 90 proc. zapaleń oskrzeli odpowiadają wirusy. W przypadku wystąpienia gorączki można podać dziecku leki przeciwgorączkowe.

Oczyszczanie dróg oddechowych ułatwić mogą również nebulizacje z soli fizjologicznej. Ważne jest prawidłowe nawodnienie oraz dbanie o drożność nosa u maluszka. Specjaliści zgodnie podkreślają, że istotny jest również odpoczynek oraz wietrzenie pomieszczeń, a także zapewnienie odpowiednego nawilżenia powietrza w mieszkaniu. Suche powietrze wzmaga bowiem dodatkowo objawy i odruch kaszlu u maluszka. 

Niemowlę z objawami infekcji dróg oddechowych powinno być zbadane przez lekarza z uwagi na fakt, że podobne objawy mogą dawać także inne choroby. Wśród nich wymienia się np. podgłośniowe zapalenie krtani, zapalenie płuc czy krztusiec. Są to schorzenia wymagające innego postępowania, dlatego tak ważna jest konsultacja z lekarzem.