Stan podgorączkowy u niemowlaka

Za najbardziej wiarygodne uchodzą dwa sposoby pomiary gorączki u niemowląt: termometrem elektronicznym bezdotykowym przykładanym do czoła dziecka lub termometrem elektronicznym wkładanym do jego pupy. Istnieją nawet specjalne modele takich termometrów, z miękką końcówką. 

Termometr elektroniczny bezdotykowy mierzy temperaturę ciała, wykorzystując podczerwień. Wystarczy zbliżyć urządzenie do środka czoła i nacisnąć przycisk. Wynik pojawia się w ciągu kilku sekund. Taki termometr jest uważany za najbezpieczniejszy, najbardziej higieniczny i szybki. Można nim mierzyć temperaturę także w czasie snu dziecka. 

Nieco trudniejszy w obsłudze bywa termometr douszny, który wsuwa się do ucha dziecka. Aby odczyt był prawidłowy, trzeba umiejętnie go założyć, z czym rodzice mają czasem problem.

– Preferowanym miejscem pomiaru temperatury ciała u dzieci do 5. roku życia jest odbyt – uważa lekarz rodzinny, dr Michał Domaszewski. Temperaturę niemowlaka w pupie zmierzymy, posługując się np. tradycyjnym termometrem elektronicznym, z bezpieczną miękką końcówką. Dziecko układamy na pleckach, podnosimy jego nóżki, a końcówkę termometru posmarowaną kremem dla niemowląt delikatnie wsuwamy do odbytu na głębokość ok. 1,5 cm. Wynik w zależności od rodzaju termometru pojawia się po 0,5-2 minutach.

Pomiary temperatury pod pachą czy w ustach niemowlęcia są mało wiarygodne, gdyż maleńkie dziecko jest zbyt ruchliwe.

Gdy mierzymy temperaturę termometrem elektronicznym bezdotykowym, stan podgorączkowy u niemowląt to 37,5-38 st. C. Taki sam wynik pojawiłby się, gdybyśmy mierzyli temperaturę pod pachą. Temperatura mierzona w odbycie jest o 0,5 st. C. wyższa, zatem o stanie podgorączkowym mówimy, gdy termometr wskazuje 38-38,5 st. C. To samo dotyczy pomiarów dokonywanych u uchu przy użyciu termometru dousznego na podczerwień.

Na wynik mogą wpływać warunki, w jakich dokonujemy pomiaru. Nie należy tego robić po kąpieli dziecka, gdy jest ono rozgrzane. Trzeba też pamiętać, że temperatura jest z reguły wyższa wieczorem, czego przyczyną może być zmęczenie dziecka po dniu pełnym wrażeń.

Gdy wystąpi stan podgorączkowy u niemowlaka, przyczyny mogą być różne. Podwyższona temperatura spowodowana przegrzaniem czy silnym płaczem na pewno wkrótce wróci do normy. Niepokoju nie powinien też wzbudzić stan podgorączkowy spowodowany ząbkowaniem ani ten, który występuje często po szczepieniach. Temperatura wraca do stanu normalnego po 2-3 dniach. Ale gdy wzrasta ona powyżej normy z powodu przeziębienia czy infekcji dróg moczowych, należy wzmóc czujność, szczególnie gdy wraz z gorączką pojawią się katar, kaszel, wymioty, biegunka czy wysypka. Wymaga to konsultacji lekarskiej, podobnie jak stan podgorączkowy utrzymujący się przez wiele dni czy też często nawracający. 

Warto też brać pod uwagę, że powodem takich a nie innych odczytów temperatury może być wada termometru. Trzeba wówczas zmierzyć ciepłotę ciała za pomocą innego urządzenia i porównać wyniki.

Najlepszym sposobem na obniżenie gorączki u niemowląt jest schłodzenie jego ciała. Może to być:

• krótka kąpiel w wodzie o temperaturze o 1-2 st. C. niższej niż temperatura ciała dziecka,
• chłodne okłady na czoło czy brzuszek malucha (ta metoda nie zawsze się sprawdza, gdy dziecko jest niespokojne),
• zwilżone prześcieradło, którym owijamy dziecko na kilka minut, a następnie wkładamy go do cienkiego śpiwora lub okrywamy kocykiem. 

Gorączkującego dziecka w żadnym wypadku nie można przegrzewać! Zamiast ciepłego kaftanika włóżmy mu cienką bawełnianą koszulkę. Nie przykrywamy niemowlęcia ciepłym kocem, nie wkładamy go do becika. Pamiętajmy też, by leżało w suchym, a nie przepoconym ubranku. 

Gdy ma niemowlę stan podgorączkowy, bardzo ważne jest nawadnianie. Aby nie doszło do odwodnienia organizmu, dziecko karmione naturalnie często przystawiamy do piersi, a karmione sztucznie poimy przegotowaną wodą. 

Jeśli temperatura nie przekracza 38,5 st. C., niemowlętom nie zaleca się podawania leków obniżających gorączkę.

– Stan podgorączkowy u małego dziecka, szczególnie utrzymujący się dłużej, wymaga konsultacji lekarskiej. Aby postawić diagnozę, trzeba dziecko osłuchać, zajrzeć do ucha, do gardła, zbadać węzły chłonne – uważa lekarz rodzinny, dr Michał Domaszewski. 

Stan podgorączkowy może bowiem być spowodowany infekcją wirusową, bakteryjną lub grzybiczą. Badanie lekarskie służy ustaleniu przyczyn podwyższonej temperatury. Jeżeli poza gorączką dziecko nie ma innych objawów, lekarz zaleca często badanie moczu, by sprawdzić, czy powodem dolegliwości nie jest zakażenie dróg moczowych.

Pilnej konsultacji lekarskiej wymaga występujące oprócz stanu podgorączkowego duszność czy drgawki, a także szybki wzrost temperatury, której nie można już nazwać stanem podgorączkowym tylko gorączką.