Zabawki sensoryczne dla niemowląt – jakie wybierać?

Zabawki sensoryczne mają wspierać i stymulować rozwój dziecka, zarówno fizyczny, jaki umysłowy. Skonstruowane są tak, żeby oddziaływały na różne zmysły: wzrok, dotyk, słuch, a niekiedy także węch i smak. By dostarczyć bodźców tym zmysłom, wykorzystuje się ciekawe sploty i faktury wybranych materiałów, dobrze dobrane kolory, elementy szeleszczące i błyszczące, a także wydające dźwięki czy nawet zapachy. Takie zabawki zazwyczaj są przystosowane do tego, by dziecko mogło ich dotykać i wkładać je do buzi. Jak mówił twórca sensomotorycznej teorii rozwoju Jean Piaget, dziecko w pierwszym okresie życia (do 2 lat) jest „wręcz uzależnione od sensorycznych i motorycznych środków uczenia się i rozumienia środowiska”.

– Zabawka sensoryczna powinna być przede wszystkim dostosowana do wieku i możliwości dziecka. Nie jest tajemnicą, iż po narodzinach najlepszą zabawką dla noworodka są jego rodzice. Mimika twarzy, bliskość, przytulanie, gestykulacja to najlepsza, wręcz niezastąpiona „zabawa” dla dziecka. W przypadku zabawek dla niemowląt najważniejszy jest umiar. Nie należy dostarczać zbyt wielu bodźców – dziecko odreaguje je nadmiernym pobudzeniem, niepokojem i płaczem  – mówi Aleksandra Litwiniuk, pedagog specjalny i specjalista SI z Centrum Edukacji i Wspomagania w Rozwoju „Insignis” w Lublinie.

Na rynku znajdziemy ogromny wybór zabawek sensorycznych dla niemowląt i dzieci. Jak wybrać te najlepsze? 

1. Pamiętajmy, że najważniejsze przy wyborze zabawki dla malucha jest bezpieczeństwo.
2. Zwracajmy uwagę na wiek dziecka – zabawka musi być dobrana do etapu rozwoju i możliwości (warto poszukać zabawek „rosnących” wraz z dzieckiem, np. z wymiennymi elementami).
3. Sprawdźmy jakość wykonania zabawek sensorycznych i atesty, przede wszystkim certyfikat CE.
4. Dobierajmy kolory do percepcji dziecka – dla mniejszych dzieci zabawki czarne, czerwone i białe, dla starszych różne inne kolory i odcienie 
5. Sprawdźmy skład materiałów, z jakich wykonano sensoryczne zabawki, czy są dostatecznie miękkie, z nieuczulających składników.
6. Oceniajmy możliwości modyfikacji rozbudowywania zabawek o dodatkowe elementy wraz ze wzrostem dziecka.
7. Wybierajmy zabawki łatwe do czyszczenia i prania.

– Należy unikać zabawek nadmiernie błyszczących, świecących, o zbyt dużym natężeniu dźwięku – dziecko będzie się ich bało. Na początek warto wybrać zabawki w kontrastowych kolorach (czarny, biały, czerwony) i o jak najprostszej formie – dodaje Aleksandra Litwiniuk. 

Materiały zabawek sensorycznych dla dzieci

Zabawki sensoryczne wykonane są z materiałów bezpiecznych dla niemowlaków, tj. kauczuku, bawełny, pluszu, drewna, miękkiego plastiku czy silikonu. Powinny być odpowiednio miękkie i przyjemne w dotyku. Warto sprawdzić, czy nie spowodują u dziecka uczulenia i oczywiście uprać je w łagodnym detergencie przed pierwszym użyciem. 

Kształt i rozmiar zabawek sensorycznych 

Sukces zabawki sensorycznej gwarantuje jej prosta forma. Zazwyczaj znajdziemy zabawki w kształcie okręgu, prostokąta czy gwiazdy. Do tego dochodzą elementy z tworzywa, ze specjalnymi bruzdami, wypukłościami, o innych niż tkaniny fakturach. Najlepsze są takie zabawki sensoryczne, które rozwijają wszystkie zmysły maluszka. Dziecko może je trzymać, zgniatać, gryźć, przytulać, miąć, słuchać dźwięków, jakie wydają i obserwować ich kolory.

Najlepsze zabawki sensoryczne to takie, które wzbudzą zainteresowanie maluszka i będą na wyciągnięcie ręki. Wybierając zabawki o różnorodnych kształtach i fakturach, dostarczamy dziecku więcej różnorodnych bodźców. 

• Grzechotki – na początek wystarczą takie zaczepiane na rączkę bądź nóżkę, grzechoczące skarpetki, buciki „niechodki” z dzwoneczkami, itd. Każdy ruch to dźwięk, który intryguje dziecko.
• Gryzaki – przynoszą ulgę w bolesnym ząbkowaniu, dostarczają wrażeń sensorycznych.
• Piłki sensoryczne – przydatne do masażu, poprawy koordynacji, rozwijają zmysł dotyku.
• Puzzle i klocki sensoryczne.
• Książeczki sensoryczne – materiałowe, bezpieczne i delikatne – aktywizują i stymulują rozwój poznawczy malucha.
• Mata sensoryczna – wspomaga rozwój zmysłów poprzez zabawę, jednocześnie zwiększając zdolności manualne i motoryczne dziecka, zachęcając je do gimnastyki i chwytania wiszących zabawek.
• Kostki aktywizujące – wykonane z różnych materiałów, wspomagają zmysł dotyku, a przyczepione do kostki metki, sznurki, gryzaki i przywieszki zachęcające do chwytania i manipulowania nimi.

Wybierając zabawkę sensoryczną dla dziecka, warto zwrócić uwagę na to, by jej elementy mieściły się w dłoni, by dziecko mogło nimi potrząsać, turlać, uderzać, oglądać, chwytać całą dłonią i palcami, a także gryźć. Każda z tych czynności jest kamieniem milowym w poznawaniu i odkrywaniu świata.