Wysoka gorączka u niemowlaka

Objawy gorączki u niemowląt mogą być mylące. Zazwyczaj ma gorące, rozpalone czoło, rumieńce na policzkach czy załzawione oczy, ale nie musi, tak jak dorośli przy gorączce, opadać z sił. Wręcz przeciwnie, mimo wysokiej gorączki dzieci mają zazwyczaj dużo energii. Dlatego w sprawie gorączki u dzieci lepiej polegać na pomiarze termometrem.

Na rynku znajdziemy wiele termometrów. Zgodnie z dyrektywą Unii Europejskiej od 2007 roku nie produkuje się już termometrów rtęciowych, ich miejsce zajęły produkty elektroniczne. Rodzice wybierają często termometry bezdotykowe. Niektórzy korzystają z klasycznych termometrów do pomiaru w odbytnicy. Trzeba pamiętać, że w każdym przypadku sposób pomiaru może być inny, a nieprawidłowe użytkowanie nie da nam wiarygodnego wyniku. 

Przyjmuje się, że u małych dzieci (do 3. roku życia) najbardziej dokładną i polecaną metodą wykonywania pomiaru jest mierzenie temperatury w odbycie. Dla wielu opiekunów ta metoda jest problematyczna, jednak zawsze powinna być pierwszym wyborem. W tym przypadku istotne jest używanie termometru z giętką końcówką, którą można natłuścić przed pomiarem oliwką, a po użyciu zdezynfekować. 

Pomiar wykonany termometrem bezdotykowym jest mniej dokładny, ale spełni swoją rolę przy orientacyjnych pomiarach kontrolnych. Inną metodą orientacyjną jest tzw. metoda palpacyjna – kontrola ciepłoty ciała malucha własnym dotykiem (policzkiem lub grzbietem ręki).

Po zakupieniu termometru nie zaszkodzi go przetestować na zdrowym dziecku. W tym celu należy wykonać pomiar kilka razy w ciągu dnia. Rodzice często zastanawiają się w jakich sytuacjach trzeba zmierzyć dziecku temperaturę. Na pewno podstawowym wskazaniem do pomiarów są rozpoczynające się u dziecka zmiany chorobowe. Czasami temperaturę mierzymy także po szczepieniu lub po kontakcie z osobą chorą zakaźnie.

Pomiar temperatury jest podstawowym parametrem oceny stanu zdrowia dziecka. Prawidłowa temperatura u dziecka zazwyczaj waha się od 36,4 do 37,6 st. C.  

Nie każda podwyższona temperatura u dziecka to od razu gorączka. Na fizjologiczny wzrost temperatury ciała ma wpływ wiele czynników. Bardzo istotne jest miejsce na ciele, gdzie dokonuje się pomiaru. Dla przykładu – prawidłowa ciepłota ciała mierzona w odbycie czy uchu może wynosić nawet 37,5 st. C. Ta sama temperatura mierzona pod pachą mogłaby wskazywać już na stan podgorączkowy. 

Ważna jest również pora dnia – zwykle w godzinach wieczornych można zaobserwować wyższą temperaturę ciała u dziecka. Ciepłota otoczenia i aktywność dziecka także nie pozostają bez związku z temperaturą ciała. 

U małego dziecka wykonuje się pomiar w godzinach porannych, zanim rozpocznie ono jakąkolwiek aktywność fizyczną. 

W jakiej sytuacji można mówić o gorączce? Zazwyczaj wtedy, kiedy temperatura ciała przekracza 38 st. C. Odpowiedzialne są za to zazwyczaj infekcje wirusowe i bakteryjne, które stanowią najczęstszą przyczynę gorączki u maluchów. Wówczas gorączka u dziecka może być jedynym objawem lub objawem towarzyszącym. 

Zdarzają się sytuacje, kiedy wysoka temperatura nie świadczy o toczącej się walce małego organizmu z infekcją czy wirusem. Należą do nich: 

• przegrzanie, wyczerpanie upałem lub udar cieplny,
• intensywny wysiłek fizyczny,
• wyrzynanie się zębów, to czas osłabionej odporności i drobnych infekcji wirusowych,
• trzydniówka, czyli infekcja, której jedynym objawem jest gorączka,
• zapalenie układu moczowego – towarzyszy mu dyskomfort przy oddawaniu moczu.

Gorączka ostra, bez względu na to, czy jej przyczyną jest infekcja, szczepienie, niektóre leki, udar cieplny czy przegrzanie, nie powinna utrzymywać się dłużej niż tydzień. Gorączka po szczepieniu utrzymuje się znacznie krócej – od kilku godzin do jednego dnia. Jeśli utrzymuje się dłużej, jest wskazaniem do konsultacji lekarskiej.

Gorączka przewlekła, która trwa powyżej tygodnia, może towarzyszyć chorobom przewlekłym przewodu pokarmowego, chorobom reumatologicznym, endokrynologicznym, zakaźnym i pasożytniczym. W każdym przypadku wymaga ona zdiagnozowania przyczyny i zastosowania odpowiedniego leczenia.

Zazwyczaj, kiedy widzimy, że dziecko ma wysoką gorączkę, próbujemy jak najszybciej ją zbić. To błąd, gdyż wysoka gorączka u dziecka pozytywnie wpływa na proces odpornościowy oraz na przebieg zakażenia. Ponadto skraca czas trwania choroby i łagodzi towarzyszące jej symptomy. Dlatego nie powinna być obniżana zbyt szybko. 

Pamiętajmy też, że gorączka jest naturalną reakcją i jeśli nie przekracza 38 st. C., z reguły nie wymaga interwencji. Trzeba jednak kontrolować jej wysokość, by zareagować, jeśli podniesie się gwałtownie. Jest też kilka wyjątków od zasady niezbijania temperatury poniżej 38 st. C.. Należą do nich: 

– Drgawki gorączkowe lub rodzinna skłonność do takiej reakcji na temperaturę. Drgawki mogą pojawiać się u dzieci do 5. roku życia, później zanikają. 

– Zła tolerancja temperatury– jeśli przy temperaturze do 38 st. C. dziecko „pokłada się”, marudzi, nie chce pić, podajemy mu lek przeciwgorączkowy.

Oblicz jednorazową dawkę leku

Wpisz wagę swojego dziecka:

Oblicz

Jednorazowa dawka leku to:

ml

Maksymalna ilość dawek w ciągu doby:  

Pamiętaj, aby zachować 6 godzin przerwy pomiędzy dawkami.

Za mała masa ciała dziecka. Lek jest dostępny dla dzieci powyżej 5 kg masy ciała.

Dla pacjentów powyżej 40 kg polecamy APAP Junior

Oblicz jednorazową dawkę leku

Wpisz wagę swojego dziecka:

Oblicz

Jednorazowa dawka leku to:

ml

Maksymalna ilość dawek w ciągu doby:  

Pamiętaj, aby zachować 6 do 8 godzin przerwy pomiędzy dawkami.

Za mała masa ciała dziecka. Lek jest dostępny dla dzieci powyżej 5 kg masy ciała.

Dla pacjentów powyżej 40 kg polecamy Ibuprom w tabletkach lub kapsułkach

Przy każdej gorączce, bez względu na jej przyczynę, ważne jest odpowiednie nawadnianie dziecka. Należy kontrolować ilość płynów. W przypadku niemowląt karmionych piersią należy kontrolować to, jak często dziecko jest przystawiane i na ile opróżnia pierś z mleka.

Medycyna ludowa zna wiele sposobów na obniżenie temperatury ciała gorączkującego dziecka. Jednak podawanie herbatek, stosowanie maści rozgrzewających na wypocenie czy okrywanie kocem to bardziej złożony temat. Wiele zależy od tego, z jakiego powodu dziecko ma podwyższoną temperaturę. Jeśli wynika to z przegrzania, to takie postępowanie może mu zdecydowanie zaszkodzić. U najmłodszych dzieci herbatki czy maści mogą mieć dodatkowe działania niepożądane i raczej odradza się ich stosowanie. 

Jeżeli leki przeciwgorączkowe nie dają spodziewanej poprawy, zastosować można dodatkowo:

• chłodne okłady na głowę i szyję (u małych dzieci także na brzuch i pachwiny) – powinny być one zmieniane co 15 minut,
• kilkuminutową kąpiel w letniej wodzie – temperatura wody powinna być niższa od temperatury ciała nie więcej niż dwa o st. C.

Wizyta u lekarza jest konieczna, kiedy gorączkę ma noworodek lub niemowlę do 3. miesiąca życia. Lekarz powinien także obejrzeć dziecko, które: 

• boli głowa i wymiotuje, 
• skarży się na ból brzucha, gorączkuje, wymiotuje, nie pozwala się dotknąć, nie oddaje stolca, 
• ma gorączkę, duszność, nie może złapać powietrza, ma kaszel szczekający,
• jeśli pojawia się wysypka, 
• nie chce pić, jest apatyczne, ciągle śpi.  

Wysoka gorączka u dziecka po szczepieniu to osobny temat. W pierwszym półroczu wizyty na szczepienie odbywają się dość często, co wynika z konieczności jak najszybszego zabezpieczenia dziecka przed poważnymi chorobami zakaźnymi. Lekarze instruują rodziców, jak postępować w przypadku gorączki poszczepiennej. Zazwyczaj nie trwa ona długo i nie przekracza 39 st. C. Jeśli pojawiają się dodatkowe objawy albo gorączkowanie u dziecka przedłuża się powyżej 48 godzin, powinniśmy skonsultować się z lekarzem.