Ugryzienie pchły

Pchła należy do najliczniejszej w świecie zwierząt gromady owadów. To pasożyt, którego żywicielami są przede wszystkim psy i koty. Choć nie ma skrzydeł, łatwo przenosi się z organizmu na organizm – ze zwierząt może przejść na człowieka, zarówno dorosłego, jak i dziecko. 

Ukąszenie pchły swędzi, a czasami boli. Choć istnieje gatunek „pchła ludzka” (inaczej pchła domowa), ale występuje w Polsce bardzo rzadko – jest nawet wpisana na listę gatunków zagrożonych. Kiedy jednak przywieziemy ją z miejsca, w którym nie dba się o higienę, to jeśli mamy w domu zwierzęta, może na nie przeskoczyć i się rozmnożyć. Pies, kot, człowiek – dla pchły to bez znaczenia. Ważne, żeby mieć dostęp do świeżej krwi. 

Pchłę można rozpoznać gołym okiem – jest to owad stosunkowo duży, brązowy (czasem czarny), ma od 2,5 do 3,5 mm, spory odwłok i małą głowę, a jego tylne odnóża są dłuższe od pozostałych. Jak wygląda pchła psia, kocia oraz ludzka, zdjęcia pokazują bardzo dobrze. Cechą charakterystyczną tych owadów jest umiejętność wykonywania długich skoków – podskakując na wysokość 20 cm są w stanie pokonać dystans 1 metra. 

Najlepszy sposób unikania pcheł to dbałość o higienę w mieszkaniu, a także drobiazgowe sprawdzanie, czy pasożyty nie zamieszkały w sierści zwierzaków. Gdy są one zapchlone, trzeba wykąpać je w specjalnym szamponie i zastosować kurację preparatami dostępnymi u weterynarza. Warto także kupić obrożę na pchły i stosować repelenty, które wypłoszą nieproszonych gości z sierści naszych podopiecznych.

Jeśli owady zalęgły się w mieszkaniu – a świadczyć o tym mogą ich odchody w postaci licznych, małych plamek na pościeli – trzeba odkurzyć wszystkie zakamarki, a podłogi wyszorować gorącą wodą, bowiem ulubionym miejscem pcheł są miejsca w szparach pomiędzy klepkami lub pod listwami przypodłogowymi. Dobrze jest spryskać podłogę olejkiem, np. eukaliptusowym, różanym, goździkowym czy cytrynowym – pchły nie znoszą tych zapachów. 

Kiedy pchły pojawią się u człowieka, ich zwalczanie polega przede wszystkim na znalezieniu intruzów w ubraniu czy w pościeli. W żadnym wypadku nie wolno spryskiwać ciała preparatami przeznaczonymi dla zwierząt – dla ludzi są one niewskazane. Pchły zauważone na ciele lub złapane należy mechanicznie usunąć.

Czy ugryzienie pchły u człowieka jest groźne? Najczęściej nie. Owady te mogą przenosić wprawdzie ciężkie choroby, takie jak tyfus czy dżuma, ale w Polsce jest to mało prawdopodobne.

Ugryzienie pchły wywołuje przede wszystkim dokuczliwy świąd, ale często także ból, szczególnie u osób, które mają wrażliwą skórę . Utrzymuje się on przez kilka dni. Jak wygląda ugryzienie pchły? To niewielka, jasno- lub ciemnoczerwona plamka z krwawym punktem pośrodku, podobna do śladu po ukąszeniu komara, z tym że najczęściej bez opuchlizny. Ślady można porównać, wpisując do wyszukiwarki internetowej hasło „ugryzienie komara zdjęcia” oraz „ugryzienie pchły zdjęcia”, „ukąszenie pchły zdjęcia” lub „ugryzienie pchły u człowieka zdjęcia”. 

Gdzie pchły u człowieka najczęściej zostawiają ślady? Na dolnych partiach nóg, szczególnie na kostkach (często ugryzienia zlewają się tam ze sobą, tworząc czerwone obręcze) oraz w okolicy pasa, bioder i barków. Znaki ukąszeń pcheł są z reguły bardzo liczne i ciągną się regularnymi rzędami. Takie ułożenie śladów jest bardzo charakterystyczne, co widzimy, oglądając zdjęcia ugryzień człowieka przez pchły.

Gdy wystąpi reakcja alergiczna na ugryzienie pchły, obrazy o niej świadczące wyglądają nieco inaczej – zmieniają się w rozlany rumień czy bąble, które utrzymują się dłużej.  

Zazwyczaj ugryzienie pchły u dziecka zdarza się, kiedy maluch całuje psa czy kota lub przytula się do nich. Dlatego gdy w domu mieszkają wspólnie dzieci i zwierzęta, trzeba szczególnie dbać o tępienie pcheł u czworonogów. 

Pogryzienie przez pchły u dziecka wygląda podobnie jak u dorosłego. Niezależnie od tego, czy będzie to pchła psia, kocia czy ludzka, ugryzienie będzie mocno swędzieć. I tu pojawia się problem, bo o ile dorośli są w stanie powstrzymać się przed drapaniem, o tyle u dzieci może być z tym kłopot. 

Gdy zauważymy u dziecka ślady po ugryzieniu pcheł, powinniśmy dokładne przemyć je wodą z mydłem. Jeszcze lepiej przyszykować dziecku chłodną kąpiel (gorąca woda może zintensyfikować świąd) z dodatkiem kojących płatków owsianych i zmienić mu ubranie. Obejrzyjmy dokładnie to, które zdjęliśmy, żeby wyśledzić ewentualne pasożyty, a następnie wypierzmy w możliwe jak najwyższej dopuszczalnej dla danego rodzaju tkanin temperaturze, żeby pozbyć się larw pcheł. W ten sam sposób należy potraktować pościel dziecka czy kocyk, pod którym śpi. 

Miejsce po ugryzieniu dobrze jest  posmarować jednym z dostępnych w aptekach preparatów antyhistaminowych przeznaczonych dla dzieci. Im mniej dziecko będzie drapać ugryzienia pcheł, tym mniejsze będzie ryzyko nadkażenia bakteryjnego. 

Objawy po ugryzieniu pchły u człowieka można też łagodzić domowymi sposobami, bezpiecznymi również dla dzieci. Świąd i ewentualny odczyn alergiczny ukoi pasta z sody oczyszczanej (1 łyżeczka sody wymieszana z kilkoma kroplami wody). Przykładamy ją na 20 minut, po czym zmywamy wodą. Skutecznych środków można też poszukać w spiżarni. To napar z zagotowanej w wodzie skórki z 1 cytryny oraz mikstura z 1 łyżki octu jabłkowego i 2 łyżek wody. Każdą z tych kuracji stosujemy kilka razy dziennie.

Choć pchły w Polsce raczej nie przenoszą groźnych chorób, czasem konieczna bywa pomoc lekarza. Wymienić trzeba dwa przypadki: 

1. Infekcja bakteryjna rany objawiająca się ropieniem w miejscu ugryzienia i gorączką.
2. Silna reakcja alergiczna (występują np. trudności z oddychaniem), na którą nie pomagają leki przeciwuczuleniowe dostępne bez recepty.