Suchy kaszel w nocy u dziecka – skąd się bierze i jak sobie radzić?

Kaszel jest mechanizmem obronnym organizmu. Nabłonek w drogach oddechowych jest bardzo wrażliwy. Gdy umieszczone na nim receptory zostają podrażnione przez czynniki zewnętrzne, takie jak kurz, chemikalia czy alergeny, mózg wysyła sygnał zmuszający człowieka do nabrania powietrza, a następnie wykonania szybkiego wydechu. Dziecko, kaszląc, oczyszcza układ oddechowy z ciał obcych.

Suchy męczący kaszel u dziecka najczęściej wywołują wirusy. Uporczywy kaszel podczas snu jest jednym z typowych objawów przeziębienia. Może jednak wskazywać na szereg innych dolegliwości, np. wirusowe zapalenie krtani lub świadczyć o krztuścu, dlatego nie wolno kaszlu lekceważyć. 

Dlaczego dziecko kaszle w nocy podczas snu? Maluch, który zmaga się z infekcją, zazwyczaj ma katar, który spływa po tylnej ścianie gardła. To właśnie ta wydzielina może powodować suchy męczący kaszel u dziecka. A w czasie snu objawy mogą się nasilać. Niejednokrotnie jeśli przyczyną suchego kaszlu podczas snu jest infekcja, w ciągu dnia może towarzyszyć mu odkrztuszanie wydzieliny. Suchy kaszel w nocy u dziecka jest jednak również typowy dla alergii. 

Receptory czuciowe, o których była mowa wcześniej, występują także m.in. w przełyku, żołądku, przeponie, a nawet w zewnętrznym przewodzie słuchowym. Dlatego uporczywy kaszel może pojawić się także w chorobach nie tylko układu oddechowego. Duszący kaszel u dziecka podczas snu, a bardziej – po przyjęciu pozycji leżącej, może w niektórych przypadkach świadczyć o problemach z wydolnością serca. Jest spowodowany zastojem krwi w krążeniu płucnym. Doraźnie może wówczas pomóc podniesienie dziecka do pozycji siedzącej. 

Niekiedy dziecko kaszle podczas snu z powodu astmy. To choroba dróg oddechowych charakteryzująca się nadreaktywnością oskrzeli. Są one – najprościej mówiąc – bardziej wrażliwe na niektóre czynniki. U osób zdrowych oskrzela nie reagują na pewne bodźce. Jeśli jednak choroba jest pod kontrolą, młody człowiek zapewne będzie spał spokojnie. Kiedy u małego astmatyka występuje męczący kaszel podczas snu, jest to wskazaniem do modyfikacji leczenia. 

Suchy kaszel podczas snu może także występować u dzieci, które przyjmują niektóre leki (najczęściej z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny, stosowanych np. przy leczeniu nadciśnienia). Często objawy kaszlu mogą ustąpić po odstawieniu lekarstw. 

Kaszel u dziecka w trakcie snu może być skutkiem zachłyśnięcia. Jeśli maluch cierpi na refluks, suchy kaszel podczas snu jest często wynikiem skurczu oskrzeli, który powstał odruchowo wskutek podrażnienia przełyku w jego dolnej części.

Ze względu na fakt, że suchy kaszel u dziecka w trakcie snu wynika zazwyczaj z infekcji, bardzo ważne jest zastosowanie środków w jej zwalczeniu. Jak zminimalizować kaszel podczas snu u niemowląt i starszaków? Które sposoby sprawdzą się najlepiej?

• Nawilżanie powietrza. Sprawdzą się zarówno urządzenia nawilżające, jak i domowe sposoby, czyli mokre ręczniki na kaloryferach czy łóżeczku dziecka. Wilgotne powietrze ułatwia oddychanie i sprawia, że zarówno starsze dziecko, jak i niemowlę kaszle podczas snu mniej. Jeśli macie w domu klimatyzator, warto zrezygnować z jego włączania na jakiś czas. To zapobiegnie dodatkowemu wysuszeniu śluzówek jamy ustnej i gardła.
• Inhalacje, czyli nawilżanie błony śluzowej bezpośrednio. Warto, będąc rodzicem, mieć w domu inhalator właśnie na taką okoliczność. Pomóc w zwalczaniu duszącego kaszlu mogą inhalacje z soli fizjologicznej.
  
• Podawanie płynów. Chłodne, regularnie podawane napoje pomagają nawilżyć błony śluzowe. 
• Troska o drożność nosa u dziecka. Ponieważ przeziębieniu często towarzyszy katar, który – jak wskazano – może być przyczyną męczącego kaszlu podczas snu, należy zadbać o to, by ograniczyć spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła. To ona bowiem prowokuje kaszel.
• Miód. Jednym z najpyszniejszych, a zarazem najbardziej skutecznych sposobów na suchy kaszel podczas snu u dziecka jest podanie mu około pół godziny przed snem małej łyżeczki miodu (najlepiej gryczanego). Należy jednak pamiętać, że dotyczy to tylko dzieci powyżej pierwszego roku życia. Mniejsze dzieci nie powinny spożywać miodu – jest niebezpieczny dla ich niedojrzałych jeszcze brzuszków. 

Suchy kaszel u dziecka w czasie snu pomogą zwalczać także leki, syropy lub napary roślinne. Najczęściej zawierają naturalne składniki, których zadaniem jest zwiększenie produkcji śliny, a więc pośrednio – poprzez jej przełykanie – nawilżanie  błony śluzowej gardła i jamy ustnej. Jakie to składniki?

• tymianek – wykazuje silne właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne.
• podbiał – działa wykrztuśnie.
• porost islandzki – łagodzi stany zapalne.
• dziewanna – działa osłaniająco na drogi oddechowe.
• propolis – działa antybakteryjnie.
• siemię lniane – łagodzi suchy męczący kaszel u dziecka
• podbiał – działa wykrztuśnie i łagodzi stany zapalne.

Myśląc o tym „co na suchy kaszel u dziecka” od razu przychodzą nam do głowy różne preparaty, jednak warto wspomnieć jeszcze o dwóch elementach, które pomagają zwalczyć kaszel u dziecka i niemowlaka w czasie snu, ale również zapobiegają pojawianiu się go. 

Pierwszym z nich jest odpowiednio czyste powietrze. Nie chodzi tylko o właściwy poziom jego wilgotności – zwłaszcza w czasie infekcji, ale o jakość powietrza, którym oddychamy. Ma ono ogromny wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie. W powietrzu znajdują się bowiem niewidoczne gołym okiem alergeny roztoczy, wirusy, bakterie, cząsteczki smogu czy inne lotne związki organiczne. Również przebywając w domu, wdychamy pyłki, kurz oraz zarodki pleśni czy sierść zwierząt. 

Dlatego warto zdecydować się na zakup urządzenia oczyszczającego powietrze. To pomoże wyeliminować suchy kaszel u dziecka w czasie snu. Na rynku dostępnych jest wiele modeli oczyszczaczy, które są w stanie zlikwidować wszystkie drobnoustroje obecne w powietrzu. Z pewnością uda się znaleźć model skuteczny, łatwy w obsłudze, dobrze wyglądający w mieszkaniu i w rozsądnej cenie. 

Jednocześnie, zwłaszcza jeśli maluch jest alergikiem i suchy kaszel podczas snu jest właśnie wynikiem alergii, należy wyeliminować wszystkie alergeny, np. roztocza kurzu domowego, choćby poprzez nieużywanie kołder z pierza. Także przyjmowanie leków odczulających będzie niwelować duszący kaszel u dziecka podczas snu. 

Drugim, profilaktycznym i zapobiegającym nawrotom suchego kaszlu u dziecka w czasie snu czynnikiem, jest odpowiednia temperatura w pomieszczeniach. Optymalna to 22 st. C. Daje wysoki komfort cieplny, a jednocześnie pozwala utrzymać wilgotność powietrza. Wyższa temperatura może spowodować jego przesuszenie, co wpływa na wysychanie śluzówek dróg oddechowych, a więc nie tylko na suchy kaszel podczas snu, ale również większą podatność na działanie bakterii i wirusów w nosie i gardle.

Uporczywy kaszel u dziecka podczas snu to jeden z objawów przeziębienia i sam w sobie najczęściej nie musi być dodatkowo diagnozowany czy leczony. Warto jednak, aby został skontrolowany. W niektórych okolicznościach konieczne jest zgłoszenie się do lekarza. Jakie to sytuacje?

• Suchy kaszel pojawia się nagle, np. podczas zabawy. Może być spowodowany np. połknięciem małego elementu lub zakrztuszeniem. 
• Towarzyszy mu gorączka.
• Jeśli w rodzinie są osoby chorujące na astmę.
• Nie ustępuje lub nasila się po kilku dniach.

Jeśli suchy kaszel podczas snu dotyczy noworodka i niemowlęcia, wówczas konsultacja lekarska jest wskazana bezpośrednio po pojawieniu się objawów.