Samodzielne spanie dziecka – jak tego nauczyć?

Decyzja dotycząca samodzielnego spania dziecka powinna być podjęta dopiero po przeanalizowaniu wszystkich za i przeciw. Spanie w jednym łóżku z dzieckiem ma tyle samo plusów, co minusów.

Korzyści spania z dzieckiem:

• pogłębia się więź między dzieckiem a rodzicem;
• obecność i bliskość rodzica dają dziecku poczucie bezpieczeństwa;
• spanie z dzieckiem korzystnie wpływa na laktację i stymuluje wydzielanie pokarmu;
• spanie z małym dzieckiem jest wygodne, w szczególności jeśli kobieta karmi piersią. 

Wady spania z dzieckiem:

• przy niedostatecznym zachowywaniu zasad bezpieczeństwa rodzice mogą nieświadomie wyrządzić dziecku krzywdę;
• spanie z dzieckiem utrudnia rodzicom wysypianie się – z dzieckiem śpimy czujniej;
• spanie z dzieckiem zaburza intymność i życie seksualne;
• odzwyczajenie dziecka od spania z rodzicami w jednym łóżku jest trudne.

Mało które dziecko dotychczas zasypiające i przesypiające całą noc w łóżku rodziców chętnie pójdzie spać do własnego łóżeczka. Wielu maluchom samodzielne spanie kojarzy się z brakiem poczucia bezpieczeństwa i osamotnieniem. Dlatego nauka samodzielnego spania to długotrwały, często okupiony łzami proces, do którego należy się odpowiednio przygotować. 

Ważna jest gotowość dziecka do takiej zmiany i jego samodzielność. Samodzielne spanie jest przede wszystkim oznaką dojrzałości dziecka, którą poprzez odpowiednie zachowanie i właściwe rytuały prędzej czy później można wypracować.

Jak przygotować dziecko do samodzielnego spania

By dziecko nie poczuło się odrzucone i skrzywdzone, należy stopniowo przygotowywać je na nadchodzącą zmianę. Kluczową rolę odgrywa rozmowa, w trakcie której uświadomimy mu, że osiągnęło już „dorosłość” i pora na zmiany. 

– Perspektywę spania samemu należy przedstawić dziecku jako coś niezwykle fascynującego, jako przygodę, przywilej, okazję do stania się samodzielnym. Można podzielić się z dzieckiem własnym doświadczeniem z zasypianiem samemu, ale tylko w przypadku, gdy było to doświadczenie pozytywne i miłe. Ważne jest również maksymalne zaangażowanie dziecka w to wydarzenie, tak aby nie mogło się go doczekać – mówi psycholog dziecięcy Julia Komorowska. 

Maluch musi się czuć bezpiecznie w swoim pokoju, dlatego też warto wspólnie aranżować przestrzeń – np. pozwolić wybrać dziecku łóżko czy pościel. Najważniejsze jednak jest zachęcanie, a nie zmuszanie. 

Jak nauczyć dziecko spać we własnym łóżku

Po wytłumaczeniu i uświadomieniu dziecku, że nadeszła pora na zmiany, czas na rozpoczęcie nauki. Jak nauczyć dziecko spać we własnym łóżku?

• Przed snem pozwól dziecku wyciszyć się w swoim łóżeczku – przeczytaj książkę, opowiedz bajkę. Kiedy będzie zbyt pobudzone, będzie miało problem z zaśnięciem.
• Po kilkunastu minutach powiedz, że nadeszła pora, by spać.
• Usiądź z boku łóżeczka, przyciemnij światło i poczekaj, aż maluch zaśnie. Nie nawiązuj z dzieckiem kontaktu wzrokowego ani rozmowy. 
• Jeśli wyjdzie z łóżka, poproś, aby położyło się z powrotem. I tak do skutku. 

Wraz z upływem czasu usypianie stanie się coraz przyjemniejsze i sprawniejsze – wreszcie przyjdzie dzień, kiedy powiemy „dobranoc” i wyjdziemy z pokoju.

– Nie ma zalecanego wieku, w którym dziecko „powinno” spać samo. Do wielu kwestii dotyczących wychowania dzieci należy podchodzić indywidualnie. Dotyczy to także samodzielnego zasypiania, które zależy zarówno od zwyczajów i preferencji danej rodziny, jak i od gotowości dziecka. Czasami zdarza się, że już noworodek sypia w swoim łóżeczku w pokoju obok rodziców i czuje się tam bezpiecznie. Natomiast w innych przypadkach dziecko w wieku szkolnym może nie być na to gotowe – dodaje Julia Komorowska. 

Zazwyczaj decyzja o samodzielnym spaniu jest podejmowana, gdy maluch ma od dwóch do pięciu-sześciu lat. Jednak już od urodzenia dziecka zaleca się, aby nowy członek rodziny miał przygotowany swój pokój lub przynajmniej wydzieloną przestrzeń na swoje rzeczy i osobne łóżko. Na początku można kłaść tam dziecko na drzemki. Najważniejsza jest świadomość malucha, że to jego przestrzeń i jeśli tylko będzie chciał, może się tam położyć.

Dla niektórych pięciolatków samodzielne spanie jest traumatycznym przeżyciem, z kolei inne dzieci już w wieku trzech lat chętnie zasypiają w swoich łóżeczkach. By samodzielne spanie nie było dla dziecka traumą i źródłem strachu, trzeba poczekać, aż będzie gotowe na taką zmianę. Pocieszające jest, że ten czas wcześniej czy później nadchodzi.