Pierwsza pomoc dla dzieci – wszystko, co musisz wiedzieć

Zasady pierwszej pomocy zależą od rodzaju obrażeń i tego, co dzieje się z organizmem dziecka.  W wielu przypadkach szybka reakcja otoczenia na wypadek dziecka może uratować go od kalectwa albo nawet śmierci. Dlatego powinno się znać zasady udzielania pierwszej pomocy. 

Pierwsza pomoc u dziecka – resuscytacja

Jeśli dziecko uległo wypadkowi, w pierwszej kolejności sprawdzamy, czy reaguje na dźwięk i dotyk. Jeśli reakcji nie ma, należy udrożnić drogi oddechowe, by sprawdzić czy oddycha. Należy poczekać na oddech nie więcej niż 10 sekund. Koniecznie zwróć uwagę, czy oddech jest głęboki, czy płytki.

W sytuacji, w której dziecko nie oddycha lub oddech jest nierównomierny lub płytki, nie porusza się i nie otwiera oczu, należy natychmiast wezwać pomoc i rozpocząć akcję ratowniczą. Jeśli po wypadku zaobserwujemy u dziecka zatrzymanie krążenia, należy wykonać resuscytację.

Rozpoczynamy od 5 wdechów ratowniczych, bez względu na to, w jakim wieku jest dziecko. Ponieważ najczęściej przyczyna zatrzymania krążenia jest oddechowa, zaczynamy od działania w tym kierunku. W przypadku niemowląt należy objąć ustami nie tylko usta, ale i nos. Wdech powinien trwać sekundę, aż klatka piersiowa dziecka się uniesie.

Następnie wykonaj 30 uciśnięć w tempie 100–120 uciśnięć na minutę. Bardzo ważną zasadą pierwszej pomocy u niemowlęcia i noworodka jest uciskanie dwoma palcami. Jednocześnie należy objąć klatkę piersiową dłońmi. Dzieciom starszym wykonujemy ucisk tak, jak u osoby dorosłej, czyli jedną ręką, jeśli dziecko jest niedużych rozmiarów, lub dwiema, jeśli jest większe. Dwiema rękami można też wykonać ucisk, kiedy nie mamy wystarczająco dużo siły, by poradzić sobie jedną ręką. 

Pierwsza pomoc u dziecka – zadławienie

W przypadku zadławienia pierwsza pomoc u dziecka polega na usunięciu obiektu, który dostał się do dróg oddechowych. Jeśli dziecko jest przytomne i oddycha, należy obserwować, czy kaszel skutkuje. Jeśli nie, należy uklęknąć i położyć dziecko na przedramieniu głową w dół. Następnie przytrzymujemy kciukiem i palcem wskazującym żuchwę niemowlaka. Odchylamy głowę dziecka do tyłu, aby udrożnić drogi oddechowe i wykonujemy 5 uderzeń nadgarstkiem między łopatkami. Kolejnym krokiem jest sprawdzenie, czy udało się usunąć obiekt z dróg oddechowych. Może on wówczas znajdować się w jamie ustnej dziecka.

Jeśli nadal nie udało się pomóc dziecku, trzeba obrócić niemowlę na wznak na drugim przedramieniu głową w dół. Następnie obejmujemy dłonią potylicę i wykonujemy 5 uciśnięć w dolnej połowie mostka na szerokość palca powyżej końca mostka. Należy powtarzać 5 uderzeń i 5 uciśnięć aż do skutku.

Gdy w wyniku zadławienia dziecko straci przytomność, wykonaj resuscytację.

Uwaga! Pierwsza pomoc w przypadku dzieci starszych wygląda inaczej. Należy stanąć za dzieckiem, położyć dłoń pod mostkiem dziecka i przechylić je do przodu. Wtedy wykonujemy 5 uderzeń między łopatkami i sprawdzamy, czy udało się usunąć obiekt z dróg oddechowych.

Jeżeli taka pomoc nie zadziała, należy stanąć za dzieckiem i objąć je ramionami na wysokości nadbrzusza, a następnie pochylić je do przodu. Obejmij swoją pięść drugą dłonią i umieść pomiędzy pępkiem a mostkiem dziecka, a następnie uciśnij nadbrzusze 5 razy ruchem do wewnątrz i ku górze. Należy powtarzać 5 uderzeń i 5 uciśnięć na przemian aż do skutku.

Pierwsza pomoc u dziecka – poparzenie

Przy lekkich oparzeniach niewielkiej powierzchni ciała należy natychmiast schłodzić skórę letnią lub zimną wodą. Schładzamy miejsce oparzenia tak długo aż ból ustąpi. Następnie warto przykryć oparzenie jałowym opatrunkiem. 

Jeśli oparzenie jest rozległe, w pierwszej kolejności wzywamy pogotowie ratunkowe. Następnie schładzamy skórę, a jeśli dziecko ma na sobie ubranie, rozcinamy je nożyczkami i usuwamy delikatnie w miejscach, w których tkanina nie przywarła do skóry. Do przyjazdu pogotowia należy bacznie obserwować stan dziecka. 

Pierwsza pomoc u dziecka – omdlenie

Najczęściej omdlenie poprzedzone jest charakterystycznymi objawami, które składają się na silne poczucie dyskomfortu. Zawroty głowy, nudności, duszności, ból głowy, ból brzucha czy zaburzenia widzenia i słuchu powinny wzbudzić naszą czujność. Ponadto dziecko robi się blade, oblewa go zimny pot, a następnie wiotczeje i osuwa się.

W takiej sytuacji należy położyć dziecko na wznak, unieść do góry jego nogi i ręce oraz przytrzymać w tej pozycji przez 2–3 minuty. Jeśli dziecko ma objawy zwiastujące omdlenie, powinno się położyć, usiąść czy kucnąć z głową w dół. Jeśli dziecko odzyska przytomność samoistnie, należy zgłosić się po takim incydencie do lekarza. Jeśli zaś wystąpią inne objawy, np. kłopoty z oddychaniem, lub stan dziecka nie będzie się poprawiał, należy wezwać pogotowie.

Pierwszej pomocy może i powinien udzielić każdy. Gdy po wypadku stwierdzimy zatrzymanie krążenia, brak oddechu, należy natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe i samodzielnie podjąć się wykonania resuscytacji. Przy omdleniu, zadławieniu i poparzeniu w pierwszej kolejności udzielamy pierwszej pomocy, a następnie wzywamy pogotowie ratunkowe.

Po wypadku nigdy nie należy pozostawiać poszkodowanego samego. Konieczne jest wezwanie pogotowia, zadbanie o własne bezpieczeństwo oraz podjęcie się pierwszej pomocy.

Nie wolno stosować jakichkolwiek leków na własną rękę. Za nieudzielenie pierwszej pomocy przewidziane są sankcje!

Bardzo poważnym błędem podczas udzielania pierwszej pomocy jest łapanie dziecka za szyję przy próbie udrożnienia dróg oddechowych. Gdy położymy niemowlę na swoim przedramieniu głową w dół, złapiemy jego żuchwę, należy odchylić głowę dziecka do tyłu. Jednak nigdy nie należy chwytać dziecka za szyję.

Z kolei przy udzielaniu pierwszej pomocy przy poparzeniu nie należy używać lodu lub wody z lodem. Do schładzania poparzonej skóry używać można jedynie czystej wody. Opatrunek po oparzeniu nie powinien być wykonany z ligniny czy waty.