Mutyzm wybiórczy – na czym polega i jak go leczyć?

Mutyzm wybiórczy jest zaburzeniem, które dotyczy dzieci między 3 a 5 rokiem życia. Diagnozowany jest stosunkowo rzadko, niemniej jednak stanowi poważny problem, który wymaga leczenia. Na czym polega mutyzm wybiórczy? Jakie są jego przyczyny i objawy? Do jakiego lekarza zwrócić się po pomoc?

Mutyzm wybiórczy – na czym polega

Mutyzm wybiórczy, zwany również mutyzmem selektywnym, jest zburzeniem typowym dla dzieci. Szczególnie dotyka maluchów w wieku 3-5 lat. Polega na tym, że dziecko nie chce mówić w konkretnych sytuacjach, natomiast na co dzień zachowuje się normalnie i nie ma problemu z rozmową i relacjami międzyludzkimi. Na takie zachowanie nie mają wpływu zaburzenia rozwojowe, żadne uszkodzenia związane z narządem mowy, czy rozumieniem wypowiadanych słów. Mutyzm wybiórczy u dzieci wynika ze strachu przed niektórymi sytuacjami społecznymi.

Mutyzm wybiórczy – przyczyny

Mimo dużego zainteresowania naukowców mutyzmem wybiórczym nie udało się dotąd określić konkretnych przyczyn, które mogą mieć wpływ na to zaburzenie. Na podstawie przeprowadzonych obserwacji i badań wyciągnięto jednak wnioski, które pozwalają wskazać czynniki psychologiczne, biologiczne, środowiskowe i indywidualne predyspozycji dziecka, mogące mieć wpływ na mutyzm wybiórczy.

Do przyczyn występowania mutyzmu wybiórczego u dzieci zalicza się:

Mutyzm wybiórczy – objawy

Mutyzm wybiórczy wyróżnia się jednym głównym objawem. Dziecko nie jest zdolne do rozmowy w określonych sytuacjach, mimo tego, że na co dzień nie ma problemów z płynnym wypowiadaniem się. Do innych symptomów mutyzmu wybiórczego można zaliczyć:

Wszystkie te objawy mutyzmu wybiórczego można zauważyć, kiedy dziecko przebywa poza domem, w otoczeniu nieznanych mu osób. Oczywiście normalne jest, że kiedy maluch po raz pierwszy zostanie przyprowadzony w nowe miejsce, np. do przedszkola, zachowuje się niepewnie, jest nieśmiały i może być wystraszony. Natomiast po okresie zapoznawczym dziecko powinno nabrać pewności siebie i normalnie komunikować się z rówieśnikami i wychowawcami. Jeśli tak się nie dzieje, to pierwszy sygnał, że coś jest nie w porządku.

Mutyzm wybiórczy – skutki choroby

Specjaliści są zdania, że objawy mutyzmu wybiórczego mogą być niezauważone do momentu, aż dziecko rozpocznie naukę w szkole podstawowej. Chociaż jak pokazuje doświadczenie, także wtedy niektóre objawy są ignorowane przez dorosłych i zrzucane na karb nieśmiałości, braku pewności siebie, czy charakteru. Trzeba mieć jednak świadomość, że stan dziecka, które nie zostanie objęte leczeniem już na tym etapie, może się pogorszyć.

Poczucie odrzucenia i niezrozumienia niesie za sobą zagrożenie pojawienia się zaburzeń lękowych, nadpobudliwości psychoruchowej, a nawet depresji. Stresogenne czynniki i brak poczucia bezpieczeństwa mogą powodować nawet moczenie nocne, czy też problemy z odżywianiem.

Mutyzm wybiórczy – leczenie

Leczenie mutyzmu wybiórczego w każdym przypadku jest opracowywane indywidualnie dla konkretnego przypadku. Sam proces diagnozowania trwa dosyć długo, gdyż zaburzenie to stwierdza się po miesiącu systematycznej obserwacji. W ramach leczenia konieczne są sesje z psychologiem lub psychiatrą. Trzeba mieć świadomość, że błędnie zdiagnozowany lub nieleczony mutyzm pogłębia się. Dlatego też, jeśli zachowanie dziecka w dłuższej perspektywie czasu budzi niepokój, należy zasięgnąć porady specjalisty.