Kiedy podawać leki przeciwgorączkowe dla dzieci? Które leki są bezpieczne?

Gorączka paradoksalnie jest dobrym objawem – sugeruje, że układ odpornościowy dziecka działa i podejmuje walkę. Zdrowy człowiek ma temperaturę oscylującą wokół wartości 36,6 st. C., jednak małe dzieci nie mają jeszcze dobrze rozwiniętej umiejętności termoregulacji, dlatego temperatura ich ciała może być wyższa. Uznaje się, że 37,5-37,9 stopnia oznacza stan podgorączkowy i na tym etapie zaleca się głównie obserwację. 

U dzieci poniżej pierwszego roku życia gorączka o wartości 38 stopni, trwająca od jednego do trzech dni i niedająca się zbić w warunkach domowych, jest sygnałem, że warto zasięgnąć opinii specjalisty. U starszych dzieci, jeżeli gorączce nie towarzyszą inne gwałtowne objawy (duszności, wymioty), przyjmuje się, że umiarkowaną wartością jest do 38,5 stopnia, a wysoką powyżej 38,5. Jeżeli temperatura małego człowieka nadal rośnie i sięga 40 stopni (i wyżej), konieczna jest pomoc lekarska.

Jeżeli podejrzewamy, że dziecko ma gorączkę, najlepiej w pierwszej kolejności użyć termometru. Temperaturę mierzymy, wkładając go dziecku pod pachę, tak żeby przylegał do nagiego ciała. W przypadku młodszych dzieci ułatwieniem są termometry bezdotykowe, które wystarczy zbliżyć do czoła na określoną przez producenta odległość i poczekać kilka sekund.

Objawami towarzyszącymi gorączce są: płaczliwość, rozdrażnienie, zaczerwieniona skóra na twarzy, rozgrzane policzki i czoło, brak apetytu, zmęczenie, szkliste oczy, przyspieszony oddech, pocenie się, dreszcze. W niektórych przypadkach pojawiają się biegunki i wymioty. Dziecko może być apatyczne lub wręcz przeciwnie – pobudzone.

Gorączka nie musi być oznaką poważnej choroby, jednak od czasu jej pojawienia się należy obserwować dziecko. Istnieje szansa, że temperatura po kilku godzinach spadnie, może jednak rosnąć i mogą pojawiać się kolejne objawy. Jeżeli gorączkuje niemowlę poniżej szóstego miesiąca życia lub pojawiają się drgawki gorączkowe, należy od razu skonsultować się z lekarzem. U trochę starszych dzieci możemy podjąć próbę zbicia gorączki domowymi sposobami.

Pomóc mogą: 

• kąpiel w wodzie o temperaturze o 1 stopień (maksymalnie o 2 stopnie) niższej niż temperatura ciała, 
• herbata z sokiem malinowym, napary ziołowe (czarny bez, lipa, malina), 
• mleko z miodem i czosnkiem (dla niemowląt powyżej 10. miesiąca życia), 
• chłodne okłady na czoło i kark. 

Jeżeli dziecko mocno się poci, trzeba regularnie zmieniać mu piżamę i pościel oraz często podawać wodę, żeby piło małymi łyczkami.

Gdy temperatura przekracza 38,5 st. C., zaleca się podanie leków przeciwgorączkowych w formie czopków (działają najszybciej), tabletek (jeżeli dziecko umie już je połykać) lub syropu.

Dzieciom zaleca się podawanie ibuprofenu i paracetamolu – to najlepiej przebadane substancje działające przeciwgorączkowo i przeciwbólowo, a ibuprofen także przeciwzapalnie. Trzeba pamiętać, że dzieciom do 12. roku życia nie zaleca się popularnej w domowych apteczkach aspiryny (kwas acetylosalicylowy), która może wywołać wiele powikłań.

W przypadku małych dzieci, niepotrafiących jeszcze połknąć tabletki, najlepiej zastosować czopki (działają najszybciej, więc są pomocne w przypadku wysokiej gorączki) lub syrop, który maluchy najczęściej chętnie przyjmują. 

Zapamiętaj:

• Dawkę leku przeliczamy, biorąc pod uwagę wagę dziecka, a nie jego wiek – maksymalna dawka ibuprofenu na dobę to 30-40 mg na kilogram masy ciała, a paracetamolu – 60 mg na kilogram masy ciała. 
• Paracetamol może być stosowany u niemowląt w każdym wieku (od pierwszych dni życia), a ibuprofen u maluchów od trzeciego miesiąca.
• Jednorazowo można podać dziecku 20-25 mg paracetamolu na kilogram masy doodbytniczo (co 6-8 godzin) lub 10-15 mg paracetamolu doustnie (co 4-6 godzin).
• W przypadku ibuprofenu jednorazowa dawka wynosi 5-10 mg na kilogram (doodbytniczo lub doustnie) co 6-8 godzin.
• Ibuprofen i paracetamol można stosować naprzemiennie: jeżeli dziecko otrzymało paracetamol, ale po dwóch godzinach gorączka znowu rośnie, to nie należy ponownie podać paracetamolu (należy odczekać 6 godzin), można jednak użyć leku z innej grupy – w tym przypadku ibuprofenu – czyli zastosować dwa różne leki co 3-4 godziny.
• Dzieciom do 12. roku życia nie można podawać polopiryny, aspiryny ani pyralginy.