Jak pozbyć się owsików?

Owsiki (Enterobiusvermicularis) należą do pasożytów z grupy nicieni. Są białe i wydają się być przejrzyste. Samica osiąga około 1 cm długości i 4 mm szerokości. Samce są znacznie mniejsze. Atakują wyłącznie ludzi, a do zakażenia dochodzi głównie drogą pokarmową. Zazwyczaj bezwiednie połykamy jaja pasożyta, przenosząc je rękami z brudnych naczyń czy powierzchni – stąd owsicę nazwa się „chorobą brudnych rąk”. Choroba przenosi się zarówno przez brudne ręce, przedmioty codziennego użytku, jak i np.  nieumyte owoce. Źródłem zakażenia owsikami może być kontakt z bielizną osoby chorej, jak również używanie wspólnego ręcznika. 

Bezpośredni kontakt z jajami owsików nie jest jedynym sposobem zakażenia. Może do niego dojść także drogą oddechową, np. podczas wizyty w domu osoby zmagającej się z owsikami.  

Jaja pasożytów trafiają do końcowego odcinka jelita cienkiego i grubego. Właśnie tam wylęgają się z nich larwy, które po osiągnięciu dojrzałości przemieszczają się w kierunku odbytu. Tam też samice znoszą kolejne jaja. Larwy owsika wylęgają się już nawet po 6 godzinach. 

Owsiki mogą pojawiać się u osób w każdym wieku, jednak najczęściej występują u przedszkolaków i starszych dzieci. Do zakażenia owsikami dochodzi bardzo łatwo, dlatego warto zwracać uwagę na zachowanie dziecka. Kiedy pojawią się niepokojące objawy, należy zgłosić się z maluchem do lekarza, który po wykonaniu badań wdroży odpowiednie leczenie. 

Choć w większości przypadków owsiki nie powodują groźnych następstw zdrowotnych u dzieci, to ich obecność jest bardzo uporczywa i nieprzyjemna. Warto też pamiętać, że tylko szybkie podjęcie leczenia może zapobiec powikłaniom, takim jak przewlekłe zapalenie jelita grubego, zmiany ropne w jelitach czy zapalenie wyrostka robaczkowego.

Najbardziej charakterystycznym objawem, który świadczy o zakażeniu owsikami jest uporczywe swędzenie w okolicy odbytu. Swędzenie dokucza najmłodszym głównie w nocy, co często jest przyczyną bezsenności lub utrudnionego zasypiania. Wiele dzieci skarży się na ból brzucha i głowy. Pojawiają się problemy z koncentracją, rozdrażnienie i rozbicie. Zdarza się, że maluchy zmagające się z pasożytami nie kontrolują trzymania moczu w nocy. Ponadto pojawieniu się owsików często towarzyszy brak apetytu, spadek masy ciała i bladość skóry. Obecność pasożytów najprawdopodobniej przyczynia się do zapalenia wyrostka robaczkowego, gdzie mogą gnieździć się dojrzałe owsiki. Jednak najniebezpieczniejsze powikłania powodują owsiki, które przedostają się do jamy otrzewnej. 

Maluchy gorzej znoszą zarażenie pasożytami, ich układ odpornościowy jest słabszy w porównaniu do starszych dzieci czy osób dorosłych. Pojedyncze larwy nie są zauważalne w kale dziecka, jednak po rozmnożeniu można dostrzec białe, ruszające się robaki. 

W przypadku podejrzenia owsicy lekarz zaleci wykonanie wymazu. Specjalną pałeczką, zakończoną zwilżonym celofanem, z okolicy odbytu pobierana jest wydzielina, która badana jest pod mikroskopem. By wykluczyć obecność innych pasożytów, lekarz może poprosić o wykonanie badania kału.

Leczenie owsicy w głównej mierze polega na przyjmowaniu leków przeciwpasożytniczych i przestrzeganiu higieny osobistej. W większości przypadków leki przyjmuje się jednorazowo, a w zależności od preparatu, kurację powtarza po kilku lub kilkunastu dniach ze względu na możliwe nawroty pasożytów. Co ważne, jeśli u dziecka stwierdzono owsiki, leczeniu powinna poddać się cała rodzina. 

Jak pozbyć się owsików domowym sposobem? Bardzo ważna i pomocna jest zmiana nawyków żywieniowych. 

– Dieta ma bardzo duży wpływ na usuwanie pasożytów jelitowych. Możemy zastosować goździki, pestki dyni, czosnek, kiszonki czy zioła, które pomogą w rozwiązaniu problemu. Ważne, by w codziennym menu pojawiały się mocne smaki, często gorzkie czy wytrawne, za którymi nie przepada żaden pasożyt – mówi dietetyk Sebastian Podorski.

Regularne wypróżnianie pozwala na szybsze pozbycie się owsików i larw, dlatego należy zwiększyć ilość produktów bogatych w błonnik.

Bardzo ważne, by usunąć pasożyty z naszego otoczenia. W tym celu należy dokładnie wysprzątać mieszkanie, w wysokiej temperaturze uprać pościel, ręczniki, ubrania, a następnie wyprasować gorącym żelazkiem. Zaleca się upranie lub zdezynfekowanie zabawek i przedmiotów codziennego użytku. 

Leczenie owsików należy rozszerzyć o elementy profilaktyki. Powinniśmy uświadomić dziecku, jak ważne jest przestrzeganie zasad odpowiedniej higieny, dokładne mycie rąk po powrocie do domu, przed posiłkiem i po skorzystaniu z toalety. Należy pamiętać, by przypominać najmłodszym o myciu warzyw i owoców przed spożyciem i unikania pokarmów niewiadomego pochodzenia.