Spis treści:
Witamina D w ciąży ma ogromne znaczenie. Jest niezbędna m.in. do prawidłowego rozwoju układu kostnego maluszka, wpływa również na sam przebieg ciąży. Ze względu jednak na liczne czynniki środowiskowe lub zbyt ubogą dietę wiele przyszłych mam cierpi na niedobory witaminy D. Jakie mogą być tego konsekwencje? Ile wynosi dzienna dawka witaminy D?
Witamina D – krótka charakterystyka. Jaką odgrywa rolę w organizmie?
Witamina D jest rozpuszczalna w tłuszczach i występuje w dwóch postaciach – jako witamina D2 i D3.
Witamina D2 znajduje się głównie w: [1]
- drożdżach,
- produktach roślinnych.
Z kolei D3 dostarczana jest wraz z: [2]
- produktami zwierzęcymi,
- promieniami słonecznymi (jest syntetyzowana pod ich wpływem).
Dlatego też w czasie ciąży umiarkowana ekspozycja na słońce może mieć korzystny wpływ dla rozwoju dziecka – ze względu na produkcję tej witaminy.
Główną rolą witaminy D jest dbanie o odpowiedni poziom mineralizacji kości. [2] W momencie, gdy składniki odżywcze są na wyczerpaniu, kości stają się słabe i podatne na różne schorzenia, zwłaszcza osteoporozę. Dodatkowo witamina D wspomaga pracę systemu odpornościowego oraz reguluje gospodarkę wapnia i fosforu. [2]
Witamina D w ciąży a niedobory – jakie mogą być skutki?
NIedobory witaminy D w ciąży mają wpływ zarówno na rozwój dziecka, przebieg ciąży, jak i zdrowie matki. Okazuje się, że kobiety mające zbyt małą podaż tej witaminy, narażone są na hipokalcemię – zmniejszony poziom wapnia we krwi. [5]
Niedobory witaminy D mogą wpłynąć również na: [3]
- zbyt małą masę urodzeniową dziecka,
- wystąpienie stanu przedrzucawkowego lub cukrzycy ciążowej.
Brak odpowiedniej dawki witaminy D w ciąży może wpłynąć również na rozwój krzywicy u dziecka na etapie dojrzewania płodowego. [4] Odpowiednia podaż jest konieczna do prawidłowego rozwoju wszystkich kości i zębów.
Dzieci narażone na zbyt małą ilość witaminy D w życiu płodowym są bardziej narażone na rozwój takich schorzeń, jak:[5]
- cukrzyca typu 1,
- choroby atopowe,
- tendencja do infekcji dróg oddechowych.
Witamina D w ciąży, suplementowana w odpowiedniej ilości, zmniejsza również ryzyko rozwoju astmy i próchnicy zębów. [9] Witamina ta ma znaczący wpływ na rozwój układu mięśniowego, nerwowego oraz krążenia. Bierze udział w procesach metabolizowania węglowodanów oraz usprawnia pracę trzustki małego organizmu. [3]
Witamina D w ciąży a osteoporoza u przyszłej mamy
Witamina D w ciąży wpływa również na zdrowie przyszłej mamy. Bierze ona udział w metabolizmie wapnia – niezbędnego budulca całego układu kostnego. W czasie ciąży zapotrzebowanie na oba składniki jest większe – potrzebuje ich zarówno mama, jak i rozwijający się maluch.
Dziecko pobiera wszystkie składniki z organizmu matki. W sytuacji, gdy kobieta ma zbyt małą ilość witaminy D we krwi, wówczas substancje odżywcze potrzebne do rozwoju układu kostnego (zwłaszcza wapń) są pobierane z jej szkieletu. [3]
To prowadzi do tzw. demineralizacji, czyli wypłukiwania minerałów i składników z kości. Następstwem tego jest osłabienie układu kostnego, co dalej prowadzi do rozwoju różnych schorzeń u przyszłej mamy, w tym osteoporozy. [3]
Witamina D w ciąży – dawka
W przypadku uzupełniania niedoborów witaminy D główną rolę odgrywa dieta. [5] Jednak nie zawsze jest ona w stanie zaspokoić pełne zapotrzebowanie, dlatego pomocna może być suplementacja. Jej dobór należy skonsultować zawsze z lekarzem – dopasuje on odpowiednią dawkę witaminy.
Według ogólnych zaleceń zgodnych z rekomendacją Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników kobieta w ciąży powinna przyswajać dziennie ok. 1500–2000 IU na dobę. [6] Dawka ta powinna jednak uwzględniać czynniki indywidualne, dlatego należy skonsultować się z lekarzem.
Źródła:
- Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych, 2020, dostęp: 15.08.2021
- Suplementacja witaminy D u kobiet w ciąży | Ciąża – Medycyna Praktyczna dla pacjentów (mp.pl), dostęp: 15.08.2021
- Misiorowska, J., Misiorowski, W. “Rola witaminy D w ciąży”, Postępy Nauk Medycznych, 2014, 12.
- Czech–Kowalska, J., Wietrak, E. “Znaczenie witaminy D w okresie ciąży i laktacji”, GinPolMedProject, 2011, 19.
- Paszkowski, T. “Rola witaminy D w ciąży – przegląd najnowszych doniesień”, Ginekologia i Położnictwo, 2020
- Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych, 2020, dostęp: 15.08.2021