Sposoby na żylaki w ciąży

Żylaki w ciąży to problem wielu kobiet. Mogą dotyczyć różnych części ciała – nie tylko nóg. Ciężarnym mogą doskwierać żylaki pochwy, odbytu, warg sromowych. 

Żylaki mogą pojawiać się już w pierwszym trymestrze. Problem często nasila się wraz ze wzrostem masy ciała w kolejnych tygodniach i miesiącach. W Internecie niejedno macierzyńskie forum aż huczy od narzekania na żylaki w ciąży. Szacuje się, że blisko połowa ciężarnych cierpi z powodu żylaków.

Skąd biorą się te problemy? Dlaczego w ciąży pojawiają się żylaki? 

Najczęstsze przyczyny żylaków w ciąży to: 

• wrodzona niewydolność żylna lub predyspozycje do niej – słabe, kruche naczynia krwionośne, nieprawidłowa praca zastawek żylnych;
• wrodzone zaburzenia krzepnięcia krwi;
• zwiększona lepkość i krzepliwość krwi w ciąży;
• zmniejszona aktywność fizyczna w okresie ciąży, skutkująca obrzękami i ciężkością nóg;
• nadwaga, otyłość, znaczny wzrost masy ciała w trakcie ciąży;
• przebywanie zbyt długo w jednej pozycji (siedzącej lub stojącej);
• progesteron – podniesiony poziom tego hormonu powoduje zmiany w napięciu mięśni gładkich, żył, jelit, dróg moczowych;
• wpływ ciężaru rosnącego płodu;
• ucisk powiększonej macicy na żyły w obrębie miednicy i bioder.

Żylaki to zwykle efekt genetycznych uwarunkowań. To również skutek czynników osobniczych, takich jak tryb życia czy dieta. 

Jak powstają żylaki? Następuje to, gdy krew, która powinna płynąć żyłami w górę, cofa się, zatrzymuje, powodując rozciąganie i rozszerzanie naczyń krwionośnych. Może to być efektem m.in. uszkodzeń zastawek żylnych, braku ruchu, niewłaściwych napięć mięśni, osłabionych mięśni, zaburzeń krzepnięcia. Żylaki powstają więc wskutek rozszerzenia się i wydłużenia żyły, która staje się kręta.

W ciąży żylaki są częstą dolegliwością. Powstają częściej niż zwykle, ponieważ organizm narażony jest na szereg czynników sprzyjających ich powstawaniu. 

Żylaki w ciąży pojawiają się z powodu szybko zwiększającej się masy ciała i ucisku na żyły miednicy i nóg. Progesteron, który działa zbawiennie dla rozwoju ciąży, niestety negatywnie wpływa na stan żył. Ryzyko zastojów krwi i uszkodzeń zastawek jest większe u ciężarnych. 

Dodatkowym obciążeniem jest szybsze krzepnięcie krwi u ciężarnych. To mechanizm, który ma chronić przed wykrwawieniem przy porodzie, może jednak stanowić jedną z przyczyn niewydolności żylnej. Najwięcej żylaków w ciąży powstaje w pierwszym trymestrze, a potem w ostatnich tygodniach przed porodem.

Ciąża to wyjątkowy stan, w którym żaden lek i żaden zabieg nie jest obojętny dla organizmu mamy, a przede wszystkim dla rozwijającego się płodu. Dlatego leczenie żylaków podejmowane jest zwykle dopiero po zakończeniu ciąży. 

Jeśli czytasz na parentingowych forach o żylakach w ciąży, na pewno dowiesz się, że nie jesteś sama z tym problemem. Jednak nigdy nie stosuj na własną rękę żadnych medykamentów, specyfików lub kosmetyków, jak np. maści na hemoroidy, nawet jeśli są polecane w Internecie przez inne użytkowniczki. Nawet dostępne bez recepty preparaty z diosminą mogą być zażywane przez ciężarne wyłącznie po konsultacji z lekarzem, za jego wiedzą, zgodą i pod kontrolą. 

– Osoby, które miały już objawy niewydolności żylnej, są bardziej narażone na rozwój żylaków w czasie ciąży – dodaje Anna Jankowska, opiekunka medyczna.– Nie zapominajmy, że ryzyko zakrzepicy w ciąży jest o 40 proc. wyższe w porównaniu do osób niebędących w ciąży. Ważne jest, aby we wszystkich sytuacjach, które dotyczą żylaków, skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę, który w razie potrzeby może skierować do flebologa lub chirurga naczyniowego.  

Co w takim razie można stosować skutecznie i bezpiecznie? Na żylaki w ciąży zalecane są właściwe dawki rutyny, witaminy C i błonnika w diecie. Podstawę walki z żylakami w ciąży stanowi odpowiednia profilaktyka. 

Ulgę mogą przynieść także specjalne balsamy chłodzące. Przed zastosowaniem sprawdź, czy dany kosmetyk jest właściwy dla ciężarnych. Korzystne są także chłodne kąpiele, spacery oraz leżenie i spanie z uniesionymi nogami. 

Żylaki można skutecznie leczyć po porodzie, ale zdarza się, że nie jest to konieczne. Co najmniej część żylaków powstałych w ciąży znika po urodzeniu dziecka. 

Żylaki w ciąży a poród – wiele przyszłych mam ma obawy, jak będzie przebiegać poród, jeśli cierpią z powodu żylaków. Może zdarzyć się, że bardzo duże żylaki odbytu, pochwy lub warg sromowych będą przeciwwskazaniem do  porodu naturalnego. W takich sytuacjach niezbędne może być rozwiązanie ciąży przez cesarskie cięcie. 

– Jeśli nie unikniesz żylaków w czasie ciąży, możesz złagodzić ich objawy – podpowiada Anna Jankowska.– W wielu przypadkach żylaki znikają po ciąży, ale trwa to około 3 miesiące, czasem dłużej. Dzieje się tak, ponieważ organizm potrzebuje czasu, aby dojść do siebie, ale także dlatego, że poziom hormonów we krwi spada. Te hormony, takie jak progesteron, przyczyniają się do powstawania żylaków. Leczenie rzadko jest potrzebne – uspokaja medyczka.

Żylaki w ciąży i po ciąży to problem, którego większość z nas chciałaby uniknąć. Czy możliwe jest zapobieganie żylakom? Nie zawsze jest to możliwe, ale właściwa dieta, aktywność fizyczna, pielęgnacja ciała, a nawet dobrze dobrane ubrania mogą znacząco zmniejszyć ryzyko żylaków. W razie wystąpienia tego problemu, odpowiednie postępowanie pozwoli zminimalizować dolegliwości. 

Jak zapobiec żylakom w ciąży? 

• Suplementacja witaminy C i rutyny – dawki ustal z lekarzem prowadzącym. Warto zadbać o naczynia krwionośne jeszcze przed ciążą. To zmniejszy ryzyko dolegliwości w trakcie ciąży. 
• Unikanie wysokich temperatur – sauna, solarium, gorąca kąpiel – to zabiegi, które powinny być omijane przez ciężarne. To samo zalecenie dotyczy osób z zaburzonym krzepnięciem krwi lub osłabionym krążeniem żylnym. 
• Unikanie obcisłych i ciasnych ubrań. Wyjątek mogą stanowić specjalne kompresyjne podkolanówki, rajstopy lub pończochy przeciwżylakowe. Ich noszenie w ciąży skonsultuj z lekarzem. 

Pamiętaj, że żylaki to problem nie tylko estetyczny. Mogą powodować ból, dyskomfort, a także groźne powikłania. Żylaki zwiększają ryzyko m.in. zakrzepów, które mogą być groźne dla zdrowia, a nawet życia, powodując np. zatorowość płucną.