pexels

Pregnezja, czyli amnezja ciążowa. Czy luki w pamięci to powód do zmartwień?

W ciąży zmienia się nie tylko ciało. Zmiany zachodzą również w psychice. „Mózg ciążowy” to nie mit, choć lekarze nie uznają tego za chorobę. – Wahania hormonalne powodują obrzęk mózgu, co prowadzi do ucisku na drogi nerwowe. Skutkiem tego są zaniki pamięci i rozkojarzenie – tłumaczy ginekolog dr Magdalena Grochecka.

Spis treści:

Baby brain: co to jest?

Badania przeprowadzone w 2014 roku przy wsparciu amerykańskiego Uniwersytetu Brighama Younga objęły wyniki testów neuropsychologicznych dotyczących działania mózgu kobiet ciężarnych oraz niebędących w ciąży. Analiza nie wykazała różnicy (albo była ona nieznaczna) w sposobie funkcjonowania mózgu pomiędzy ciężarnymi oraz matkami a kobietami, które nie spodziewają się dziecka. Z drugiej strony ciężarne uczestniczki badania zgłaszały takie objawy jak: okresowe zaniki pamięci, rozkojarzenie czy wrażenie „bujania w obłokach”. Jak więc to wytłumaczyć?

– Amnezja ciążowa jest u ciężarnych pacjentek częsta – nie kryje ginekolog dr Magdalena Grochecka, współzałożycielka Feminature Clinic. Fachowo nazywa się ją pregnezją: od angielskich słów „pregnancy” – ciąża i „amnesia” – amnezja.

– Chodzi o zaniki pamięci, które występują u kobiet w ciąży. Pregnezja może pojawić się zarówno w pierwszym, drugim, jak i trzecim trymestrze. Dzieje się tak wskutek wahań hormonalnych, a konkretnie z powodu wzrostu poziomu progesteronu. Powoduje to obrzęk mózgu, co prowadzi do ucisku na drogi nerwowe. Skutkiem tego są właśnie luki w pamięci – tłumaczy dr Grochecka.

Ciężarne pacjentki dr Magdaleny Grocheckiej opowiadają w gabinecie, że mają tzw. baby brain. – Nasilenie objawów zależy od osoby. Nie ma tutaj żadnych konkretnych predyspozycji, nie można więc stwierdzić, które kobiety są bardziej narażone na utratę pamięci w ciąży. Zwykle przebieg dolegliwości jest łagodny i nie ma wpływu na życie pacjentki; zauważa ona jedynie, że trudniej jej się skupić czy zebrać myśli albo zapomina o drobiazgach w rodzaju: gdzie położyłam klucze lub co miałam kupić w sklepie. Niektóre kobiety zauważają jednak u siebie ogromne ograniczenie umysłowe. Mają wrażenie, że kompletnie nie myślą. W ciężkich przypadkach może dochodzić do sytuacji, w których pacjentka nie wie, gdzie jest i co robi w danym miejscu – wyjaśnia ekspertka.

Czy „baby brain” naprawdę istnieje, postanowili sprawdzić eksperci z Mayo Clinic. Chodzi o zmiany w sposobie funkcjonowania mózgu nie tylko w ciąży, ale również na wczesnym etapie macierzyństwa. Przeanalizowano 20 badań, które objęły ponad 700 kobiet w ciąży oraz 500 kobiet, które nie spodziewają się dziecka. Badacze Mayo Clinic odkryli, że pamięć oraz procesy poznawcze („cognitive function”) są znacząco słabsze u pierwszej grupy kobiet.

Temat podjęli również dr Julie Henry, psycholog z Uniwersytetu Nowej Południowej Walii, oraz prof. Peter Rendell z Australijskiego Uniwersytetu Katolickiego. Przeanalizowali oni 14 badań z całego świata, które objęły ponad 1000 ciężarnych kobiet, matek oraz zdrowych kobiet niebędących w ciąży. Zauważyli oni, że ciąża faktycznie może osłabiać pamięć oraz funkcje poznawcze.

Jednak zdaniem badaczy wahania hormonalne to jedno. U matek istotne może być przytłoczenie obowiązkami macierzyńskimi i domowymi, które powodują rozkojarzenie czy problemy ze skupieniem myśli. Młode matki koncentrują się przede wszystkim na dziecku. Nie bez znaczenia jest ponadto niedostatek snu.

Kiedy to mija?

Dobra wiadomość jest taka, że w zdecydowanej większości przypadków są to zmiany odwracalne.

– Amnezja ciążowa zanika po porodzie, jednak dopiero po kilku miesiącach, kiedy hormony ciążowe spadną i ustrój hormonalny pacjentki wróci do normy – mówi dr Magdalena Grochecka.

Jeśli kobieta karmi piersią, a doświadczyła okresowych zaników pamięci czy rozkojarzenia, wszystko powinno unormować się w ciągu ok. 3 miesięcy po zakończeniu karmienia. – W okresie naturalnego karmienia wysoki jest poziom prolaktyny, który również nie pozostaje bez wpływu na zdolność koncentracji czy myślenia – dodaje dr Grochecka.

Czy z amnezją ciążową należy zgłosić się do lekarza? Zwykle nie ma takiej konieczności, jeśli jednak problem nie mija nawet po wielu miesiącach od porodu bądź zakończeniu karmienia, warto omówić to z ginekologiem – zwłaszcza jeśli dochodzą do tego inne objawy świadczące o zaburzeniach, takie jak np. brak miesiączki (ta powinna pojawić się w ciągu 3 miesięcy od odstawienia dziecka od piersi). – Przedłużająca się pregnezja świadczy o zaburzeniach hormonalnych, a te trzeba leczyć – podkreśla dr Magdalena Grochecka.

Jak zbudować więź, która daje bezpieczeństwo? O psychoterapii dedykowanej rodzicom i niemowlętom

Polecamy

Jak zbudować więź, która daje bezpieczeństwo? O psychoterapii dedykowanej rodzicom i niemowlętom

– Im wcześniej zareagujemy, gdy czujemy trudności w relacji z niemowlęciem, tym większa szansa na zbudowanie z nim bezpiecznej więzi, która wpłynie na prawidłowy rozwój dziecka – mówi dr n. med. Lidia Popek z Mazowieckiego Centrum Neuropsychiatrii (MCN) w Józefowie.

Czytaj

Mózg w dobrej formie

Amnezja ciążowa tak naprawdę może przytrafić się każdej ciężarnej. Badania z 2014 roku wykazały, że nie ma znaczenia, która jest to ciąża: pierwsza czy kolejna.

Natomiast zdaniem dr Grocheckiej możemy wspomagać organizm właściwą dietą oraz suplementami, by nasz mózg działał odpowiednio. Szczególnie ważny w tym przypadku jest magnez – maksymalnie 400 miligramów na dobę. Dawkę powinien ustalić lekarz. Magnez w ciąży przyjmuje się rutynowo, bez oznaczenia jego poziomu w badaniach laboratoryjnych, ponieważ jak wyjaśnia dr Magdalena Grochecka, jego stężenie jest zmienne dobowo. – Trzeba też pamiętać o spożywaniu produktów wysokobiałkowych oraz bogatych w tłuszcze nienasycone: omega-3 i omega-6 – radzi ginekolog Feminature.

Korzystnie na funkcjonowanie mózgu wpływa unikanie albo przynajmniej ograniczenie stresu, regularna aktywność fizyczna (szczególnie na świeżym powietrzu) i wysypianie się. Pomocne może okazać się też pobudzanie mózgu do pracy poprzez zapamiętywanie, rozwiązywanie krzyżówek, korzystanie ze specjalnych aplikacji czy granie w „brain-boosting games” – np. w sudoku.

Źródła:

Korzystałam z:
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/13803395.2014.912614

    Sprawdź powiązane tematy

    Posłuchaj podcastów stworzonych przez mamy dla mam!

    Sprawdź