Planowane cesarskie cięcie – Ile przed terminem można je wykonać

Wielu lekarzy uważa, że planowane cesarskie cięcie nie powinno być wykonywane bez wyraźnych wskazań medycznych. Nic dziwnego, jest to poważna operacja z przecinaniem powłok brzucha i mięśnia macicy. Mama dostaje znieczulenie albo jest w tym czasie pod narkozą, która bywa nieobojętna dla jej zdrowia.

Kiedy jednak lekarz uzna, że planowane cesarskie cięcie będzie najbardziej optymalnym i bezpiecznym sposobem na rozwiązanie ciąży, warto dobrze się przygotować, by uniknąć niespodzianek w szpitalu.

Planowane cesarskie cięcie ułatwia organizację zmian towarzyszących narodzinom nowego członka rodziny. Kiedy z góry znamy termin, na pewno zdążymy z przygotowaniami, mamy dość czasu na zmiany organizacyjne w domu i przede wszystkim wykonanie wszystkich niezbędnych badań laboratoryjnych.

Procedura przygotowania do operacyjnego porodu jest podobna jak przy porodzie siłami natury. Jedyna zmiana dotyczy konsultacji z anestezjologiem, który po ocenie stanu zdrowia mamy i dziecka wskaże najbardziej odpowiednią metodę znieczulenia. Będzie potrzebował kompletu aktualnych badań laboratoryjnych, informacji o przebiegu ciąży i stanie zdrowia mamy. Lekarz prowadzący ciążę szczegółowo pouczy nas, kiedy wykonać morfologię, badanie krzepliwości i poziom elektrolitów. Bardzo ważna jest także grupa krwi.

Zaplanowane cesarki odbywają się w godzinach przedpołudniowych, przy pełnej obsadzie kadrowej na oddziale – jest to zabieg wymagający przygotowania ze strony personelu i koordynacji bloku operacyjnego i oddziału noworodkowego.

Przyszła mama zgłasza się do szpitala na dzień przed albo już we wskazanym dniu zabiegu. Na sześć-osiem godzin przez zabiegiem nie powinna jeść ani pić, a kiedy czeka na cesarkę w szpitalu, zwykle wieczorem nie dostaje już kolacji. Dodatkowo w szpitalu wykonana zostanie lewatywa.

Torba do szpitala mamy rodzącej cesarką i naturalnie niewiele się różni – wyprawka dla noworodka będzie taka sama, w torbie mamy trzeba tylko przewidzieć większy zapas szarego mydła (jest najlepsze do przemywania rany po operacji), podkładów i bielizny, najlepiej takiej, która nie będzie uciskać ani drażnić rany na podbrzuszu. Pobyt w szpitalu po cesarskim cięciu trwa o kilka dni dłużej niż po porodzie siłami natury.

Kiedy stan zdrowia przyszłej mamy i przebieg ciąży są wskazaniem do planowanego cesarskiego cięcia, ginekolog podejmuje decyzję o dacie jego przeprowadzenia, biorąc pod uwagę wiele okoliczności. Najważniejszy będzie stan dziecka – jeśli badania USG wskazują, że wielkość i rozwój noworodka jest optymalny do tygodnia ciąży i waga maluszka jest odpowiednia, zwykle brany jest pod uwagę 38. tydzień ciąży.

Bywa jednak i tak, że skierowanie na planowane cesarskie cięcie dostają kobiety w 41. albo 42. tygodniu ciąży, kiedy maluch nie śpieszy się na świat i pojawiają się przeszkody, które utrudniają indukowanie czy wywoływanie porodu. Taką sytuacją jest na przykład bardzo duże dziecko w brzuchu mamy, która ma filigranową budowę.

By planowana cesarka była jak najbardziej zbliżona do porodu siłami natury, termin ten wyznaczony jest jak najbliżej obliczonej daty rozwiązania. Warto wiedzieć, że w wielu krajach odchodzi się już od operacyjnego porodu przed terminem, a raczej przeprowadza się go wtedy, kiedy pojawią się pierwsze skurcze. Jest to korzystne dla dziecka, choć dezorganizuje pracę porodówek.

Termin cesarki będzie inaczej planowany u mamy rodzącej po raz pierwszy i tej, która ma już za sobą na przykład trzy porody. Każda z nas może mieć charakterystyczny dla siebie przebieg ciąż – jedne rodzą kolejne dzieci wcześniej, inne później. Ta wiedza może być wskazaniem  do planowanego cesarskiego cięcia i pomoże uniknąć niespodzianek. Bywa jednak i tak, że każda kolejna ciąża u jednej mamy jest inna. Są przypadki, kiedy np. trzecia cesarka przed terminem wykonywana jest u tej samej mamy w 35. tygodniu ciąży, choć dwie poprzednie były w 38. tygodniu.

Decyzję o operacyjnym zakończeniu ciąży lekarz podejmuje, kiedy poród siłami natury jest niemożliwy, a planowane cięcie cesarskie jest jedynym sposobem na bezpieczne przyjście dziecka na świat. Planowane cesarskie cięcie może być także elektywne, czyli przeprowadzane na życzenie przyszłej mamy.

Ze strony dziecka wskazaniem do planowanego cesarskiego cięcia jest:

• łożysko przodujące, ułożone tuż przy ujściu szyjki macicy;
• zbyt duża wielkość dziecka w stosunku do miednicy mamy;
• nieprawidłowe położenie dziecka, np. pośladkowe czy boczne;
• cesarki w poprzednich ciążach;
• ciąża bliźniacza ze względu na położenie dzieci;
• ciąża wielopłodowa, kiedy rodzi się więcej niż dwójka dzieci.

Cesarkę wykonuje się także, kiedy zapis KTG pokazuje zaburzenia tętna – przedłużający się niski albo wysoki poziom bicia serca.

Ze strony mamy planowaną cesarkę wykonuje się ze wskazań medycznych, takich jak:

• znaczna niewydolność krążenia,
• retinopatia i problemy z siatkówką,
• problemy pulmonologiczne,
• problemy neurologiczne,
• psychiatryczne, w tym trudne do przezwyciężenia stany lękowe.

Bardzo istotnym wskazaniem do cięcia cesarskiego są zaburzenia w przebiegu ciąży, a szczególnie te, które pojawiają się w ostatnim trymestrze i są dużym zagrożeniem dla matki i dziecka. To przede wszystkim:

• trudne do opanowania lekami nadciśnienie tętnicze,
• stan przedrzucawkowy, czyli zespół objawów takich jak: wysokie ciśnienie, białko w moczu, obrzęki, zaburzenia widzenia, ból głowy i ból nadbrzusza;
• brak postępu porodu z zagrożeniem dla dziecka;
• krwawienie z dróg rodnych wskazujące na odklejenie się łożyska.

We wszystkich tych przypadkach lekarze podejmują decyzję, by operacyjnie zakończyć ciążę najszybciej jak się da.

Infografika – Jakie obowiązują formalności po porodzie?