Nieprawidłowy rozwój zarodka

Kiedy z ciążą dzieje się coś niedobrego, twój organizm czasem przekazuje sygnały, które o tym informują. Niekiedy objawy nie są charakterystyczne, dlatego też w tym okresie powinnaś być szczególnie wyczulona i obserwować swoje ciało z dużą uwagą.

Kiedy zarodek nie rozwija się prawidłowo na początku ciąży, mogą doskwierać ci m.in.:

• bóle podbrzusza,
• bardzo nasilone wymioty,
• krwawienie lub plamienie z dróg rodnych.

Każdy taki przypadek powinien skłonić ciężarną do wizyty u ginekologa, najlepiej w ginekologicznej izbie przyjęć, gdyż mogą to być objawy poronienia lub ciąży pozamacicznej.

Do innych objawów, które towarzyszą nieprawidłowemu rozwojowi zarodka, należą:

• nieprawidłowy wzrost stężenia beta-hCG,
• nieprawidłowy rozwój pęcherzyka ciążowego uwidoczniony w przezpochwowym badaniu USG,
• brak pęcherzyka ciążowego w jamie macicy.

Należy jednak pamiętać, że bardzo często sytuacja, kiedy ciąża nie rozwija się prawidłowo, pozostaje bezobjawowa. Przykładem może być poronienie na wczesnym etapie ciąży, kiedy jedyną jego oznaką jest niekiedy ustanie objawów ciąży. Jest to szczególnie trudne u kobiet z niezbyt nasilonymi dolegliwościami, które są charakterystyczne dla ciężarnych, gdyż bardzo często dowiadują się one o poronieniu dopiero podczas badania USG.

Dlaczego zarodek źle się rozwija?

Powodów, dla których ciąża może nie rozwijać się prawidłowo, jest wiele. Wbrew pozorom, niektóre przyczyny złego rozwoju płodu nie muszą wystąpić dopiero w ciąży, a wiele lat przed nią. Są to przede wszystkim wszelkiego rodzaju choroby przewlekłe, z którymi boryka się przyszła mama, takie jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, choroby nerek czy wątroby. Jeżeli zmagasz się z takimi problemami, pamiętaj, aby przed zajściem w ciążę zadbać o swój stan zdrowia, a przy chorobach przewlekłych upewnij się, że są one dobrze kontrolowane. Ponadto zarówno w okresie starania się o dziecko, jak i w ciąży, należy całkowicie odstawić wszelkie używki.

W czasie ciąży zahamowanie wzrostu dziecka, w skrócie określane jako FGR lub IUGR, może być spowodowanie wieloma czynnikami. Jedną z przyczyn mogą być aberracje chromosomowe związane z wrodzonymi chorobami genetycznymi takimi jak zespół Downa, Edwardsa czy też Patau. W chorobach tych dzieci z reguły są mniejsze w stosunku do zdrowych płodów w tym samym tygodniu.

Innym bardzo ważnym powodem nieprawidłowego rozwoju zarodka są nieprawidłowości łożyska. Jest to związane z tym, że to właśnie ten narząd dostarcza maluszkowi wszelkich niezbędnych składników odżywczych, przeciwciał oraz konieczny do funkcjonowania tlen, odbierając jednocześnie produkty przemiany materii i dwutlenek węgla. Nieprawidłowości łożyska mogą wynikać m.in. ze złej budowy naczyń, co ma miejsce np. w stanie przedrzucawkowym, nieprawidłowego jego umiejscowienia, tak jak dzieje się to przy łożysku przodującym, czy też wszelkiego rodzaju wady macicy wpływające na łożysko.

Do innych przyczyn mogących zaburzać rozwój płodu zaliczamy także otyłość matki, infekcje w czasie ciąży czy choroby autoimmunologiczne, np. toczeń czy zespół antyfosfolipidowy.

W jaki sposób określa się rozwój zarodka?

Dziedziną, która zajmuje się opieką nad płodem oraz matką w czasie ciąży, jest perinatologia. Badaniem, które jest powszechnie używane w celu oceny rozwoju zarodka w brzuchu przyszłej mamy, jest natomiast USG. To dzięki niemu lekarz ginekolog jest w stanie obserwować dziecko i na podstawie obrazu ocenić jego wielkość, budowę, oszacować masę i określić ilość wód płodowych. Ponadto podczas badania USG możliwa jest ocena wielu innych parametrów wykorzystywanych do określenia ryzyka wystąpienia chorób genetycznych. Należą do nich m.in. przezierność karkowa (NT), ocena kości nosowej i małżowin usznych, wartość tętna płodu (FHR) czy też to, jak zbudowane jest serce. Warto podkreślić, że wiedza o wystąpieniu niektórych wad daje możliwość ich leczenia, jeszcze kiedy dziecko znajduje się w łonie mamy, lub pozwala na podjęcie leczenia od razu po urodzeniu.

Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników każda kobieta w trakcie ciąży powinna mieć wykonane co najmniej trzy badania USG.

Zarodek obumarł – co dalej?

Obumarcie zarodka to zwykle bardzo traumatyczne przeżycie dla kobiety. Jeżeli nastąpiło przed 22. tygodniem ciąży, mówimy o poronieniu, jeżeli po tym czasie – o ciąży obumarłej. Postępowanie w obu przypadkach jest nieco odmienne.

W przypadku poronienia obecnie zaleca się w wielu przypadkach postępowanie zachowawcze, bez leczenia farmakologicznego. Jest to spowodowane tym, że w większości przypadków do poronienia już doszło, a krwawienie jest niewielkie. Niekiedy zachodzi jednak konieczność zastosowania leków rozkurczowych.

W przypadku ciąży obumarłej kobieta ciężarna musi być hospitalizowana. Możliwymi postępowaniami są postępowanie zachowawcze lub interwencja chirurgiczna, która najczęściej podejmowana jest w przypadku zagrożenia życia kobiety.